SOMALILAND FORUM
www.somalilandforum.com
|
Haatuf cadadkii 43-aad
Haatuf Media Network
Hargeysa - Somaliland
Wararka Gudaha
Cusbitaalka Hargeysa oo Qarka u Saaran inuu Hawl-gabo
H |
argeysa (Haatuf): Cusbitaalka Guud ee
magaalada Hargeysa, ayaa ku jira xilligan marxalad aad u adag oo gayaysiin
karta inuu burburo oo uu meesha ka baxo adeegiisii Caafimaad, haddi aan la
helin xal deg-deg ah oo si dhakhso ah loogu dheelitiro. Sidaana waxa ku
dhawaaqay, Maamulka Cusbitaalka iyo Wasiir ku-xigeenka Wasaaradda Caafimaadka,
mar ay shalay ka hadlayeen kulan afar-geesood ah oo laysku dareensiinayay
xaaladda Cusbitaalka, kaas oo ay isku-hor-fadhiisteen Maamulka Cusbitaalka,
dhakhaatiirta, Wasaaradda Caafimaadka iyo Madaxtooyaddu.
Kulankaas hadal ay ka jeediyeen Agaasimaha
Cusbitaalka, Dr. Cabdi Ismaaciil iyo Wasiir ku-xigeenka Wasaaradda Caafimaadku,
waxay labadooduba sheegeen in Cusbitaalku ku jiro xaalad adag, dadkuna ay xoog
uga cabanayaan adeegiisii. Agaasimaha Cusbitalku, wuxuu xusay in ilaa
20-Dhakhtar ku qoran yihiin Cusbitaalka, hase ahaatee aanay badidoodu soo
xaadirin Saacadaha shaqada. Dr. Cabdi Ismaaciil, wuxuu intaa ku ladhay oo uu
xusay, in maqnaanshaha dhakhaatiirtu sababay in bukaan-socodku waayaan
dhakhtarkii ay la xidhiidhi lahaayeen.
Wasiir Ku-xigeenka Wasaaradda Caafimaadka, ayaa
isna farta ku fiiqay dhakhaatiirta iyo Maamulka Cusbitaalkaba. “Cusbitaalku
maanta, wuxuu marayaa xaalad uu xidhmo, dawladduna waa u diyaar si allaale iyo
sidii wax looga qaban karaba, markaa Saacadaha ummaddu xaqa idiinku leedahay in
aad waajibaadkooda gudataan, oo aydaan waxba ka hagran ayaa la doonayaa,” ayuu
yidhi Wasiir Ku-xigeenku. Wuxuu intaa ku darray in markastaba la waydiiyo,
su’aal la xidhiidha dhaliilaha Cusbitaalka, sababta wax looga qaban-waayay,
waxaanu sheegay in ay taasi dhalisay kulankaas. Wasiir Ku-xigeeenku, wuxuu
intaa ku sii daray oo uu yidhi: “Anigu ma jecli milil guudkii in la dhayo, ee
waa in dhaliilaha la kala tabanayo laga wada-hadlo oo loo soo jeesto
Cusbitaalka.” Wasiir Ku-xigeenku, ma sheegin wax qorshe ah oo ay Wasaaradda
Caafimaadku, kaga hawl-galayso hagaajinta adeega Cusbitaalka ee uu ka dayriyay,
waxaanu hadalkiisa ku ururiyay in loo baahan yahay in Cusbitaalka la dhaliil
tiro oo iska wax u qabso, dhakhaatiir iyo maamulba loogu adeego dadka.
Dhinaca kale, waxaa iyana kulankaa ka hadlay
dhakhaatiirtii ka qayb-gashay ee madashaa ka xaadirtay. Xubnihii halkaa ka
hadlayna, waxaa ka mid ahaa; Dr. Garaad oo isagu sheegay in marka hore loo
baahan yahay in dhibaatada xalinta u baahan marka laysla cadeeyo, kadibna
xalkeeda la raadiyo. Dr. Garaad, wuxuu dhaliilay Wasaaradda Caafimaadka oo uu
ku tilmaamay in ay tahay Wasaarad aan shaqadeedii haynin. “Waa laga yaabaa in
waraaqo qurux badan laysu qoro, laakiin Wasaaraddana maalin kasta boqolaal
baabuur baa dhex taagan, Cusbitaalkan oo muraayaddii Caafimaadka dalka ahna,
waad arkaysaan oo ma jiro Wasiir soo galaa,” ayuu yidhi Dr. Garaad. Wuxuu intaa
raaciyay oo uu sheegay in dhakhaatiirtu, shakhsi ka tahay dhaliisha
Cusbitaalka, waxaanu xusay in aanay Madaxda dawladdu dhiiri-gelin Cusbitaalka
oo aanay la soo xidhiidhin, balse ay la xidhiidhaan Cusbitaalka gaarka loo leeyahay.
