Haatuf News

Home | Contact Us | Links |  Archives

Shirkadda Biyaha Boorama Oo Deeq Qaybisay

Maayarka Gabiley Oo Martiqaad U Fidyay
Xildhibaanada Golaha Wakiilada Ka Ee
Sadexda Xisbi Uga Soo Baxay Degaankaasi

Shirkada Dahabshiil Oo Markii Ugu Horeysay
Muqdisho Ka Furtay Xafiis Lagu Sarifo
Lacagaha Qalaad

Dhallinyaro Loo Xidhxidhay Arrimo Liddi Ku Ah
Xasiloonida Magaalada Xariirad

52 Arday Oo Ka Qallinjebiyay Dugsiga Dhambaal

Marxuum Xoogsade Oo Shalay Ku Geeriyooday Diridhaba

Garaad Cabdi Qani Oo Geeriyooday

Reer Burco Oo Si Weyn Uga Didday Mashruuc
diiwaan-gelinta Guryaha Oo Ay Waday
Hay’adda UN-Habitat

Dayaca Hadheeyay Adeegga Caafimaadka
Ee Gobolka Sanaag Iyo Boqolaalka Milyan
Ee Jeebka Lgu Shubtay

Raali Gelin Ku Socota Shirkadda Dahabshiil

“Sharci Ahaan Waxa Xaq Loo Leeyahay In
Miisaaniyadii Sannadkii Hore Lagu Dhaqmo
Saddexda Bilood Hore Ee Sannadka”

Dugsiga 17-ka May: Shahaadooyin La Gudoonsiiyay
127 Arday Oo Ka Qallin-Jebiyay Maadada Xisaabta

Waraabe Dad Cun Ah OO Fara-Baas
ku haya deegaanka Caynabo

Guddida Arrimaha Gudaha Ee Wakiilada Oo La Kulmay Wasiirka Difaaca Iyo Taliyaha
Ciidanka Qaranka

Ururka Dhakhaatiirta Xoolaha Oo Ku Eedeeyey Wasiirka Xanaanada Xoolaha Inuu Joojiyey
Mashruuc Daweynta Xoolaha Ah

BAAQ

Diblomaasi Masri Ah Oo Lagu Afduubay Magaalada Qaza

Hargeysa, February 10, 2006 (Haatuf) – Madaxa Jaamacadda Montpellier III ee dalka Faransiiska, Mr. Jean-Marie Miossec ayaa sheegay in heshiishka ay la galeen jaamacadda Hargeysa uu yahay mid ka dhaxeeya labada Jaamacadood ee Hargeysa (Somaliland) iyo Montpellier III (Faransiiska), balse aanay Djibouti wax lug ah ku lahayn.

Mr. Jean-Marie waxa uu sidaas sheegay kadib markii ay munaasabad ka dhacday maalintii dorraad Arbacadii xarunta Jaamacadda Hargeysa heshiis ay ku kala saxeexdeen laba jaamacadood, kaas oo ay qallinka ku duugeen Madaxda labada dhinac Mr. Jean-Marie iyo Cabdi Haybe Cilmi oo ah Madaxa Jaamacadda Hargeysa. Heshiiskan oo ku saabsan in Jaamacadda Hargeysa lagu kordhiyo Kuliyadda lagu dhigto Luqadda Faransiiska; in sannadkasta laba arday oo Somaliland ah deeq warbarasho lagu geeyo dalka Faransiiska si ay u soo bartaan cilmi-baadhista aasaarta qadiimka ah iyo in duruusta lagu dhigo Jaamacadda Hargeysa lagu daro dhigista cilmiga aasaarta (archeology). Arrimahaas oo ay sheegeen in ujeedadoodu tahay in la helo khubaro aqoon u leh cilmiga aasaarta qadiimka ah oo Somaliland u dhashay oo mustaqbalka ka qayb-qaata baadhista aasaarta taariikhiga ah ee ku duugan Somaliland.

Waxa kale oo madaxa Jaamacadda Montpellier III, Mr. Jean-Marie sheegay inay Somaliland tahay xuduntii aadamaha iyo xadaarada farshaxanka, waxaanu daliil uga dhigtay raadraaca aasaarta ilaa hadda laga helay Somaliland, gaar ahaan Laas-Geel, taas oo ah buu yidhi taariikh cusub oo dunida ku soo korodhay oo aan hore loo hayn.

Munaasabadda labada Jaamacadood heshiiska ku kala saxeexdeen ayaa dhinaca Faransiiska waxa uga soo qayb-galay xubnaha wafdiga Jean-Marie oo kala ah Prof. Xavier Gutherz oo ah madaxa kooxda khubarada ah ee cilmi-baadhista aasaarta ka wada Somaliland, gaar ahaan Laas-geel iyo Claude Gaignaire oo ah Soo-saare Filimada Faransiiska ah oo imitaankiisa la sheegay inuu la xidhiidho indho-indhaynta goobaha taariikhiga ah iyo guud ahaan Somaliland, si uu uga sameeyo filim dhokumentari ah oo dunida loogu bandhigo taariikhda iyo aathaarta Somaliland. Dhinaca Somaliland waxaa munaasibaddan Prof. Cabdi Haybe ku weheliyay, Wasiirka Hidaha, Dhaqanka iyo Dalxiiska, Cismaan Cali Bille, Foosiya Xaaji Yuusuf iyo Axmed Cali Dirir xubno ka tirsan Golaha Sare ee Jaamacadda Hargeysa. Waxa kale oo iyaguna munaasabaddan ka soo qayb-galay marti-sharaf ay ka mid ahaayeen John Drysdale, khabiir u dhashay Britain oo madax ka ah Mac-hadka Sahamiska iyo Cabirka Dhulka iyo Ismaaciil Cumar Aadan Boos, Wasiirkii hore ee Gaashaandhiga, isla markaana ka mid ah aqoonyahanada Somaliland ee wax ku soo bartay dalka Farasiiska.

Mr. Jean-Marie oo ka waramaya cilmi-baadhistii ka socotay Somaliland ee ay khubarada Jaamacaddiisu ka wadeen, waxa uu yidhi: “Waxaan ka hadlayaa oo aan sheegayaa in cilmi-baadhistii ka socotay Somaliland ee aasaartu (Archeology) ay halkii ka sii socon doonto. Dabcan annaga oo rajaynayna in hawl-galkii aad nala gasheen iyo gacan qabadka aad na siinayseen halkii aad nooga sii wadi doontaan, dabadeed waxa aanu ku rajo weynahay in laba sannadood kadib aanu ka soo saarno buug qoraal ah oo caalamka oo dhan lagu akhristo oo ka sheekaynaya taariikhda iyo aasaarta Somaliland oo lagu qoro dhowr af sida Faransiiska iyo Ingiriisiga oo adduunka oo dhan lagu iibsado, qorshahaasina wuu socdaa wasiirkuna wuu ogyahay.

Waxa kale oo aan doonayaa inaan indhihiina u soo jiido ninkan oo la yidhaahdo Claude Gaignaire oo ah nin filim soo-saare ah, maanta waxa uu noo soo raacay si uu u sii arko una sii eego dhulka uu ka shaqayn doono, waayo, wuxuu samayn doonaa filim ka sheekayn doona aasaarta Somaliland iyo weliba guud ahaan qayb walba oo Somaliland ah taariikhdeeda iyo nolosheeda, si adduunka loogu faafiyo Somaliland iyo waxay tahay,” ayuu yidhi Mr. Jean-Marie.

Madaxa Jaamacadda Montpellier III, isagoo ka hadlaya xidhiidhada labada dhinac ee Somaliland iyo Jaamacadda Montpellier III France ka dhexeeya, horumarka ilaa hadda laga gaadhay dhinaca cilmi-baadhista Laas-geel iyo tallaabooyinka loo baahan yahay in la qaado, waxa uu yidhi: “Waxaan ku faraxsanahay sidan uu xidhiidhku u furmay ee uu u fiican yahay iyo horumarka mar walba la samaynayo ee kooxda cilmi-baadhayaasha ee uu wato professor Xavier Gutherz inay hawl-qabteen oo ay shaqeeyeen waxa ay ka muuqataa warbixinaha uu wasiirku ina soo hor dhigay ee shaqooyinkoodu ay qabteen ka soo baxay. Aad baan ugu faraxsanahay xidhiidhada geesaha badan ee aynu wada galay waxaanan rajaynayaa in horumarku halkaa ka sii socon doono labadeena dawladood ay aad isku sii dhex geli doonaan. Waxaan odhan lahaa anigoo ah madaxii Jaamacadda Montpellier III, heshiisyada cilmi-baadhista iyo cilmigan aynu wadno oo dhammi dabcan waxay ka soo bilaabmeen wasaarada hidaha, dhaqanka iyo dalxiiska, wasaaradayada [France] ee arrimaha dibadda, wasaarada Waxbarashada Somaliland iyo wasaarado farabadan oo noo fududeeyay shaqadan aynu wadno. Shaqadaas waa in halka laga duulayaa ay noqoto Jaamacadaha Somaliland oo uu salku halkaas ahaado, waayo, waa halka keliya ee dadka cilmigan baranayaa ay ka soo baxayaan, shaqada iyo halka laga duulayaana waa inay ahaato Jaamacadaha.”

