|
Home | Contact Us | Links | Archives |
| ISSUE 2171 | October 15,2009 Shawal 26,1430H | |
|
Madaxweyne Obama Oo Socdaalkiisii U Horeeyay Ku Tegay Qaaradda Yurub Xukuumadda Madaxweyne Rayaale Iyo Tirada 29 Ma Faal Baa U Qabtay Koox Suxufiyiin Ah Oo Dhamaystay Tababar Aqooneed Ku Saabsan Xalinta Khilaafaadka Iyo Nabada Sirdoonka Iyo Habka Uu U Shaqeeyo
Safarkaygii Somaliland Iyo Wixii Aan Ku Soo Arkay 2008-2009 Dhalinyaradu Marnaba Ma Ogola Odayaal Korkooda Ku Legdama, Lumiyana Mustaqbalkooda Dawladdu Xayaysiiska Caano Boodhaha Iyo Maraq Digaaga Ha iska Dayso Wadooyin Ay Iska Kaashadeen Dawladda Hoose Iyo Dadka Ku Nool Degmada 26 June Oo Wasiirka Daakhiligu Xadhiga Ka Jooyey Roobabkii Xilliga Guga Oo Ka Curtay Somaliland Wakiiladda Oo Cod Aqlabiyad Ah Ku Ansixiyey Miisaaniyadda 2009, Laba Bilood Oo Fasax Ahna Galay
|
Indho Xanuunka Q1aad Laxaadka indhuhu wuxuu ka kooban yahay kubada isha iyo wixii soo raaca ee xidido dareen iyo kuwa dhiig intaba leh,waxayna xidhiidh wadaagaan saldhiga araga ee maskaxda ku yaal. Wixii khalkhal ku yimaada goobahaas ayaa loo yaqaanaa xanuun,waxaana isha binu aadamka lagu tilmaamaa mucjiso sideeda uga wayn cilmiga maanta yaala aduunka taasi oo dhawaan dhakhaatiir faransiis ah iyo kuwa lubnaaniyiin ahi ogaadeen in qayb maskaxda ka mid ahi timaado isha. Ujeeda aan qormadeenan caafimaad uga dan leenahay waa in aynu la socono daryeelka guud ee indhaheenu inaga mudan yihiin iyo sida ay waajibka u tahay ilaalintoodu. Indho xanuunku waa cudur maalin walba haya bulsho kasta oo dunida daafaheeda ku nool,waxaanay u bukoodaan dhawr nooc oo ay ugu caansantahay diciif xaga araga ah,sidoo kale iyadna waxaa jirta in loo qaybiyo cudurada indhaha laba qaybood oo waawayn sida indho beel iyo indho xanuun. Marka aynu kasoo bilawno indhaha abuurkooda waxaa dhaqaatiirta takhasuska uleh siqiirka caloosha hooyadii ku jira ay sheegaan in indhuhu sadex marxaladood soo maraan,sedexdaas marxaladod waxay laba kusoo dhamaystaan caloosha hooyada,midna waxay ku dhamaystaan marka ay dibada usoo dhashaan. Labada shay ee ay caloosha hooyada kusoo dhamaystaan waxaa kamid ah dhamaystiranka xubnaha ay ishu ka kooban tahay, iyo tan kabaad oo ah dhaqdhaqaaqa nololeed ee isha,marxaladan sadexaad ee indhuhu maraan waxaa weeyi, sidii ay isha iyo maskaxdu u wada hawl gali lahaayeen,xataa dareemayaasha kale ee qofka marka lagu daro weeyi,sida maqalka,urta iyo dareenka. Cudurada ay idhuhu qaadaan marka uu qofku caloosha hooyadii ku jiro waxaa badankooda loo aaneeyaa inay xaga tafiirta ka yimaadaan,sidoo kale waxaa lagasoo qiyaas qaataa caafimaadka guud ee hooyada kolba sida uu yahay,waayo taasi waxay aad ugu lug leedahay sida uu noqonayo ilmaha caloosheeda ku jira caafimaadkiisu. Hadii aan tusaale kuusoo qaado waxaa hooyooyinka uurka lihi ay had iyo jeer qabaan cuncun ku dhaca macdantooda xubnaha taranka khaasatan bilaha ugu horeeya uurka iyo bilaha ugu danbeeya ee waqtiga dhalashada oo uu sii xoogaysto infection ku. taasi oo hadii si dhaqso ah hooyadu u dawayn waydo uu xanuunkani raad indho xanuun kaga tago ilmaha caloosha ku jira Sidoo kale waxaa isna indho xanuunka ay caruurtu lasoo dhalato keena marka hooyada uurka lihi ay yaraysato biyaha cad cabistooda ama sharabka,taasi oo horseeda in kalyuhu ay dareemaan biyo