Dr. Garaad, wuxuu ku taliyay in la gorfeeyo
arrintan oo aan laga daalin, dhinac kastana la arko oo la dhegaysto.
Dr. Axmed Jaamac Samatar (Dr. Who) oo isna halkaa
ka hadlay, ayaa si weyn u dhaliilay Maamulka Cusbitaalka, kuna dooday in
Cusbitaalku dhinacaa ka ciiray.
Sidoo kale, Dr. Axmed Cabdi oo kulankaa ka hadlay
ayaa isna ku taliyay in arrintan si mug leh loo eego, oo gorfayntiisana laga
furo Shir-doodeed ayaamo socda. Dr. Cismaan Meygaag, ayaa isna soo jeediyay in
loo baahan yahay in dawladdu, dhaqaale u hurto Cusbitaalka, halka ay meelo kale
oo badan oo aan daruuri ahayn kaga kharash-garoobayso.
Dhakhaartiir kale oo dhawr ah oo kulankaa ka
qayb-galay, ayaa iyana ka dooday arrintaas, kuwaas oo qaarkood ay muujiyeen
dhaliilo maamul iyo arrimo la xidhiidha oo ka mid ah, Carqaladaha Cusbitaalka
haysta. Dhanka kale, Wasiirka Madaxtooyadda Mr. Nuux oo isna halkaa ka hadlay
ayaa sheegay in markii hore kulankaa lagu marti qaaday Marwada Madaxweynaha,
Kaltuun X. Daahir, hase ahaatee ay fursad u wayday, kadibna uu isagu ka soo
qayb-galay. Mr. Nuux, wuxuu sharaxaad ka bixiyay taariikhdii dhismaha
Cusbitaalka oo uu xusay in ay wax ka dhiseen, isaga iyo rag kale oo uu ka mid
ahaa nin lagu magacaabo Xaaji Tuwaale. Wasiirku, waxa kale oo ka hadlay
xaaladda dhaqaale iyo haynta dadka, waxaanu sheegay in aanay dawladdu awoodin
in ay damaanad qaado baahida ay keliftay, siduu xusay in ay dhakhaatiirtu si
gaar ah u shaqaystaan, sidaa aawadeed wuxuu soo jeediyay dhakhaatiirtu in ay ku
xisaabtamaan duruufaha oo ay qiimeeyaan haynta bulshada ay u adeegayaan, kuna
dadaalaan in ay wakhtiga shaqada ka hawl-galaan Cusbitaalka. Guud ahaan
kulankaas afar-geesoodka ahaa, si weyn looguma lafo-gurin duruufaha dhabta ah
ee Cusbitaalka haysta, kuwaas oo ka baaxad weyn sida la sheegay dhakhaatiirta
oo shaqaysa Saacado go’an.
Ururka ILAYSKA Somaliland
L |
ondon (Haatuf): Urur-siyaasadeedka
ILAYSKA Somaliland, ayaa sheegay in aanu ogolayn oo taageeraynin, wax uu ugu
yeedhay Fikrad kasta oo cid iyadu is-magacowday ay ku doonayso in ay dhex-dhexaadin
ku samayso oo af-hayeen ugu noqoto bulshada. Sidaana, wuxuu ururku ku cadeeyay
War-saxaafadeed uu London ka soo saaray, Af-hayeen ururkaa u hadlay oo lagu
magacaabo Cismaan A. Cigaal.
Mr. Cismaan A. Cigaal, wuxuu War-saxaafadeedkiisaa
ku sheegay in dalku maanta taagan yahay Marxaladda Xisbiyadda badan, bulshaduna
ay leedahay Khibrad ku filan oo ay ku dooran karaan Hogaamiyayaashooda
Siyaasadeed. Wuxuu intaa ku daray in ay bulshada hore u balan-baliyeen,
Siyaasiyiin iskood isu magacowda oo rumaysan ayuu yidhi; “In ay keligood ka
hadli karaan baahiyaha bulshada.” Waxaanu intaa ku ladhay in aanu ururkoodu
marnaba taageeraynin, hindise dhex-dhexaadin ah oo uu samaystay Siyaasi noocaas
oo kale ah oo iskii isu magacaabay. “Waxaanu ugu yeedhaynaa, Waardiyayaasha
gaboobay in ay xaqiiqada waajihaan oo ay taageeraan Dastuurka, raadsadaana
tiqadda iyo codka ummadda, halka ay ka cabsi gelinayaan ee ay ka bajinayaan,”
ayuu ku yidhi War-saxaafadeedkiisaa, Cismaan A. Cigaal. Wuxuu intaa ku daray in
la joogo wakhtigii bulshadu, dooran lahayd odayaasheeda, kii hunguri ka hayo ee
doonaya inuu ummadda hogaamiyaana uu u tartami lahaa ayuu yidhi. Af-hayeenka
ururka ILAYSKA Somaliland, wuxuu sheegay inuu ujeeddada ururkiisu warkan u soo
saaray ay tahay, sidii mugdiga looga saari lahaa ee loo iftiimin lahaa xaaladda
dalku marayo. Siyaasiyiinta gaboobayna, waxaanu ka rajaynaynaa ayuu yidhi, in
ay dariiqa saxa ah maraan.