Waxa kale oo Jean-Marie ka waramay taariikhda Jaamacadiisa oo uu sheegay inay ka mid tahay jaamacadaha ugu da’da waaweyn dunida, lana aasaasay 1287-kii, “Laakiin markii aanu Somaliland nimi waxaanu isu aragnaa inaanu da’yar nahay, waayo, Somaliland waa xuduntii aasaaska bina aadamka”, ayuu yidhi, waxaanu intaas ku daray oo uu sheegay in Jaamacadda Montpellier III ay wax ka bartaan 22,000 oo arday, iyadoo maadooyinka lagu bartaa yihiin farshaxanka, luqadaha, sayniska bina aadamka (Human Science) iyo Maareynta Dhaqaalaha (Economic administration).

“Cilmi-baadhistii Laas-geel laga sameeyay waxay dadka baraysaa ama ay u sheegaysaa inay Somaliland tahay xuduntii aadamaha iyo xuduntii xadaaradda farshaxanka farta ayay tusaysaa, markaa waa taariikh cusub oo dunida ku soo korodhay oo aan hore war looga hayn,” ayuu yidhi Jean-Marie isagoo raaciyay “Markaa in la ilaaliyaa aad bay u haboon tahay. Markaa goobta sidaas u muhiimka ah oo kale waxa laga yaabaa in meelaha agteeda ah laga helo goobo kale oo Laas-Geel ah, taasina markaas waxay keenaysaa in laga sameeyo kaam dhan oo xadaaradaas ah, waana loo baahan yahay, meeshuna waa meel qiimaha aadkaa ah leh,” ayuu yidhi Jean-Marie.

Mr. Jean-Marie isagoo ka jawaabayay warar iyo tuhuno sheegaya in Djibouti lug ku leedahay cilmi-baadhayaasha hawsha ka wada Somaliland iyo weliba heshiiskan labada Jaamacadood wada saxeexdeen, waxa uu yidhi: “Waxaan doonayaa inaan halkan ka cadeeyo fariin uu wasiirku mar dhawayd aad noogu sheegay. Anigu waxaan ahay nin Faransiis ah oo ka socda Jaamacad Faransiis ah, waxaan heshiis la galay jaamacadda Hargeysa ee Somaliland, markaa Djibouti ah oo ku dhex jiraa ma jirto. Waxa haddaba cad inaad ogaataan inay ka dhaxayso Jaamacad Faransiis ah iyo Jaamacad Somaliland ah, hadhowna ay mari doonto wasaarada arrimaha dibadda Somaliland iyo ta arrimaha dibadda Faransiiska ee wax Djibouti ahi aanu nagu dhex jirin, markaa waxa weeye maaha in hadhow laga soo dhex saaro Djibouti baa inaga damiin ah oo ku dhex jirta, markaa taasi inaanay jirin ee ay halkaa ku hadho, tahayna heshiis ay wada galeen Jaamacad Faransiis ah iyo Jaamacad Somaliland ah ee Hargeysa University.”

Wafdiga Jean-Marie oo dorraad dalka dib uga dhoofay kadib markii ay muddo saddex maalmood ah safar hawleed ku joogan Somaliland, ayaa ka hor intii aanay dhoofin waxay la kulan la yeesheen Madaxweyne Ku-xigeenka Somaliland, Axmed Yuusuf Yaasiin oo ay kula kulmeen xafiiska Xarunta Madaxtooyada Somaliland, waxaana kulankaas Madaxweyne Ku-xigeenka iyo xubnaha weftiga Jaamacadda Faransiiska ku weheliyay Wasiirka Dhaqanka, Hidaha iyo Dalxiiska, Cismaan Cali Bile, waxaanu Mr. Jean-Marie warbixin ku saabsan arrimaha ay la kulmeen iyo wixii u qabsoomay intii ay dalka joogeen, isagoo yidhi: “Waxa farxad ii ah imaatinkaygii Somaliland iyo sidii diiranayd ee aad iigu soo dhawayseen. Muddadii aan joogay Somaliland aad bay u gaabnayd, laakiin aad bay u waxtar badnayd. Hawshii cilmi-baadhista ee aanu halkan ka wadnay waxa la isla afgartay in la sii wado, waxaana laga yaabaa in la helo meelo kale oo Laas-geel agteeda ah. Sidaas darteed, waxa loo baahan yahay in la helo dad reer Somaliland ah oo hawsha wadi kara, markaa waxa la isla qaatay; in goobaha qaarkood loo sameeyo jidad si loo sahamiyo goobaha kale hawshiina u sii socoto. Qaybta labaad waxay ahayd inaanu heshiis la galnay jaamacadda Hargeysa, taas oo ahayd qaybta ugu muhiimsanayd imaatinkayaga. Jaamacadda Camuud mar dambe ayaanu ka wada hadli doonaa.”

Madaxweyne Ku-xigeenka Somaliland, Axmed Yuusuf Yaasiin ayaa warbixintaas markii uu ka dhegaystay Madaxa weftiga Jean-Marie, waxa uu uga mahadnaqay imaatinka uu ku yimi Somaliland madaxa Jaamacadda Montpellier oo uu sheegay inay xukuumadda Somaliland ahaan ka dalbadeen, isagoo arrintaas ka hadlayana waxa uu yidhi: “Sababtaan u dalbaday inaad timaadana waxa weeye nimanka khubarada aasaarta ah ee wadanka baadhayay waa inay yeeshaan meel ay dabada ku hayaan,” ayuu yidhi Madaxweyne Ku-xigeenku, waxaanu intaas ku daray “Runtiina qoladan uu watay Xavier shaqo fiican bay qabteen magacii Somaliland-na waxay gaadhsiiyeen meel aanaan gaadhsiin karayn siniin, aadna way ugu mahadsan yihiin. Waxa kale oo aan idin leeyahay haddii aanu noqonay xuduntii adduunka ama halkii uu adduunku ka bilaabmay oo riyadii Masar halkaa ku baaba’day waa Illaahay mahadii. Weliba waxaan idiin sheegayaa halkii aad baadheen waa goob keliya, balse waxaa laga yaabaa rasmiya markaad u sii socoto bariba, waa ka sii qanisan tahay. Anigu waxaan qabaa hoyga ama saldhigga aasaarta qadiimka ahi inay ku duugan yihiin gobolka Sanaag, siiba Ceerigaabo. Waxa weeye markii ay soo guureen Faraaciintu waxay ka soo guureen gobolka Sanaag, dabadeed sidaas ayay u socdeen ilaa Masar. Markaa ku soo tala-gala koox halkaa [Gobolka Sanaag] ka hawl-gala si arrinku iskugu xdhimo oo halkaas wax badan baa laga helayaa.”

Dhinaca Wasiirka Dalxiiska, Dhaqanka iyo Hidaha, ayaa bilowgii kulankaas ka waramay in goobihii ay soo mareen isaga iyo weftigu ay kula kulmeen laba arrimood oo u baahan in wax laga qabto, kuwaas oo uu ta hore ku sheegay in goobta Aqal-lamoodka ay dad oodteen, markaa waxa la doonayaa in oodaas laga qaado. Ta kale waxay tahay in wadadii loo mari lahaa loo sameeyo meesha la yidhaahdo Labeela.

Top

Boorama , February 10, 2006 (Haatuf) – Shirkadda Biyaha Boorama u qaabilsan ee loo yaqaan SHABA, ayaa Arbacadii la soo dhaafay Deeq cunto ah, lacag iyo xoolo noolba ah ku caawisay goobaha caafimaadka ,nabadgelyada iyo xarumaha agoomaha ee Boorama ku yaalla qaarkood.

Sida uu ku soo waramay weriyaha Haatuf ee Boorama Maxamed Cumar, Xaflad lagu qabtay xarunta maamulka shirkadda Biyaha ee Boorama ayuu maamulka shirkaddaasi ku qaybiyey cunto isugu jirta sonkor, bariis,saliidda cuntada, xoolo nool oo isugu jira lo' iyo adhi iyo lacag caddaan ah oo dhan 100,000 shilin Somaliland ah ba uu ku wareejiyey maamulka Cisbitaalka Guud ee Boorama,maamulka xabsiga dhexe ee Boorama iyo maamulka xarunta agoomaha KAALMO ee Boorama.maamulka Cisbitaalka Guud ee Boorama Ismaaciil xaaji, taliyaha xabsiga dhexe ee Boorama Cumar Siciid iyo Marwo Xaawa Rooble oo munaasabadda wareejinta deeqdaasi ka hadlay ayaa dhammaantood waxay iskaga daba mareen mahadcelin ay u jeediyeen shirkadda Biyaha Boorama oo ay ku tilmaameen shirkadda keliya ee fiirada gaarka ah siisa xarumaha iyo goobaha ay ku jiraan dadka u jiifa xanuunada kala duwan , maxaabiista iyo agoomahu, kuwaasoo iyagu dadweynaha uga baahan mucaawinada cuntada iyo daryeelka looga baahanyahay maadaama aan inta badan loo heli karin mar walba dhaqaale ku filan oo daboola baahidooda dhinaca nolosha. Masuuliyiintaasi waxa kale oo ay shirkadda ugu duceeyeen inay noqoto mid hore usii marta.

Deeqdan lagu wareejiyey laamahaasi dawladda iyo shacbigaba isugu jiraa waxay ka mid tahay deeq sannad walba marka uu dhammaado ay shirkaddu ugu talo gasho sakada ilaahay waajibiyey oo ay sheegeen in deeqdani ka hadhay deeq ay hore ugu talo galeen dadka ay ku waajibto sakadu oo intoodii badnayd hore loogu qaybiyey kuwaasoo u badnaa dadka rayidka ah ee aan waxba haysan .