yaraan isla markaana ay qasin saaraan oo ay kaadida raaciyaan walxo gubtay oo qabsada gidaarka marinada qashin saarka kaadida yaraatay awgeed,isla goordhaw oo daqiiqada ahna isku badala noole jeermis ah oo u tarma si layaab leh oo dagdag ah,jeermiskaas oo aan u fiicnayn hooyada uurka leh ayaa sababa in ilmaha caloosha uurka hooyadii jiifaa lasoo dhasho indho ama dhago xanuun,khaasatan marka waliba ay hooyada uurka lihi dareento calool istaag xoog ah. Hooyada uurka leh uma fiicna inay kaadida xajisato ama caloosheeda oo taagan iska joogto,khaasatan marka ay bisha sagaalaad madaxa la gasho,waxaana hooyada uurka leh ee bisheedii sagaalaad gashay ku waajib ah inay dadaasho inta karaankeed ah oo aanay ka wahsan wixii dhaqdhaqaaq ah ee la gudboon haba cuslaatee waa inay is dirqido. Xanuunada ilmaha indhihiisa lasoo darsa marka uu caloosha hooyadii ku jiro waxaa iyagana lasoo raaciyaa kuwo soo darsa marka uu ilmuhu dhalanayo,taasi oo ay fiican tahay in dadka caafimaadka hooyooyinka qaabilsani aad iyo aad iskaga jiraan inay dhaawac gaadhsiiyaan ilmo soo dhalanaya indhihiisa,waayo marxaladani waa mid aad iyo aad khattar u ah oo aan la dhayalsan karin,waxaana masuuliyadi ay ka saarantahay qofka dhakhtarka ah inaanu isticmaalin dawooyin aan ku haboonayn ilmaha soo fool leh indhihiisa,isla markaana uu ka ilaaliyo wixii cadaadis iyo jug u gaysan kara dhamaan agagaarka madaxiisa khaasatan indhaha. Hadii aan intaas kaga gudubno waxii ilmaha soo gaadhi kara indhihiisa isagoo caloosha hooyadii jiifa bal aan ka hadalno sida ay waxyeeladu dibada uga bilaabanto,akhristow ma ogtahay in ilmuhu marka uu soo dhasho waxa ugu horeeya ee uu arkaa inay tahay iftiinka,waxa ugu horeeya ee uu uruyaana ay tahay naaska hooyadii,waxa ugu hereeya ee uu maqlaana ay tahay wixii looga dhigo,taasi oo diintu ina fartay in dhagtiisa midigna lagu adimo tiisa bidixna lagu aqiimo,sidoo kalena ay sune tahay in dhanxaraga loo mariyo timir yar oo khafiif ah. Intaas kadib waxaa haboon in ilmaha laga dhaqo wixii nadaafad xumo ah ee saaran jidhkiisa isagoo lagu dadaalayo inaan indhihiisa markaaba saabuun kulul laga marine lagu isticmaalo biyo diiran iyo goob diiran mana fiicna in ilmuhu ku hoos noolaado bilawga hore ee isticmaalka indhihiisa nal xoogan oo toos dushiisa u sudhan waayo waxay taasi wiiqdaa habsami u wada shaqaynta indhaha iyo maskaxda,waxaana luma xidhiidhka wayn ee indhuhu ku qaataan cabirkooda toosnaan ee xaga fiirada,waxaana la arkaa caruur indhahoodu qaloocaan lixda bilood ee dhalashada kadib. Inadha caruurta waxaa ku yar libiqsiga waxaana nuurka ka imanaya meel toos ahi uu wiiqi karaa habka diiradaha ishu ay u fadhiisiiyaan mawjadaha wareega ku yimaada ee nalka,maadaama bay dhakhaatiirtu leeyihiin isha ilmuha libiqsigu ku yaryihiin,xaalad koritaana ay indhuhiisu ku jiraan waxaa sidani ay wiiqdaa fayoobida toosnaaneed ee indhaha ilmahu u rikibmayaan Waxaa hooyada looga baahan yahay inay ilmaheeda ka jirto nalka tooska ah ee ku waajahan indhaha ilmaheeda ka yar hal sanno, hadii kale wuxuu noqon doonaa goor dhaw ilmo cawarn. Sidaana waxaa daah furay dhakhtarkii waynaa ee ibnu siinaa maruu ka hadlayay qaliinka maskaxda iyo indhaha ka eeg kitaabkiisa nibraasu dawaa jabtarka dhirta wax suuxisa xiliga qaliinka Lasoco…… Sh.jabir herbalist |