Daahir Riyaale oo soo
geba-gebeeyay Socdaalkiisii Boorama
B |
oorama (Haatuf): Madaxweyne
Ku-xigeenka Somaliland, Daahir Riyaale Kaahin ayaa shalay soo geba-gebeeyay
Socdaal Sideed maalmood qaatay oo uu ku tegay magaalada Boorama ee gobolka
Awdal.
Siduu noo soo tebiyay Weriyahayaga Gobolka Awdal,
Riyaale intii uu joogay Boorama, wuxuu shirar kala duwan la yeeshay Madaxda
Maamulka Gobolka iyo Masuuliyiinta magaalada Boorama, Madaxda Ciidamada Aagaa,
Madaxda Laamaha Dawladda, Odoyaasha iyo Wax-garadka bulshada reer Boorame. Ka
hor intii aanu ka soo ambabixin magaalada Boorama maalintii shalay, wuxuu
safarkiisaa ku soo khatimay kulan uu la yeeshay Duqay iyo Wax-garad kale oo
lagaga arinsanayay, arin la xidhiidha muran dhinaca dhulka ah oo u dhexeeyay
beelo deegaankaa ka mid ah. Isla shalay Subaxna, wuxuu hadal u jeediyay Madaxda
iyo Shaqaalaha Cusbitaalka Guud ee Boorama oo beryahanba khilaaf ka jiray.
“Dhakhaatiirtu, waxay ku shaqayn jireen Tabaruc, waxayna la kulmeen duruufo
kala gedisan, markaa waxaan idinku boorinayaa in aad dedaashaan, waayo waxaad
haysaan dad liita oo maato ah,” ayuu yidhi Daahir Riyaale. Wuxuu intaa ku
ladhay in baadhitaan deg-deg ah lagu samaynayo, khaladaadka jira. “Cusbitaalka,
haddii wax ka khaldan yihiin, haddii ay Hay’adda COOPI wax ka khaldan yihiin
iyo haddii ay dawladda hoose tahayba, intaba waa la baadhay, si deg-deg ah
ayaana go’aan looga soo saarayaa, cidii khaladka yeelatana waa lala
xisaabtamayaa, idinkuna inta ka horeysa waa in aad sii shaqaysaan,” ayuu ku
yidhi Riyaale, shaqaalaha Cusbitaalka.
Safar-hawleedkan Madaxweyne ku-xigeenka ee Boorama,
wuxuu ku beegmay xilli ay aad u kacsan yihiin Mowjado Siyaasadeed, isla
markaana ay magaalada Boorama ay ku sugan yihiin, xubno ka tirsan ururada
Mucaaridka iyo Salaadiinta Xukuumadda dhaliilaaba.
Madaxweyne Cigaal oo Maraykanka
u sheegay in ay Somaliland joogaan Mintid Asal-raac ah
H |
argeysa (Haatuf): Madaxweynaha
Somaliland Maxamed Ibraahim Cigaal, ayaa ku sheegay Wareysi uu siiyay Wargeyska
AL-HAYAAT ee ka soo baxa London, inuu Maraykanka u cadeeyay in ay Somaliland
joogaan, qaar ka mid ah kooxaha Muslimiinta Asal-raaca ah, balse aanay wax
awood Siyaasadeed ah lahayn, sida kuwa Muqdisho.
“Maraykanku, wuxuu na weydiiyay ururka Al-Itixaad
Al-Islaam, waxaananu u sheegnay in ay Somaliland joogaan qaar ka mid ah
Asal-raacu, balse aanay wax awood Siyaasadeed ah ku lahayn dalka.” Ayuu yidhi Madaxweyne
Cigaal oo ka jawaabayay, su’aal uu weydiiyay Yuusuf Khazem oo ka tirsan
AL-HAYAAT, horaantii bishan dhammaatayna booqasho ku yimid Somaliland,
wareysina la yeeshay Madaxweyne Cigaal, kaas uu Wargeysku ku daabacay
Cadadkiisii Arbacadii dorraad.