Top

Arabsiyo, February 10, 2006 (Haatuf) – Maayarka Gebilay ayaa Maalintii Arbacadii daraad 8/2.2006 markii ugu horaysay intii ka dambaysay doorashadii golaha wakiilada S/L munaasabad balaadhan oo ah xaflad martiqaad qado sharafa u fidiyay xildhibaanada golaha wakiilada reer Gabiley iyo Alaybaday ee ka soo baxay sadexda xisbi Kulmiye, Ucid iyo Udub.

Sida uu ku soo waramay weriyaha Haatuf ee Gebilay Maxamed Xasan, munaasabadan oo ahayd xaflad martiqaad qado ah oo ka dhacday Arabsiyo iyadoo kadib na kulan fadhi ah gelinkii danbe lagu yeeshay guriga martida ee golaha deegaanka ee degmada Gabiley waxa kale oo iyaguna ka qabgalay wasiiro ka socday xukuumada sida wasiirka duulista hawada, wasiiru dawlaha hawlaha guud iyo wasiir ku xigeenka boosaha iyo iskaadhsiinta madaxda laamaha dawlada ee Gabiley, cuqaal odayaal xubno golaha deegaanka Gabiley iyo marti sharaf kale .

Waxa ugu horayn xafladii martiqaadka qado sharafta kadib halkaasi ka hadlay Maayarka degmada Gabiley oo ugu horayn ka jeediyay hadal dheer oo uu kaga halay u jeedada martiqaadkan waxaana hadalkiisa ka mid ahaa.

“Waxa ii sharaf ah inaan maanta halkan ku marti qaado aniga oo ah masuuliyiinta degmada xildhibaanada golaha wakiilada ee reer Gabiley iyo Alaybaday sadexda xisbi qaran ka soo baxay oo ay ka soo qaybgaleen wasiiradii ka soo jeeday deegaamada degmada iyo masuuliyiintii degmada cuqaasha, odayaasha tiiyoo aad moodo inaanu la daahnay u jeedada munaasabadan sidii aynu wada jir ugu hawlgalilahayn horumarinta dagmadeena iyo qarankeena.”

Waxa isna halkaas ka hadlay chief Caaqil cabdi ciidle amaan oo yidho “ waxaad tihiin baarlamaankii ugu horeeyay ee la soo doortay wadajir iyo wada socod ayaad wax noogu qaban kartaan anana waanu idin caawinkarnaa” iyadoo uu oday Abiib Warsame isna halkaa ka hadlay.

Yuusuf Cabdilaahi oo ka tirsan golaha guurtida ayaa isna halkaas ka hadlay oo yidhi “waxaan ugu mahadnaqaynaa maamulka degmada ee gartay inay martiqaadaan xildhibaanada ka soo baxay golaha wakiilada ee degmada Gabbiley munaasibadani” waxanu kula dardaarmay adkaynta in halkaa laga sii anba qaado.

waxa isna halkaas ka hadlay xildhibaan Cali Obsiiye (Cali Gabiley) oo ka mid ah xildhibaanada golaha wakiilada reer Gabiley ee martiqaadka loo sameeyay oo yidhi: “maanta xafladani nina uma tirsana waayo waxa ka maqan gudoomiye ku xigeenkii koowaad ee golaha wakiilada Sh Cabdicasiis Maxamed Samaale martiqaadkana kow ka ahaa laakiin maanta soomanaa” waxaanu intaasi ku daray anagu waanu ku khasbanahay waxqabashada danta Gabiley inaanu qabano wax kastana iyada ayaan ka horaysiinaynaa Marxuunkii Cigaalbaa yidhi Hayadaha iyo gaalada dalka joogaa Gabiley way jecelyihiin oo way ku yaacaan laakiin way ka soo yaacaan marka danbe way ka yaacaan oo waxay yidhaahdaan magaaladu malaha Huteel kaliya oo hagaagsan oo la seexdo walina waa sidii ee reer Gebiley gacmaha aan isqabsano degmadeenana aan wax u qabano.”

Waxa isna ka hadlay xildhibaan Bashiir Xuseen Tukaale iyo xildhibaan Xasan Cawale Caynaan iyo wasiiru dawlaha Hawlaha guud. gabagabadiina waxa ka hadlay wasiirka wasaarada duulista hawada mudane Awnuur Aamin waxaanu u mahadnaqay maamulka Gebilay ee martiqaadka sameeyay waxaanu sheegay inay horu martahay talaabadii la qaaday intii ka danbaysay doorashadii baarlamaanka waxanay ugu danbaytii guriga martida ee Gebilay ku yeesheen kulan gaar ah.
 

Muqdisho, February 10, 2006 (Haatuf) – Maamulaha Shirkadda xawaalada Dabahshiil Qeybta Muqdisho C/llaahi Nuure Aw-Diini ayaa sheegay in shirkada xawaalada Dahabshiil ay tahay shirkad xawaaladeed oo baaxad weyn isla markaana u adeegta Dalka & Dadka Soomaaliyeed.

Mudane Cabdilaahi Nuure Awdini waxa uu sidaa sheegay mar uu u waramayey shalay weriyaha Haatuf ee Muqdisho oo ku booqday xaruntiisa isaga oo ka Waramay Sababaha Ay U Fureen Xafiis cusub oo lagu sarifo lacagaha qalaad oo ay shirkada Dahabshiil ka furtay Muqdisho, waxaanu sheegay in ay qiimaynayaan macaamiishooda oo ay diyaar u yihiin in marwalba ay daboolaan waxyaabaha ay macamiishoodu u baahan yihiin. “Waxa iska jira in dad badani ay yidhaahdaan maxaa ku kalifay xafiiskan cusub balse waxaan jecelahay in meel kasta oo Dahabshiil ka furantahay uu xafiiskanina daba socon doono taas oo aan u yeelayno shacabka Soomaliyeed oo maanta u baahan in la gacan qabto, shirkada Dahabshiil oo ah shirkada ugu baaxada badan ee Somaliya ka jirta iyo xaga amaanada oo aad arkayso in dadku ay xitaa biilkooda ay ka yar yaraystaan oo lacagaha ay dhigtaan amaanada ay ka qabaan darteed oo ay guryahooda kaga kalsoon yihiin. shirkada Dahabshiil waxa kale oo ay qayb ka qadataa hawlaha lagu horumarinayo bulshada taas oo aad arkayso in ay ka qayb qaadato taakulaynta goobaha ay bulshadu ku nooshahay taasi oo noqotay mid soo jiidatay macaamiil farabadan iyo amaanada loo qabo oo lagu kalsoonaan karo, waxaana laga yabaa oo ay shirkadu ku talo jirtaa in ay noqoto meelaha Muqdisho gacanta ku hayn doonta jaangoynta Doolarka, kaas oo hada dad badani ay ku dhib qabaan dhawrka qof ee siday doonaan ka yeela sicirka suuqa oo waxa ay doonaan ku saleeya iyagoo aan u eegayn kobaca dhaqaalaha dalka xafiskana waxaan qabaa inuu taasi wax weyn ka tari doono” ayuu yidhi wuxuuna sheegay inay kaalin hormoodnimo shirkadu kaga jirto shirkadaha kale ee xawaaladaha isagoo xusay in taasi ay ku timid adeega hufnaanta leh ee ay u hayaan dadka Soomaaliyeed isaga oo ku nuux-nuuxsaday in shirkadoodu tahay mid hadh & habeen u taagan daboolida kaalinta looga fadhiyo.

“Dahabshiil waxay dabooshay baahida jirta ilaa xad waxeyna u suura galisay shacabka Soomaaliyeed in ay sida ugu dhakhsaha badan u soo gaadhsiiso lacagaha ay u soo diraan eheladooda gudaha iyo dibada ku kala nooli” ayuu yidhi maamulaha xawaalada Dahabshiil C/llaahi Nuur oo intaa ku daray in waxqabadkooda ay ka markhaati yihiin guud ahaan shacabka Soomaaliyeed.Wuxuu sheegay Aw-diini in ay ka go’an tahay dar-dar galinta adeega Shirkadaasi ay u heyso bulshada Soomaaliyeed isagoo tilmaamay in danta guud laga hor mariyo wax kasta, isaga oo ugu baaqay shaqaalaha shirkada xawaalada Dahabshiil oo looga bartay adeeg hufan iyo macaamil wanaagsan inay kor u qaadaan kaalinta ay bulshadu ka sugeyso, isagoo hoosta ka xariiqay in shirkadda Dahabshiil ay wado hawlo fara badan oo ay ku caawiso bulshada Soomaaliyeed kaalin weyna kaga jirto taakulaynta bulshada Soomaaliyeed sida wax u qabashada dadka ay la soo deristay abaaraha iyo dhibaatooyinka kale ee jira.

Ugu dambayna wuxuu sheegay in mar dhow ay soo bandhigi doonaan Ganacsi qaabeysan oo casri ah haatana ay wadaan daraasad la xidhiidha taaba gelintiisa.

Top

Boorama, February 10, 2006 (Haatuf) – In ka badan 13 dhallinyaro ka tirsan degaanka tuulada Xariirad ee degmada Saylac, ayaa loo dhaadhiciyey xabsiga Boorama toddobaadkan kadib markii lagu eedeeyey inay ku kaceen falal edeb-darro ah oo liddi ku nabadgelyada degaankaasi Xariirad ee Xasaasiga ah.