Ururka Soomaaliga ah ee lagu magacaabo Al-Itixaad
Al-Islaami, ayaa Maraykanku ku daray Liiska Argagixisada Caalamiga ah ee uu
Maamulka Madaxweyne W. Bush soo saaray, wixii ka dambeeyay September 11,
wakhtigaas oo ahayd maalintii la duqeeyay xaruntii ganacsiga adduunka ee
burburtay ee magaalada New York iyo goobo ka mid ah Washington, weerarkaas oo
lagu eedeeyay Usama binu Laadin iyo ururkiisa Al-Qaacida. Sidaas oo kale ururka
Al-Itixaadna, waxa Maraykanka iyo reer Galbeedku rumaysan yihiin inuu xidhiidh
la leeyahay Al-Qaacida, isla markaana waxay wax ka saaraan weeraradii lagu
qarxiyay Safaaradaha Maraykanka ee Nayroobi iyo Dara-salam 1998. Sidoo kale
dawladda Itoobiya, ayaa ku celcelisa in ay Soomaaliya joogaan kooxo argagixisa
ah oo hawl-galo fuliya. Sidaa aawadeed, waxa tan iyo September 11, isa soo
tarayay dareeno ka dhashay daymada Maraykanka ee Soomaaliya, dhaqdhaqaaqyada
Sirdoonkiisa iyo Dublomaasiyiintiisu ku gala-baxayaan gobolka, kuwaas oo
wararka ka soo baxayaa ay iftiiminayeen in Soomaaliya tahay, bar-tilmaameedka
labaad ee ku xiga Afgaanistaan. Taas waxa raaca oo soo baxay iyana, warar
sheegaya in Maraykanku doonayo in uu u adeegsado ololihiisa Soomaaliya, dad
Soomaali ah, sida Isbahaysigii Waqooyiga Afgaanistaan ee uu u gacan geliyay
talada dalkaas. Waxa kale oo soo baxayay, warar la isla dhexmarayay oo
sheegayay in Xukuumadda Somaliland ay u balan-qaaday Xulafadda Maraykanka,
Saldhig dhinaca badda ah iyo Cirka ah oo ay kaga dulaan, kana kormeeraan
dhaqdhaqaaqa argagixisada gobolka loo aaneeyay. Hase yeeshee, Madaxweyne Cigaal
oo wareysigaa uu siiyay Al-hayaat lagu weydiiyay in ay Maraykanka
is-weydaarsadeen arrimaha noocaas ah, wuxuu sheegay inuu taageeray dagaalka
lagula jiro argagixisada. “Waxa na soo booqday Wafti ka socda Maraykanka
horaantii Diisambar ee sannadkii tegay, waxayna na weydiiyeen Mowqifkayaga
dagaalka lagu hayo argagixisada oo dhibaato ku ah Caalamka oo dhan. Wixii
September 11, ka dhacay New York iyo Washington, wuxuu ahaa fal bahalnimo ah oo
aanu cambaaraynayno,” ayuu yidhi Madaxweyne Cigaal. Wuxuu intaa raaciyay in
Weftigaa ra’yi is-weydaarsadeen, balse aanu weydiisan wax kaalmo ah, iyana
aanay weydiisan dhinaciisa. “Waxay noo soo bandhigeen in aanu Macluumaad
dhinaca Booliska ah, oo baadhis, daba-gal iyo xogo ah is-weydaarsano, ma
diidayno ayaanu nidhi, balse wax arrintaa ku saabsan weli may dhicin.” Ayuu
yidhi Mud. Cigaal.
Dhinaca kale, tan iyo intii uu dunida ka bilowday
hawl-galkan la-dagaalanka argagixisadu, ayna soo af-yeesheen wararka ku saabsan
in Somaliland qayb ka tahay Xulafada Maraykanka, waxa iyaguna soo baxayay tuhun
iyo dareen xoogan oo farta ku fiiqayay in Cigaal isku dayayo inuu ololahan uga
faa’iidaysto, dhinac kale oo ah inuu kula dagaalamo Mucaaridka gudaha ee
Xukuumadiisa ku kacsan.