Sida uu ku soo waramay weriyaha Haatuf ee gobolka Awdal, Maxamed Cumar, warar xog-ogaal oo aan ka helay ciidanka amniga ayaa sheegaya in dhallinyaradaasi ay falkan geysteen mar toddobaadkii aynu soo dhaafnay gudihiisa maamulka degmada Saylac oo beddelayey guddoomiyihii hore ee magaaladaas, loona samaynayey maamul cusub.
Falka la sheegay in dhallinyaradaasi loo qabqabtay ayaa waxa uu ka dhashay baa la yidhi markii kooxdaasi dhallinyarada ahi ay falal edebdarro ah iyo gacan ka hadal ah u geysteen gabadh dhallinyaro ah oo uu dhalay guddoomihyihii hore ee magaaladaasi Xariirad.

Maamulka gobolka Awdal oo weriyuhu wax ka weydiiyey dhacdadan ayaan u xaqiijin in falka dhallinyaradani la xidhiidho xurguf dhinaca degaanka ah oo u dhaxaysa beelaha wada dega degaanka Xariirad, isla markaana la doonayey in lagu waxyeeleeyo nabadgelyada, balse uu ahaa uun fal aan ujeeddo lahayn.

Inkastoo dhallinyaradan la qabqabtay ay labada dhinac ama labada beeloodba kaga jiraan xubno ka tirsan, balse falka loo haysto ayaa dad badan oo ku nool degaankaasi tuhunsan yihiin inuu la xidhiidho xamaasad ka dhalatay isku shaandhaynta maamulka magaaladaasi oo uu u soo amray Duqa Degmada Saylac Aadan C/Laahi Boodhle, taas oo khatar dhinaca nabadgelyada ah keeni lahayd haddii waxba laga qaban waayo falka dhallinyaradaasi ku kaceen.

Magaalada Xariirad waxay ka mid goobaha gobolkan Awdal ay ku soo laabteen qaxootigii dalka ka baxay wakhtigii dagaaladii sokeeye ee la ridayey xukuumaddii milateriga ahayd ee Siyaad Barre, kuwaas oo ku kala noolaa xerayaha qaxootiga ee dalalka Itoobiya iyo Djibouti.

Top

Hargeysa, February 10, 2006 (Haatuf) – 52 arday oo dhammaystay barashada kumbuyuutarka oo muddo lix bilood ku baranayeen Dugsiga Dhambaal ee Culuumta Kumbuyuutarka ayaa shalay shahaadooyin la gudoonsiiyay.

Xaflad munaasabadaas loogu talo-galay ka dhacday Hotel Maansoor ee magaalada Hargeysa, waxaa ka soo qayb-galay Gudoomiye Ku-xigeenka Waxbarashada gobolka Hargeysa, Cali Cabdi Gaas, Maamulaha Dalada Madaariska gaarka ah, Sheekh Ciise Maxamed, Macalimiinta iyo ardayda dugsigaas, waalidiinta ardayda iyo marti-sharaf kale.

Maamulaha dugsiga Dhambaal, Axmed Maxamed Maxamuud, ayaa hadal dheer uu halkaas ka jeediyay kaga waramay taariikhda dugsiga iyo waqtigii la aasaasay, waxaanu maamuluhu sheegay in dugsiga la aasaasay bishii May 2004, ilaa muddadaasna ay ka qallinjebiyeen arday lagu qiyaasay 380 arday, kuwaas oo bartay culuumta isticmaalka Kumbuyuutarka.

Waxa kale oo uu Maamuluhu sheegay in dugsigu u qaybsamo laba qaybood, kuwaas oo mid tahay qaybta waxbarashada ardayda gaarka ah (private) iyo qaybta la siiyo ardayda danyarta iyo agoomaha oo ay iska dugsiga iska kaashadaan Ganacsade Sheekh Aadan Maxamuud (Aadan Siiro), isagoo Axmed Maxamuud xusay in mustaqbalka dhow ku dari doonaan qayb kumbuyuutarka oo sii horumarsan.

Sidoo kale waxa iyaguna halkaas ka hadlay Gudoomiye Ku-xigeenka Waxbarashada gobolka iyo Maamulaha Dalada Madaariska gaarka ah, waxaanay laba masuul ardayda ku dhiirigeli yeen inaanay waxbarashada ka caajisin ee ay dedaalkooda sii labalaabaan, iyadoo bay yidhaahdeen dunidu haatan heer aad u sareeya ka gaadhay tignoolajiyada oo wax walba loo adeegsado ka shaqaysigiisa aalada kumbuyuutarka.

Top

Waxa Lagu Xasuustaa Taageeradii Uu U Fidiyey
Dadka Reer Somaliland Markii Ay U Qaxeen Itoobiya

Hargeysa, February 10, 2006 (Haatuf) – Illaahay ha u naxariistee waxa shalay ku geeriyooday magaalada Jigjiga ee dalka Itoobiya Marxuum Maxamed C/laahi Kaahin oo loo yaqaanay Xoogsade oo ka mid ahaa ganacstada waaweyn ee Itoobiya, balse dhalasho ahaan ka soo jeeday Somaliland.

Marxuum Xoogsade oo sida la sheegay geeridiisu ahayd mid kedis ah, waxa uu geeriyooday isaga oo ku soo jeeday ka qayb-galka aaska Walaashii oo ku geeriyootay magaalada Gebilay.

Marxuumka oo ahaa maalqabeen weyn oo ka ganacsada wax soo saarka beeraha ee Itoobiya, gaar ahaana bunka oo uu beero waaweyn oo bunka lagu beero ku lahaa Itoobiya, isla markaana waxa uu marxuumku debeda ka soo dejin jiray noocyo ka mid ah raashinka. Marxuumka oo ahaa nin deeqsi ah oo dadka si muuqata iyo dadbanba wax u tari jiray ayaa waxa lagu xusuustaa taageeradii iyo waxtarkii uu u geystay dadkii reer Somaliland ee ku barakacay dagaaladii dib u xoreynta dala ee qaxaxay 1988- 1991-kii, isaga oo dadkaasi qaxoontiga ah u fidiyey deeq raashin ah oo waxtar weyn u ahayd dadkaasi qaxay.

Waxa kale oo uu taageero hiil iyo hooba isla barbar taagay ururkii SNM mudadii uu ku sugnaa Itoobiya, isaga oo sidoo kalena lug weyn ku lahaa heshiiskii dhexmaray dawladii Itoobiya ee Mingiste iyo madaxdii SNM.

Taariikh nololeedkii marxuumka waxaanu wax ka weydiinay Muj. Maxamed Ismaaciil Washington oo ka mid ahaa saraakiishii ururkii SNM, waxaan ku sheegay marxuum Xoogsade inuu ahaa shakhsi deeqsi ah oo afgaaban, isla markaana ahaa nin kaalin weyn ka soo qaatay halgankii xoreyntii dalka. Muj. Waashington wuxu intaa ku daray in marxuumku sidoo kale qayb libaax ka qaatay cilaaqaadkii ururkii SNM iyo maamulkii Mingiste ka dhexeeyey xiliyadii halganka. Waxa kale oo uu intaa ku daray in Xoogsade qaatay xiligii shacbigu ay ka qaxeen dagaaladii xoreynta magaalooyinka waaweyn, taas oo uu sheegay in sanadkii 1989-ki ilaa 90-kii uu raashin jaban oo isugu jiray gelay iyo caano boodhe uu soo gaadhsiiyey goobihii ay dadweynuhu ku soo qaxeen, waxaanu intaa ku daray in aaska marxuumka Xoogsade ay dadweyne farabadani uga baxeen gobolada Somaliland ka kooban yahay si ay aaskiisa uga qayb galaan.

Wariyaha Haatuf ee Gebilay ayaa isaguna warbixin kooban nooga soo diray taariikh nololeedkii marxuumka waxaanu ku bilaabay:

“Alle ha u naxariistee taajirkii waynaa ee dalka Itoobiya marxuum Maxamed C/laahi Kaahin (Xoogsade) ayaa maalintii shalay ee khamiistii galinkeedii hore ku geeriyooday magaalada Jigjiga ee caasimada kililka shanaad.

Marxuumka sida ay ii sheegeen qaraabadiisa dagan magaalada Gabiley waxay dhimashadiisu ka dambeysay kadib markii marxuumku oo habeenkii khamiistu soo galaysay ee habeen hore ku sugan guri uu degan yahay oo ku yaal magaalada Diridhaba lagu war galiyay dhimashada walaashii marxuumad Xaliimo C/laahi kaahin oo afartii saac ee galabnimo ee maalintii Arbacadii doraad ku geeriyootay magaalada Gabiley oo ay deganayd, wakhtigaas oo sida la sheegay marxuum xoogsade oo wata mid ka mida baabuurtiisa u gaarka ah safarada uu ugu soo kicitimay waabarigii maalintii khamiistii doraad dhinaca magalada Gabiley si uu uga qayb galo aaska walaashii marxuumad Xaliimo C/laahi Kaahin oo ah hooyada prof. Axmed Ismaaciil Samatar iyo prof. Cabdi Ismaaciil Samatar, oo isla maalintii khamiistii sagaalkii bishii November lagu aasay magaalada Gabiley wakhtigaasoo marxuumka iyo gaadhigiisa uu watay ay soo gaadheen sida la sheegay barqadii hore duleedka magaalada Tog-wajaale oo marxuumka uu ku haleelay xanuun kadis ah oo la xidhiidha dhinaca wadnaha, kadibna deg deg loogula cararay dhinaca cisbitaalka guud ee magaalada jigjiga, halkaasoo uu marxuumku ku geeriyooday, halkaas oo la sheegay in dib looga qaaday maydkiisii oo la geeyay magaalada Diridhaba si loogu aaso.

Diridhaba oo ah rugtii ganacsigiisa ayaa la sheegay in lagu aasi doono maanta oo Jimce ah ka dib tukashada salaada jimcaha, iyadoo lagu aasi doono xabaalaha qaranka ee magaalada Diridhaba, alle ha u naxariistee marxuum xoogsade wuxuu ifka kaga tegay laba xaas iyo sadex iyo toban caruura oo u dhalay oo iskugu jira todoba raga iyo lix haween ah, da'da marxuumka waxa lagu qiyaasay ilaa sagaashameeyo, tafiirta uu ka tegay wixii uu dhalay iyo wixii ay sii dhaleena waxa lagu qiyaasay dhawr iyo todobaataneeyo qof oo iskugu jira rag iyo haween, iyadoo wararka qaarna sheegayaan in dhimashada walaashii oo deganayd magaalada Gabiley sanooyinkan dambana bukaan jiif ahayd oo marxuumku dhawrkii biloodba mar uu soo mari jiray oo sida la sheegay uu aad u jeclaa inay sabab u ahayd dhimashadiisa oo la sheegay inuu aad uga naxay tiiyoo ay jirto xanuun la xidhiidha dhinaca wadnaha oo uu marxuumku 1981kii uu u tegay dalka maraykanka caafimaadkiisa, wakhtigaasoo la sheegay in operation casri ah oo ku taagnaa lacag aad u badan lagu sameeyay taasi oo la sheegay in uu marxuumku sanad kasta hal mar uu socdaal ugu tagi jiray dalka Maraykanka si uu xaaladiisa caafimaad u soo baadho.”

Top

Djibouti, February 10, 2006 (Haatuf) – Alla ha u naxariistee Marxuum Garaad Cabdi Qani Garaad Jaamac ayaa shalay ku geeriyooday caasimada dalka Djibouti, halkaas oo uu in muddo ah ugu maqnaa caafimaad, iyada oo la sheegay inuu xanuunkiisu la xidhiidhay dhinaca wadnaha.

Maanta ayaa la filayaa in maydka Garaadka la geeyo magaalada Laascaanood ee xarunta gobolka Sool, halkaas oo lagu aasi doono marxuumka, waxaana aaskiisa ka qayb geli doona dad badan oo ay isaga imanaya meelo kala duduwan.

Mudanayaasha beesha Sool kaga jira baarlamaanka Somaliland ayaa shalay u baqoolay dhinaca Laascaanood si ay uga qayb galaan aaska Garaadka.

Garaad C/Qani oo ka soo jeeda saldanada ugu faca weyn beesha Sool waxa uu muddo dheer soo hayey xilka Garaadnimada, wuxuuna ahaa shakhsiyad caan ah oo taariikh weyn leh.

Garaad C/Qani waxa uu dhashay 1935-kii, waxaana masuuliyada Garaadnimada loo caleema saaray 1986-kii, waxaanu xilka ka dhaxlay Garaad Cali Garaad Jaamac.

Top

Burco, February 10, 2006 (Haatuf) Dadka reer Burco ayaa si weyn uga diday mashruuc diiwaan gelin guryaha ah oo ay magaalada Burco ka wadday hay’adda UN-Habitat.
Mashruucan diiwaan gelinta guryaha oo ay iska kaashanayeen hay’adda UN-Habitat iyo dawladda hoose, waxa uu magaalada Burco ka socday labadii bilood ee u dambeeyey, hase yeeshee waxa galay hakad ka dib markii ay dadka reer Burco ka muujiyeen dareen didmo ah, waxaana saddexdii todobaad ee u dambeeyey magaalada Burco ka oognaa dood iyo buuq ku saabsan mashruuca diiwaaan gelinta guryaha ah ee ay waddo hay’adda UN-Habitat, taas oo keentay inay odayaasha, iyo waxgarad badan oo reer Burco ahi golaha deegaanka u gudbiyaan dacwad ay kaga dalbanayaan in la joojiyo mashruucaa, hase yeeshee inkasta oo uu golaha deegaanka Burco muddo dhawr casho ah u fadhiyey shir albaabadu u xidhan yihiin, oo ay arrintaa kaga hadlayaan, haddana wax go’aano ah may shaacinin, waxaase maalintii shalay magaalada Burco baaq ka soo saaray kooxo isugu jira aqoonyahano, odayaal iyo waxgarad kale, baaqaas oo uu noo soo diray weriyaha Haatuf ee gobolka Togdheer Axmed Aadan Yuusuf waxa uu u qornaa sidan:-

“Anaggoo ah aqoonyahanka iyo waxgaradka reer Burco waxaanu dadweynaha reer Somaliland u soo bandhigaynaa dhibaato ina soo waajahday waqtigan xaadirka, dhibaatadaas oo ah hay’adda UN-Habitat oo hadda magaalada Burco ka bilawday mashruuc ay halisi ku hoos jirto, taas oo ay Habitat ku sugayso guri kasta oo Burco ku yaala, halka uu kaga dhaco aqalka adduunyada (Dhulka Caalamka). Qalabka ay isticmaalaysana waxa ka mid ah, qalabka loo yaqaano GPS oo ka mid ah Satalaydka Maraykanka iyo kamarad lagu sawirayo guri kasta.

GPS-ku waxa uu si toos ah ugu gudbiyaa dayax gacmeedka Maraykanka xogta muhiimka ah ee laga qaaday guri kasta.

Hay’adda UN-Habitat waxay sheeganaysaa inay dawladda hoose ee Burco ka caawinayso diiwaan gelinta mulkiyadaha, laakiin arrinku waa mid intaa ka xeel dheer, kaas oo ay Habitat u adeegayso shisheeye, una ururinayso xoggo badan oo ay ka mid yihiin kuwa soo socdaa.

1. Waxa uu gidaarka gurigu ka samaysan yahay, sida shub, dhagax, leben, dhoobo, jiingad iwm.
2. Saqafka gurigu waxa uu ka samaysan yahay, sida Shub, Jiingad ama wax kale
3. Seeska gurigu inta uu hoos u qodan yahay
4. Cabirka guriga dherer iyo balac
5. Jaarka guriga
6. Qofka deggan saddexdiisa magac iyo mulkiilaha saddexdiisa magac
7. Meeshu waxa ay tahay, deegaan, meel banaan, kharaabad, goob waxbarasho, goob caafimaad, goob diineed iwm
8. Tirada dadka guriga deggan, lab iyo dhedig, iyo da’da qof kasta

Warkan waxaanu ka haynaa cadaymo kala duwan oo aanu ka helnay xafiiska UN-Habitat ee Burco ee ay ka wado mashruuca GS-ka, taas oo aanu qoraal buuxa ka hayno xogtooda iyo qalabkooda oo uu ugu khatarsan yahay GPS iyo weliba qoraalo kale oo badan oo documents ah.

Xogta ay ururinayso UN-Habitat inteeda badan waxba kagama xidhna cashuurta ay dawladda hoose ka qaado ardiyadaha guryaha, balse waxa laga leeyahay ujeedo kale, iyadoo ay Burco hore u lahayd qorshe magaalo (Town Plan), taas oo ay magaaladu u qaybsan tahay A, B, C, D IWM, waxayna ahayd in kaas uun la horumariyo oo kombuyuutar lagu shubo, isaga oo ka madax banaan satalaytka Maraykanka.

Satalaytka Maraykanku wax badan ayuu sawiray magaalada Burco ama magaalooyinka kale ee Somaliland, juquraafi ahaana waa la yaqaanaa halka ay magaalo kastaa dhacdo, laakiin cidina ma taqaan, taako kasta oo Burco ah cidda deggan, inta imika la rabaana waa intaas oo la helo, taas weeye danta laga leeyahay mashruucan.

Arrintan waxaanu kala hadalnay golaha deegaanka Burco oo aanu nidhi waa in arrintan lagu joojiyo ummadda oo loo dhigo si kale oo ka dhib yar, hase yeeshee waxba kama suurto gelin taa, dadka qaarna waxay sheegeen in mashruucan laga hirgeliyey Hargeysa, saxna kuma noqon karo Hargeysa ayaa laga hirgeliyey, ee waxa uu sax ku noqon karaa inaanu wax dhibaato ah lahayn, waxaanay GPS-tu wax ku xawishaa hab dhis satalayt ah oo suurto gelinaya in farta lagu fiiqo goobta la doonayo (their precise location on the earth), hab dhiskanina waa mid afar iyo labaatanka saacadood ku xidhan satalayt Maraykanku leeyahay oo maalintiiba dhulka ku wareega laba jeer.

Satalaytka GPS-ka cidda maamusha ee ku hawl gashaana waa gaashaandhiga Maraykanka. Milateriga Maraykankuna waxa uu GPS-ka u adeegsadaa inuu ka hago gantaalihiisa loo yaqaano Cruise Missiles marka la rido, iyaga oo hore loogu sii sugay yoolka halka lagu ridayo, shaqadaa muhiimka ahna waxa qabta qalabka yar ee GPS-ka ee imika Burco lala dhex joogo.

Haddaba, waxa isweydiin leh golayaasheenu ma ka war qabaan mashruucan halista ah ee ay xogteenii oo dhami ku gelayso gacan shisheeye, waxaanuna ka rajaynaynaa inay deg deg uga hawlgalaan arrinkan oo ay ka qabtaan wixii kaga haboon.

Waxa kale oo aanu dadweynaha reer Somaliland, gaar ahaan reer Burco u soo jeedinaynaa inay arrintan go’aan cad ka qaataan oo ay iska joojiyaan mashruucan halista ah, waayo inagu weligeen xog kuma aynu kaydsan satalaytka Maraykanka”.