Maxamed Kaahin Axmed oo ka mid ahaa,
hogaamiyayaashii Milateri ee SNM, haatana ka tirsan Golaha Fulinta ee
urur-siyaasadeedka ASAD, ayaa Wareysi uu horaantii January siiyay Wargeyska Haatuf,
isagoo Burco ku sugnaa wakhtigaas, waxa uu ku eedeeyay Madaxweyne Cigaal, inuu
Maraykanka iyo xulafadiisa u gudbiyay Magacyada dad Muwaadiniin ah oo ay ku
jiraan Siyaasiyiin Mucaarid ah iyo xitaa xubno Salaadiin ah, kuwaas oo lagu
tilmaamay ayuu yidhi argagixiso xidhiidh la leh Al-Qaacid. Maxamed Kaahin,
wuxuu ku tilmaamay tallaabadaas mid kalsooni darro ah oo dawladda kala meeqaan
dhigaysa, kooxaha Soomaaliya ee midba mid ku eedeeyo ayuu yidhi, Al-Qaacida
ayay taageeraan si ay taageero uga helaan reer Galbeedka. Sidoo kale, Boqor
Maxamuud Cali Carab oo ka mid ah Madax-dhaqameedka sida weyn u dhaliila
Xukuumadda, ayaa isna Wareysi uu siiyay Haatuf wakhtigaas ku
sheegay, inuu maqlay arin ku saabsan inuu jiro Liis ay ku jiraan xubno
Salaadiin ah oo lagu eedeeyay in ay xidhiidh la leeyihiin Argagixisada in loo
gudbiyay Maraykanka. Waxaanu intaa ku daray in arrintaasi ka mid tahay,
waxyaabo ay doonayaan in ay kaga tashadaan Shirweynaha Qaran ee ay qabashadiisa
ku baaqeen.
Dhinaca kale, Wareysiga uu Al-Hayaat qoray
Madaxweyne Cigaal, waxa uu ku nuux-nuuxsaday in Xukuumadiisu ay ka adkaatay
ammaanka dalka, ahmiyadda ugu weyna ay siiso Ciidamada, isagoo sheegay in ay
dawladdu leedahay 23-kun oo askari oo isugu jira Boolis, Asluub iyo Milateri.
“Ciidanka Amnigu, guud ahaan waxay gaadhayaan 23-kun oo askari oo ka shaqeeya
sugida ammaanka,” ayuu yidhi Cigaal. Mar uu ka jawaabayay, halka ay kharashka
uga helaan Ciidamadaa faraha badan, waxa uu sheegay Madaxweynuhu in
Miisaaniyadda dawladda, mudnaanta koowaad la siiyo Ciidanka, waxaanu intaa ku
daray in askari kasta la siiyo bishiiba $300 - doollar oo mushahar ah, raashinkuna
u dheer yahay. “Miisaaniyadda ayaanu ahmiyadda ku siinay, sidii aanu Ciidamada
Mushahar u siin lahayn. Anagoo og ahmiyadda Nabaddu leedahayna, waxa aanu
mushahar ahaan u siinaa $ 300 USD (Saddex boqol oo doollar), askari kasta
bishii, waxaana u dheer Qoysaskooda oo aanu siino waxyaabaha daruuriga ah –
Raashinka,” ayuu ku yidhi Madaxweynuhu, wareysigaa uu siiyay Wargeyska
Al-Hayaat. Waxaanu intaa raaciyay oo uu yidhi; “Waxaaanu qaraar ku gaadhnay, si
kasta oo uu u yar yahay dakhliga dawladdu in aanu Mushaharka Ciidanka xil iska
saarno bixintiisa, xilliga ay muteysteen, anagoo ahmiyad siinayna ammaanka
dalka.”
H |
argaysa (Haatuf): Golaha Guurtida
Somaliland ayaa arbacadii doraad madasha fadhiyada ee xarunta Golaha Guurtida
kaga dhawaaqay inay dac-wad ku oogayaan wargayska Jamhuuriya,taas oo uu goluhu
wargayska ku eedeeyey inuu ka faaafiyey war been-abuur ah .
Wargayska Jamhuuriya cadadkiisii soo baxay
arbacadii doraad ee febarweri 27, 2002 waxa uu boggiisa hore ku qoray war uu
ciwaankiisu ahaa (Golaha Guurtida oo Madaxweyne cigaal u diray ergo kala soo
xaajoota abaal-marin lacageed oo uu hore ugu ballan-qaaday).
Warkan oo uu wargaysku ciwaankiisa ku qoray
far-waaweyn oo ku dhereran foodda sare ee wajahadda wargayska wuxuu sheegay
inay Golaha guurtidu magacaabeen guddi afar xubnood ah oo Madaxweyne cigaal
kala soo xaajooda lacag abaal-marin ah oo hore odayaasha Guurtida loogu
ballan-qaaday in la siin doono ka dib marka ay soo saaraan go’aanka muddo-kordhinta
Madaxweynaha iyo ku-xigeenkiisa.
Haseyeeshee warka uu Jamhuuriya daabacay si kulul
ayey Odayaasha Guurtidu u beeniyeen, waxayna ku tilmaameen war been-abuur ah oo
aan sal iyo raad toonna lahayn, waxayna guurtidu sheegeen inay wargayskaa
dacwad ku oogayaan oo ay maxkamad u gudbin doonaan.
Wargayska Jamhuuriya ayaa hadana shalay markale
jawaab ka bixiyey eedda iyo canbaaraynta ay guurtidu u jeedisay ,taas oo uu
wargaysku ku dacwiyey inuu hayo xaqiiqo iyo caddaymo ku saabsan warka uu
daabacay , isla markaana wargaysku wuxuu hadalka Guurtida ka soo yeedhay ku
tilmaamay inuu yahay sheeko majarehabaabin ah oo xaqiiqda lagu daadefaynayo.
Marka laga yimaado jawaabaha ay sida deg-degga ah
isugu baaciyeen Guurtida iyo wargayska wax ka qoray ee Jamhuuriya ,si aynu sheekada faham guud uga qaadano waxaynu
marka hore iswaydiinaynaa dhawr su’aalood oo ay kow ka tahay mawduuca
wargayskani ka hadlay saamayn intee le’eg ayuu ku yeeshay dareenka dadka
reersomaliland , mar labaadka hadii ay sidaa ku cadaato fadeexadda wargaysku
daabacay waa maxay saamaynta ay ku yeelan doontaa sumcadda siyaasadeed ee
Golaha Guurtida iyo aqalka madaxtooyada iyo weliba marxaladda ee uu dalku
marayo?.
Haseyeeshee inta aynaan wax faaaqidaad ah ka bixin
jawaabaha su’aalahaa aynu marka hore waxooga sharax ah ka bixino sida ay u
dhaceen jawaabaha ay isu celiyeen labada dhinac .
Warka uu wargaysku ka qoray Guurtida wuxuu
sheekadiisa ku bilaabay “ Golaha Guurtida Somaliland ayaa fadhigoodii shalay
(talaadadii) isku raacay magacaabidda ergo ka kooban afar xubnood oo uu goluhu
u xilsaaray in ay Madaxweyne cigaal kala soo xaajoodaan lacag abaal-marin ah oo
ay xukuumaddu uballan qaaday inay Guurtida siin doonto marka ay soo saaraan
go’aanka muddo-kordhinta ee ay dhowaan mudada sannadka ah ugu dareen Madaxweynaha
cigaal iyo ku-xigeenkiisa”.
Haseyeeshee guurtidu waxay dhinacooda warkaa kaga
jawaabeen: “Warka ku soo baxay Wargeyska Jamhuuriya maaha war ka soo baxay
Golaha Guurtida, isla markaana maaha wax uu goluhu ka hadlay, sidaa darteed waa
war been a buur ah oo aan sal iyo raad lahayn”.
Marka la eego warka Wargeysku qoray waxa raacsan
sawir satex kolom ah oo u eg sawirka
fadhiga Guurtida, waxaana sawirkaa hoosta kaga qornaa weedh u dhignayd “fadhiga
wakiilada oo lagu magacaabay ergo loo diray Madaxweyne Cigaal”.
Wargeysku waxa kale oo warkiisa ku daray magacyada
xubno guddi ah oo uu goluhu u magacaabay arimo kala duwan.
Hasa yaashee shir-gudoonka guurtidu waxay madasha
ka xaadiriyeen ilaa afar xubnood oo ay sheegeen in aanay gebi ahaanba ku jirin
liiska mudanayaasha guuritda, balse ka mid ah magacyada Wargeysku qoray, taas
oo ay ku tilmaameen in uu Wargeysku qoray magacyo been abuur ah.
“ Sh. Xirsi Xasan, Sh.C/raxmaan Mukhtaar, C/raxmaan
Ducaale iyo Xasan Axmed, midna ku ma jiro liiska Guurtida, balse Jamhuuriya
iyagaa sheegi doona meesha ay ka keeneen magacyadaa”.
Marka la eego jawaabta uu Jamhuuriya ka bixiyay
eedaynta ay guurtidu u jeedisay diidmo iyo cudur daar midna kuma xusin afarta qof ee guurtidu sheegtay in ay yihiin
magacyo been abuur ah, iyo waliba xarfaha ku hoos qoran sawirka, wuxuuse
Wargeysku ku dacwiyay inaanu haba yaraatee qorin wax been abuur ah, isla
markaana uu hayo xaqiiqooyin sugaya jiritaanka warkaa.
Wargeyska Jamhuuriya jawaabta uu siiyay Guurtida
wax uu cinwaan uga dhigay “xaasha’e Jamhuuriya beeni waa ka xaaraan”, waxaana
ka mid ahaa hadalada Wargeysku ku dacwiyay “Wargeyska Jamhuuriya oo aanay
akhristayaashiisu hore uga baran inuu soo gudbiyo warar aan sal iyo raadtoona
lahayn, sida ay Golaha guurtidu ku hadaaqeen, wuxuu kalsooni buuxda ku qabaa
xaqiiqda uu ku fadhiyo warka damqay Golaha odayaasha”.