1. Maxamed Ibraahim Warsame (Hadraawi)
2. Dr. C/laahi Sheekh Maxamed Cismaan
3. Eng. Faarax Xuseen Axmed
4. Axmed Ismaaciil Yuusuf
5. Faarax Yuusuf Nuur
6. Aadan Axmed Ducaale
7. Jaamac Cabdi Carab
8. Nuux Maxamed Raage
9. C/Qani Aw Saaxi
10. Yuusuf Maxamed Cige
11. Yuusuf Cali Axmed
12. Cismaan Ismaaciil Cali
13. C/Raxmaan Sheekh Maxamed Cismaan
14. C/Casiis Maxamed Jaamac
15. Shariif Maxamed Abokor Maxamed
16. Caaqil Ibraahim Shiil
17. Faysal Cali Faarax,
18. Maxamuud Cabdi Aadan
19. Xasan X. Muuse Shire
 

Top

Ceerigaabo, February 10, 2006 (Haatuf) – “Arrinta lacagtu way jirtaa waxayna ahayd dhaqaalihii loogu talo galay Cusbitaalka iyo xarumaha caafimaadka gobolka, waana kabkii lix biloodkii u danbeeyay ee sannadkii 2005, waxayna isugu jirtay guno dhakhatiirta ah, lacagtii loogu talo galay daawada iyo qalabka. Tii raashinka bukaanka waanu ka saarnay iyo tii gunada, inkasta oo ahayd in dhakhaatiirtu qaadato waxaanu siinay isu-duwihii hore iyo agaasimiha Cusbitaalka. Lacagta soo hadhay oo dhammayd 18 milyan oo Somaliland shillin ah oo ahayd tii dawada iyo qalabka, waa arrin laga naxo marka la yidhaahdo lacagtii aanu is-lahayn wax ku qabta ee meel u dhignay in ay faraha la galaan maamulka iyo dad ganacsato ah oo u heshiiyey, aniguna uma arko sababta lacagtaas loo qaatay wax sharciga meela ka soo gala.” Sidaa waxa yidhi isu-duwaha wasaarada Caafimaadka gobolka Sanaag Dr. Cabdi Jibriil Xagar oo weriyaha Haatuf ee gobolka Sanaag, Cabdirashiid Xasan Cabsiiye uga waramay lacag caafimaadka gobolka Sanaag leeyahay oo isu-duwuhu sheegay in si sharci darro ah jeebka loogu shubtay.

Isaga oo Dr: Xagar sii wata hadalkiisa waxa uu yidhi: “Labadii sano ee u danbyeeyey xarumaha caafimaadka gobolka iyo Cusbitaalka ma ay gelin lacagtii loogu talo galay, Cusbitaalka teeb wax lagu qoro ma yaalo, xataa qaabkii shaqaaluhu ma jiro. Runtii markii aan lacagtaas qabtay waxaan is lahaa xoogaa daawo ah ha lagu soo iibsho, lacagtaas ta xigta waxay imanaysaa June 2006 markaa waxan odhan lahaa ha la iska xidho mar haddii aan waxba loo hayn. Lacagtaasi waxay ahayd lacagtii laga soo ururiyey dadka jilicsan ee caanaleyda ama qof tamaandhada iibiya sidaas darteed waxaanu ka dalbanaynaa masuuliyiinta maamulka gobolka in ay soo celiyaan lacagtii.

Bal eeg xafiiska aynu fadhino [xafiiska uu wareysiga ku bixinayey ee Cusbitaalka] waxa yaal kuraasidii iyo miisaskii loogu yimi dalka, waxaad moodaa in khalad laga fahmay lacagta Cusbitaalka wax caadi ahna ay noqotay in jeebka lagu shubto.

Arimahaas oo dhan waxa caddayn u ah Farmasiga Cusbitaalka sida ay ii sheegeen labo jeer oo daawo mucaawino ahi timi mooyee lama dhigin wax daawo ah oo kale hay’adii COOPI dabadeed. Waxaan xasuustaa waxyaabihii ugu yaabka badnaa, gabadh gubatay waxaanu waynay meel aanu uga soo qaadno xabad faleebo ah, iyada oo xaaladdu sidaas tahay bay geeriyootay, markaa maxay tartay lacagtii loogu talo galay, saddex bilood kasta lacag ka badan afartan milyan (40,000,000 SL. SH) ayaa loogu talo galay caafimaadka Sanaag.

Isuduwaha oo la weydiiyay su’aal ahayd “lacagta waxaad u dhibtay nin ganacsade ah, sidee maamulka gobolku uga qaaday?” waxa uu isu-duwuhu ku jawaabay oo uu yidhi: “Lacagta annaa shaqsiyan u dhiibay ninka ganacsadaha ah, meel dawladi kaga amri kartana may muuqan, ilmana soo hadlin intii aan Berbera ku maqnaa oo may odhan lacagtii Badhasaabka iyo Maayar baa leh cid sii oo ku wareeji.”

“Dacawad arrintan lacagta ku saabsan miyaad u gudbisay maxkamada?” ayaa la weydiiyay, waxaanu kaga jawaabay isu-duwuhu oo uu yidhi: “Haa waxaan u gudbiyey maxkamadda gobolka.” Mar kale ayaa la weydiiyay su’aal ahayd “Isuduwe ganacsadaha aad u dhiibtay lacagta muxuu ku doodayaa markii aad weydiisay lacagta?”, waxaanu Isu-duwuhu yidhi: “Wuxuu leeyahay maamulka gobolka ayaa ii soo qoray warqad ay leeyihiin ku wareeji isuduwhii hore ee la bedelay Maxamed Daahir Barre, laakiin waxay ahayd warqad yar oo qallin ku qoran, shaabadna aan lahayn, waxaana qoray guddoomiye ku xigeenka gobolka.”

S: Ma jirtaa guddi arintan loo saaray?
J: Haa way jirtaa aniga ayaa u tegay golaha degaanka oo arinta uga waramay, waxayna u sareen guddi ay dhexdooda ka magacaabeen.

S: Arrintaasi wax niyad jab ah miyey ku keentay shaqadaadii?
J: Xaqiiqatan haa waxaan u arkaa in qayb ka mid ah dadka meesha jooga ama maamul ha noqdeen ama yey noqon aanay doonayn in wax la qabto, Cusbitaal jiro, daawo la dhigo, shaybaadh la hagaajiyo markaa runtii wax badan ayaa iska kay bedelay, dad badana waan u sheegay mar haddii arrintu sidaas tahay anigu waan iska noqonayaa waayo, dhul badan oo wax qabsan karaya ayaan ka imi.

S: Isuduwe haddii dhibaatadaasi ku haysato dadweynihiina ku rabaan maxaad ku talin lahayd?
J: Waa dhibaato guud oo wadanka oo dhan haysata markaa waxaan odhan lahaa baarlamaankii la soo doortay waa in ay ka hawl galaan oo kala hadlaan madaxweynaha iyo wasiiradaba.

Arintan lacagta caafimaadka iyo khilaafkeeda oo ka dhexeeya masuuliyiinta maamulka gobolka, madaxda wasaarada Caafimaadka iyo nin ganacsade ah oo sarrifle ah wuxuu weriyuhu wax ka weydiiyey ku-xigeenka gudoomiyaha gobolka C/casiis Xasan Siciid oo yidhi: “Horta bal inta aanay arrintu saxaafadda gaadhin aynu iswareysano Isuduwaha” intaas oo keli ah ayuu kaga jawaabay in arintaas faah-faahin ka bixiyo.

Sidoo kale ganacsade Cabdi Carab oo isagu ah ninka lacagta gacanta ku hayey oo weriyaha Haatuf ee Sanaag weydiiyey su’aalo arrintan ku saabsan ayaa ka gaabsaday in uu arintaas si qeexan uga waramo, wuxuuna yidhi: “Anigu kiiskaas la igu dacweeyay ma qabo, war intaas dhaafsiisana kama bixinayo.”

Xisaabiyaha Caafimaadka gobolka Sanaag Maxamed Cawed Faarax ayaa isaguna qoraal afar bog ah oo uu soo gaadhsiiyey xafiiska Haatuf wuxu kaga hadlay lacagta sannad walba loogu talo galay caafimaadka iyo sida looga duwo takri falo, qoraalkaas oo aad u dheer waxa meelihii ugu muhiimsanaa ka mid ah:

“Sannadkii 2004, waxa caafimaadka gobolka loo soo diray 175,800,000. Sannadkii 2005 waxa la soo diray lacag dhan: 175,800,000. Waxa kale oo baanka Ceerigaabo soo gaadhay lacag dhan 41,600,000. Isu-geyntooduna ay dhan tahay labadaa sano 393,200,000 Shillin Somaliland ah.

Lacagtaas saddex boqol iyo kow iyo konton milyan iyo lix boqol oo Shillin Somaliland (351,600,000) waxay jeebabkooda gashay isu-duwayaashii hore iyo agaasimaha Cusbitaalka. 41,600.000 SH.SL waxa baanka kala baxay maayarka Ceerigaabo, intii aanu u dhoofin dalka Ingiriiska, lacagtaas oo uu ku sheegay in uu dayn ugu lahaa Cusbitaalka, waxba kalama aanu socon sida uu ugu yeeshay. Dhaqaalaha intaa le’eg in jeebka lagu shubto waxaa keenay oo masuul ka ah madaxda maamulka oo ku cuno duuban lacagta caafimaadka”. Hadaladaas iyo kuwo kale oo ka hadlaya meelaha uu ka naafoobay caafimaadka gobolka ayaa ka mid ahaa hadaladii uu qoraalkaasi xanbaarsanaa.