Marka laga yimaado jawaabaha ay isu celiyeen
Guurtida iyo Wargeysku, mawduuca Jamhuuriya soo ban dhigay wuxuu nuxurkiisu u
dhadhamayaa in ay Guurtida iyo madaxweyn Cigaal gacanta isu dhiibeen, taasina
waxay ahayd sheeko dadka ku noqotay fajac iyo af-kalaqaad.
“ilaa sadex goor ayaan marba dib u akhriyay warkan,
waayo wuxu noqday wax iga degi waayay” sidaa waxa yidhi qof ka mid ah dadkii
akhriyay warkaa.
Laga soo bilaabo ilaa markii ay odayaasha guurtidu
qalinka ku duugeen go’aankii muddo-kordhinta
Madaxweynaha iyo ku xigeenkiisa, waxa jiray sheekooyin ay dad badani
isla dhex marayeen oo odhanaysa odayaasha Guurtida waxa sacabka loo saaray
woxoogaa sarif ah si ay u fududeeyaan go’aanka muddo-kordhinta, balse
sheekadaasi kama badnayn xanshaashaq iyo xan la isla dhex marayo.
Hase yeeshee sheekadaasi markii ugu horeysay waxay
buulka ka soo baxday markii uu Wargeyska Jamhuuriya arbacdii doraad ku qoray
bogiisa hore, taas oo ay dad badan ugu muuqatay in ay tahay arin xaqiiq ah
warkii hore shakiga looga qabay ee Guurtida iyo Madaxweyne Cigaal lagu
xamanayey in ay gacanta isu dhiibeen.
“Marar badan oo la igu yidhi odayaasha guurtidu
Madaxweyne Cigaal, waxay lacag kaga qaateen muddo-kurdhinta maan rumaysan oo
waxaan u haystay dacaayad iyo borobagaandhe, balse hadda waan rumaystay
maadaama joornaalku qoray” sidaa waxa yidhi qof faallo ka bixinaya warkii uu
Jamhuuriya daabacay ee ku saabsanaa Guurtida.
Sidaa awgeed waxay dad badan oo warkaasi gaadhay
hadda aaminsanyihiin in ay sheekadaasi tahay xaqiiq aan loo noqonayn ilaa ay
mar kale maqlaan wax waxaa ka duwan.
Hadaba hadii ay odayaasha Guurtida ku cadaato in ay
galeen fadeexadda uu Jamhuuriya faafiyay, waxay taasi noqonaysaa khiyaamo wayn
oo ay ka galeen ummadda xilka culus ku aamintay, waayo waa marag madoon in ay
jariimad wayn noqonayso haddii uu aayaha dhan ee hogaaminta ummaddu
noqdo dilaal yar oo shilimo loo kala
qaato.
Sidaa darteed odayaasha guurtidu hadii ay meel u
samayn waayaan fadeexadda Wargeysku daabacay waa in ay qoorta soo
dhigtaan oo ay dummadda ku qaadaan in ay taasi tahay danbi culus oo ay ummadda ka galeen, iyadoo hadii ay fadeexadaasi
sidaa ku cadaato uu Madaxweyne Cigaal badhkiisa yeelanaayo wixii danbi iyo ceeb
halkaa ka yimaada waayo ninka warku sheegay in uu lacagta muddo-kordhinta
Guurtida u balan qaaday waa isaga.
Wargeyka Jamhuuriya ee daabacay warkan doodu ka
taagan tahay inkasta oo sheegay in uu hayo caddaymo ka marag-kacaya jiritaanka warkaa, hadana tafaasiil dheeraad
ah kama bixin inta ay mug leegyihiin cadaymaha uu hayaa, wuxuuse Wargeysku
tuduca ugu danbeeya jawaab-celintiisa ku sheegay in uu cadaymihiisa si cad ugu
soo bandhigi doono goobta iyo goorta looga baahdo.
Arintu sida ay doonto ha ahaatee sheekadani waxa
weeye dhacdo lama ilaawan ah oo ay dadku aad isha ugu hayaan halka ay biyo
dhigto, waxaynuse ka war sugi doonaa fadeexadda Wargeysku qoray in ay noqoto
ceeb iyo danbi guurtidu leedahay iyo in ay noqoto been abuurka guurtidu
sheegtay oo ay eedu Wargeyska dib ugu noqoto.