Haddaba arrintan oo sheekadeedu socotay ilaa iyo bishii hore ma aha mid ay ka xog la’ yihiin madaxda sare ee caafimaadka, waayo agaasimaha guuud ee wasaarada Caafimaadka oo gobolka socdaal la xidhiidha talaalkii jadeecada ku yimi dabayaaqadii bishii hore ee January ayaan arintaas wax talaabo ah ka qaadin, taasina waxay keentay in ay arintu waqtigan noqoto mid loo soo bandhigo dadweynaha iyo saxaafadda, si ay wax uga qabtaan madaxda sare ee qaranka iyo baarlamaanka dadweynuhu u soo doorteen in ay ku metelaan siyaasadda.

Agaasimaha guud oo socdaalkiisu ahaa kii ugu horeeyay ee uu Ceerigaabo ku yimaado tan iyo intii uu xilka hayay waxaa loo tiriyaa in uu ka mid yahay madaxda masuulka ka ah in caafimaadka Sanaag noqdo mid aan khilaaf iyo musuq-maasuq ka bixin isla markaana gaba adeegii loogu talo galay.
 

Top

Waxaanu isla garanay inaanu ku haboonayn shirkada Dahabshiil maqaalkii uu qoray Cali Qoryoolay, ee ku soo baxay Wargeysyada Haatuf iyo Jamhuuriya doraad 08/02/2006.

Dhaliisha ugu weyna waxaanu u soo jeedinaynaa tifaftirayaasha Haatuf iyo Jamhuuriya oo ka il-duufay xilkoodii tifaftirka iyo hubinta qoraalada.

Inkasta oo ay jaraa’idka madaxa banaani xil weyn oo Qaran inoo hayaan oo aan kuna bogaadinayno dedaalkoodii, haddana waxa fiican inay ka feejignaadaan qoraalada naca iyo xumaanta abuuri kara.

Dastuurka Somaliland iyo shareecada Islaamka midna ma ogola in qofka magaciisa iyo karaamadiisa wax loo dhimo.

Sidaa daraadeed waxaanu raali gelin u soo gudbinaynaa gudoomiyaha Dahabshiil oo aanu ka raali gelinayno wixii qadaf iyo meel ka dhac ah ee ku jiray maqaalkaa.

Cumar Cabdi Fidhin
Nuux Cali Cawaale
Carab Hirad
Maxamed Dhuux Cumar (Astralia)
Maxamed Axmed Xasan
C/laahi Sheekh Maxamed
Cumar Daa’uud Siciid
Muuse Biixi Cabdi

Top

Guddida Dhaqaalaha Golaha Wakiilada Oo Shalay La Kulmay Gudoomiyaha Baanka Dhexe
Hargeysa, February 10, 2006 (Haatuf) – Guddida Dhaqaalaha Golaha Wakiilada ayaa shalay kulan kula yeeshay xafiiskooda gudoomiyaha Baanka Dhexe C/raxmaan Maxamed Ducaale, kulankaas oo ahaa mid albaabadu u xidhnaayeen oo qaatay mudo laba saacadood ah.

Kulankaa ka dib oo aanu wax ka weydiinay arrimaha ay kaga wada hadleen kulankooda gudoomiyaha baanku isaga oo ka waramaya kulankaasna waxa uu yidhi “Guddidu way ii yeedheen, waxaananu ka wada hadlaynay inaanu macluumaad ilaha dhaqaalaha ku saabsan iska xog-wareysano maadaama ay yihiin guddidii dhaqaalaha, arimhaasina ayay iga wareysanayeen, waxanan uga waramay siday wax u jiraan, kulankayaguna waxa uu ku saabsanaa danaha guud ee ilaba dhaqaalaha, wax gaar ahna kamaanu wada hadlin, sidii ilaha dhaqaalaha wadanka loo kobcin lahaa loona hagaajin lahaa ayaanu ka wada hadalnay”.

Gudoomiyaha baanku isaga oo ka jawaabay su’aal la xidhiidhay lacagta giinbaarta Somaliya ee lagu qaato Burco bal inay ku talo jiraan inay ka bedelaan dadweynaha lacagtaa, waxa uu yidhi “Anagu arintaas kolay baan baanu nahay, xilka weynina dawlada ayuu saaran yahay in naloo dhiibo lacagii oo dabacan dawladu way ku fekeraysaa, anaguna dabcan waanu ku talo jirnaa wixii laga qaban karo ee bedelkaa lacagta in laga qabto, anagoo la kashanayna gudidan dhaqaalaha wixii ku xidhan”.

Dhinaca kale, gudoomiyaha gudida dhaqaalaha golaha wakiilada Maxamed X. Maxamuud Cumar Xaashi oo aanu wax ka weydiinay arimo ku saabsan safarkii ay dhowaan kaga soo laabteen gobolka Saaxil iyo arimihii ay kaga wada hadleen kulankoodaa waxa uu yidhi “Waxaanu u tagnay magaalada Berbera arimo ku saabsan miisaaniyada 2006 ee nala horkeenay, wixii xog ah ee aanu soo urursanay iyo wixii aanu soo aragnayba waxaanu horgayn doonaa fadhiga golaha wakiilada, halkaas oo aanu ka soo jeedin doono warbixinta kama dambaysta ah, dhamaan goobaha dakhli soo saarka waanu soo wada marnay, macluumaadkii aanu ka soo wada helnayna waanu isku geynaynaa”.

Gudoomiyaha gudidu isaga oo ka waramaya arimaha miisaaniyada 2006 waxa uu yidhi “Miisaaniyada waxaanu haynay mudo sagaal maalmood ah, waxaanan maqlayaa oo suuqa la geliyey dacaayado odhanaya wixii socon waayaba baarlamaankii baa miisaaniyadii haysta. Waxay ahayd in miisaaniyada na loo keeno bishii October ee sanadkii hore, sida ku talo-galku ahaa, wakhtigaa nalooma keenin waxaana naloo keenay bishan aynu ku jirno. Misaaniyada intaa le’eg ee la doonayo in la soo daraasadeeyo anagu waxaanu maraynaa mudo sagaal maalmood ah, wakhtiga aanu haynay iyo inta noo hadhayba dedaal badan ayaanu u galaynaa, taas oo aanu doonayno wakhtigii loogu talo galay oo bisha March dabayaaqadeeda ah inay miisaaniyada cusubi hirgasho, qaynuun ahaan iyo sharci ahaanba waxa xaq loo leeyahay in miisaaniyadii sannadkii hore lagu dhaqmo, saddexda bilood ee January, February iyo March, inay wax istaagaan markaa maaha, in dadka lagu yidhaahdo baarlamaan baa haya oo ay miisaaniyadu ku maqan tahayna midna maaha, anaguna insha allaahu waanu soo dedejin doonaa hawsha miisaaniyada”.
 

Top

Hargeysa, February 10, 2006 (Haatuf) – Xaflad lagu maamuusayey 127 arday oo ka qalin jebiyey dugsiga 17-ka May ayaa shalay lagu qabtay Maansoor Hotel ee magaalada Hargeysa.

Dufcadan oo ah tii 21-aad ee ka qalin jebisa dugsigaasi tan iyo markii la aasaasay 1992 ayaa waxa ay ardaydaasi barteen cilmiga xisaabta, waxaana halkaas shahaadooyin ku gudoonsiiyay Xubno ka tirsan Mudanayaasha Golaha Wakiilada Somaliland iyo La-taliyaha Madaxweynaha ee dhinaca dhaqaalaha.

Munaasibaddaas waxa ugu horeyn waxa halkaasi ka hadlay maamulaha dugsigaasi Xasan Axmed Yuusuf oo ka waramay aasaaskii dugsigaasi iyo marxaladihii u soo maray “Ardayda dugsiga wax ku barataa waa laba qaybood qaybta, manhajka xukuumadda wax ku baratta oo marka ay dhamaystaan imtixaanka la galaan ardayda dugsiyada dawladda. Qaybina waa qaybtan aynu maanta [shalay] u fadhino ee gaarka ah. Waxa muddada uu dugsigu furnaa ka qallinjebiyay arday dhan 4,013 arday, waxaana bilaash ah oo lacag aan wax kaga bartay 327 arday, kuwaasi oo u dhigma 9.7% waxa aanu dhigno waxa ugu horreeya xisbaabta oo aynu odhan karno waa waxa ugu horreeya ee culuunta maanta taala wadankeena. Dugsiga markii ugu horreysay waxa la aas-aasay 1992-kii, 17-kii May, waxaana lagu bilaabay arday aad u yar, maantana waynu aragnaa inta arday sannad kasta ka qalin jebisa, waxaana taa sababay macalimiinta oo ah kuwo u jajaban habka ay wax u dhigayaan”.

Maamuluhu waxa uu kula dardaarmay ardayda inay waxbarashadooda halkaa ka sii wataan, isla markaana waxa uu rajeeyay inay guul ka gaadhaan ujeedadooda waxbarasho.

Waxa kale oo isaguna halkaa ka hadlay xildhibaan Xasan Cawaale Caynaan oo ahaa aas-aasihii dugsigaasi. “Ugu horreyn waxa aan u mahad naqayaa Mudane ka soo qayb galay xafladan, bahda saxaafada dhamaantiin waan idin salaamayaa, waxaan aad ugu faraxsanahay ardaydan maanta ka qalin jebisay dugsiga 17-ka May oo ah dugsigii ugu horreeyey ee aan anigu aas-aasay inaan maanta aniga oo Mudane ah ka qaybgalo xaflad qallinjebinta ee u horeysay, aad baan ugu faraxsanahay, aniga oo idinkula dar-daarmay inaad waxbarashadiina halkaa ka sii wadataan,” ayuu yidhi Mudane Xasan Cawaale Caynaan, isagoo intaas ku daray “Waxa kale oo aan idinku dardaarayaa waa dhinaca nabada oo la’aanteed aanay waxba hagaagayn. Waa inaad ogaataan inay nabadu tahay ta ugu muhiimsan.”