H |
argeysa (Haatuf): Shirkadda caanka ah ee Dahab-Shiil oo ah Shirkad wadani ah, kana mid ah Shirkadaha ugu waawayn ee ganacsiga xawaaladaha soomaalida ayaa 23-kii bishan aynu ku jirno ee Febuary 2002 dawladda Biritin ka heshay rukhsada cusub ee ay dawladaha reer galbeedku ku soo rogeen Shirkadaha ganacsiga xawaaladaha, sidaana waxa shaaca ka qaaday war shalay ka soo baxay xarunta dhexe ee Shirkadda Dahab-Shiil oo ku taala Caasimadda Hargeysa.
Laga soo bilaabo tan iyo dabayaaqadii sannadkii ina
dhaafay ee 2001, markii ay dawladaha reer galbeedku sharciga cusub ku soo
rogeen xawaaladaha ganacsiga waxay Shirkada Dahab-Shiil noqonaysaa Shirkaddii u
horaysay ee liisanka cusub ee ganacsiga xawaaladaha ka hesha dawlada Biritan.
Shirkada Dahab-Shiil waxay hore uga haysatay dalka
Biritan rukhsad ganacsi oo caadi ah, balse rukhsaddan cusubi waxay la
xidhiidhaa nidaamka cusub ee ay dawladaha reer galbeedku ku soo rogeen Shirkadaha
ganacsiga xawaaladaha, iyadoo ay dawladaha reer galbeedku sharcigan cusub soo
rogeen, kadib markii ay albaabada u xidheen Shirkadii xawaaladaha ee
Al-Barakaat oo ka mid ahayd Shirkadaha ugu waawayn ee ganacsiga xawaaladaha
soomaalida, waxayna reer galbeedku Shirkaddan ku eedeyeen in ay xidhiidh la
leedahay maalqabeenka carbeed ee ay reer galbeedku u yaqaaniin argagixisada,
Usama bin Laden.
Shirkada Dahab-Shiil waa Ruqsadii labaad ee ay ka
heshay dalalka reer-galbeedka, waxay hore rukhsadda ganacsiga xawaaladaha ah uga heshay dalka Maraykanka.
Iyada oo Shirkadani laamo ku leh dalal badan oo ku kala yaal Qaaradaha kala duwan ee
Aduunka.
Hase yeeshee Maareeyaha Guud ee Shirkadda
Dahab-Shiil C/rashiid Maxamed Siciid oo dhawaan u waramay Wargeyska “Haatuf,””
ayaa sheegay inaanay dalalka kale ee dunidu ilaa hadda ku soo rogin shuruudaha
iyo shuruucda cusub ee ay dalalka reer galbeedku ku soo rogeen, sidaa awgeed ay
ula macaamilayaan sidii ay markii hore ula macaamilijireen.
ODHAAHDA AKHRISTAHA
Sawir
been ah ummaddu idinka yeeli mayso
D |
oorasho ninka u diyaar garoobayaa waa in uu marka
hore sameeyaa tira-koob ah ayaa muwaadin ah, yaanse ahayn, waxaynu ognahay in
maamulkani sameeyay degmooyin farabadan oo isu jira daaqsin maqaleed aan xuduud
loo kala samayn, golayaashuna aanay xalaalayn ama degmooyin hore ka raray
meelihii ay ka tirsanaayeen meel kalena u raray, sida Degmada Sheekh, ee
gobolka Togdheer, loona raray gobolka Saaxil.
Doorasho xalaal ah siday ku dhici kartaa marka
waxaas oo dhami jiraan. Waxaan leeyahay Madaxweynaha Somaliland, ahna
guddoomiyaha Xisbiga UDUB, Maxamed Ibraaahim Cigaal ummadda sawir run ah oo ay
kaa iibsato u soo bandhig, inkastoo waqtigii sharciga ahaa uu kaa dhammaaday.
Waxaan isna xoghayaha UDUB leeyahay ina-Awaahirow,
maaamulkaa jira baan mar wasiir ka ahaa siyaasi laguma noqdo.
Reer Somaliland, waxaan leeyahay haddaad tihiin
salaadiinta, aqoonyahano, siyaasiyiin, wax-garad, iyo dhallinyaroba fadhiga ha
laga kaco, si aynu uga badbaadno ku shubasho iyo ka shubasho iyo dhabal-food si
masiirka ummaddu uu u noqdo mid xalaal iyo caddaalad ku salaysan.
Waxaan saddexda gole leeyahay dhex baad ummada u
tihiin, haddaadse dhan noqotaan sida iminka aad u Udubowdeen, ogaada wixii
laydiin igmaday dibaa laydin kala noqonayaa, sawir beenana ummadu idinka
yeelimayso.
Baashe Jaamac Ibraahim,
Burco.
By: Abdifatah M. Aidied
Haatuf Media Network