Waxa isaguna halkaasi ka hadlay la taliyaha madaxweynaha ee arrimaha dhaqaalaha Cumar Xuseen oo yidhi. “Saaxiib waxa kuu ah ardayda aad wax wada barataan, waalidna waxa kuu ah qofka wax ku baraya, waxa wax lagu farxo ah in Somaliland oo Jamhuuriyad madax banaan, waxaana wax laga xumaado ah in dab iyo kibriid ay dadka qaar isku qabtaan markaa anagu noloshayadii waanu soo dhamaynay, balse kuwa lagu ciyaarayo mustaqbalkooda waa idinka, haddii aad qabiil ka bixi weydaan C/laahi Yuusuf baa idin qabsani.”

Waxa isaguna halkaa ka hadlay Mudane Cali Obsiiye Diiriye (Cali Gabiley) oo yidhi. “Ugu horeyn waxa aan u mahad naqayaa Mudane Xasan Cawaale oo aynu odhan karno waa aabaha waxbarashada ee Somaliland, maanta Somaliland waxay magac ku lahayd aabayaasha tacliinta, aabihii tacliintu wuxuu ahaa Maxamuud Axmed Cali, Ilaahay ha u naxariistee, barbaartuna waa inay niyadda ku hayso taasi, sidaas oo kale ayaan u rajaynayaa Mudane Xasan Cawaale, waxaanan xusayaa inuu dugsigani yahay mid hormood ah.”

Khudbadaha masuuliyiinta kadib, waxaa halkaas bandhig faneed qurux badan ku soo bandhigay koox ardayda dugsiga 17-ka May ka tirsan, bandhig-faneedkaas oo ay ugu magac-dareen “Tacab iyo Tacliin”, ayaa aad uga qosliyay ardayda dugsiga, waalidiinta iyo dadweynihii xafladdaas ka soo qayb-galay.

Top

Caynabo, February 10, 2006 (Haatuf) – Waraabe dad cun ah ayaa muddooyinkan dambe fara-baas ku haya dadka ku dhaqan degmada Caynabo iyo nawaaxiga la xidhiidha, iyada oo la sheegay inuu Waraabaha dad cunka ahi weerar ba’an ku hayo dadka, isla markaana waxay wararku sheegeen inuu dad badan dhaawacyo u geystay, qaarna ay dhinteen.

Dhawrkii todobaad ee u dambeeyey waxa ka mid ah dadka uu Waraabuhu dhaawacyada gaadhsiiyey Saafi Ducaale Carraale, Cabdi Cali Saleebaan, Cali Cabdi Geedi iyo Faadumo Muuse Qarbooshe.

Sidoo kale dadka Waraabuhu cunay ee geeriyooday waxa ka mid ah Xamse Cabdi Digaale oo u dhintay dhaawacyo uu soo gaadhsiiyey Waraabe dad cun ah oo weeraray. Dadka deegaankaa ku dhaqan waxa ka soo yeedhaya qaylo dhaan ku saabsan weerarka uu ku hayo waraabaha dad cunka ahi, iyada oo la sheegay inuu ku hayo weerar joogto, sidaa darteed loo baahan yahay in laga qabto dhibaatada uu Waraabaha dad cunka ahi ku hayo dadka deegaankaa ku dhaqan.
 

Top

Hargeysa, February 10, 2006 (Haatuf) – Guddida arrimaha gudaha ee golaha Wakiilada ayaa sheegay inaanay dhibaatada jirtaa ahayn dhulka, balse ay tahay ku dhaqan la’aan sharciga dhulka ah masuuliyiin iyo shiciba.

Waxaanay sidaa ku sheegeen warsaxaafadeed ay soo saareen guddidaasi oo uu ku saxeexan yahay gudoomiyaha gudidaasi Siciid Cilmi Rooble oo ay kaga hadleen mushkilada ka taagan dhulka oo ay sheegeen in xeerkii gobolada iyo degmooyinka ee arrintaa ka hadlayay ay guddidu gacanta ku hayso, ka dib markii ay xukuumadu wax ka bedel ku soo saamaysay oo ay ku soo celisay golaha wakiilada.

Guddidu kadib markii ay warsaxaafadeedka soo saareen waxay la kulmeen maalintii shalay wasiirka gaashaandhiga Jaamac Gaas Mucaawiye iyo Taliyaha guud ee ciidanka qaranka Nuux Ismaaciil Taani oo ay ka xog-wareysteen arimo ku saabsan mushkiladaha dhulka oo la xidhiidha ee xarumaha ciidanka Qaranka. Kulanka ka dib oo aanu wax ka weydiinay gudoomiyaha guddida waxay kaga wada hadleen kulankooda ayaa sheegay in kulanka ay la yeesheen wasiirka iyo taliyuhu uu ka mid yahay kulanada ay guddidu la yeesheen masuuliyiinta qaranka, Hase yeeshee wuxuu ka gaabsaday inuu wax faah-faahin ah ka bixiyo wixii ay kaga wada hadleen kulankoodaa, wuxuuna sheegay arrimihii ay kaga wada hadleen inay warbixin guddidu ka siin doonto golaha wakiilada, isaga oo intaa ku daray arrimaha ay su’aalaha ka weydiiyeen wasiirka iyo taliyaha ay ku saabsanaayeen dhaliilaha ciidanka qaranka looga soo jeediyo arrimaha dhulka, laakiin waxa uu sheegay jawaabaha ay ka bixiyeen labadaa masuul su’aalihii la weydiiyey inay u bandhigi doonaan golaha wakiilada. Warsaxaafadeedka ay guddidu soo saareena isaga oo dhamaystiran waxa uu u qornaa sidan:

“Guddida arrimaha gudaha, nabadgelyada iyo difaaca waxay waayadan dambe ku hawlanaayeen xeerkii gobolada iyo degmooyinka ee No 23 oo ay xukuumadu ku samaysay wax ka bedelid, xeerkaas oo ah ka ay ku shaqeeyaan gobolada iyo degmooyinku. Arrimaha dhulka ee mushkilada weyni ka taagan tahayna waxa jirta in xukuumadu soo jeedin wax ka bedel ah u soo gudbisay golaha dhowaan, shirgudoonka goluhuna uu isu soo dhaafiyey guddida oo hada gacanta ku haysa.

Inkasta oo xeerkaas dhulka uu golihii hore ansixiyey uuna dhaqan-galay, mushkilada kaliya ee lagala kulmayna ay tahay qaybta dacwad qaadista dhulka, waxay guddidu qabtaan iyaga oo ku marti qaadi doona cid allaale cidii u ehel ah, xalinta mushkilada dhulka oo ay ka nid noqon doonaan Maayaradii hore, Engineero, culimo iyo cidii kale ee ku deeqaysa tallooyin. Sida dad badani qabaana dhibaatada dalkeena guud ahaanba haysataa ma aha xeer la’aan ee runtii waa xeerarkii way jiraane waxa jirta faafin la’aan iyo ku dhaqan la’aan. Dadkeena oo guud ahaanba masuul iyo shiciba aan qiimaynin sharciga iskana baal-mara iyo hay’adihii uu xilkooda ahaa ilaalinta shuruucda oo qudhadoodu aan xil iska saarin. Hadii dhibaatada ina haysata run laga sheego, mushkiladuhu ma aha dhukla sida in badani qabto ee mushkiladuhu waa masuuliyiinta ku shaqada leh iyo qayb ka mid ah shacbiga, dadkana waxa ku dhiirnaya inay baalmaraan sharciga waxay tahay iyada oo aanay arkin cidii dembiga gashay oo ciqaab ku mutaysatay hadii ay tahay masuul iyo hadii ay tahay shiciba oo ciqaabi ku dhacayso.
Sidaas darteed, guddida arrimaha gudaha, nabadgelyada iyo difaacu waxay ku war-gelinaysaa dadweynaha Somaliland:

Inay soo saari doonaan xeerkii dhulka oo ciqaabtiisa wata.

Inay ka waantoobaan inay sharciga gacantooda ku fuliyaan, fahmaana in dawladu wakiil uga tahay, kaas oo ay ka dhalan karto fawdo khatar gelin karta xasiloonida.

In uu golaha wakiiladu u dhexeeyo shacbiga iyo xukuumada, yahayna gole metela shacbiga reer Somaliland meel ay joogaanba. Sidaas darteed ay haboon tahay inay wixii mashkilad ah ee la soo derista ee ay kaga cabanayaan xukuumada ay u soo gudbiyaan golaha wakiilada, inta aanay dhib kale iyo fawda kale geysan.

In aanu wakiiladu ku metelin shacbigii wixii fawdo ah iyo wax alaale wixii kale ee khatar gelin kara nabadgelyada iyo xasiloonida dalka Somaliland.

Guddidu waxay cambaaraynayaan dhacdadii 4-tii bishan ka dhacday degmada Axmed Dhagax iyo cid kasta oo ka qayb-gashayba, waxayna tacsi u dirayaan eheladii dadkii shilkaas ku geeriyooday ay ka tageen iyo cidii kale ee ay dhibaato ka soo gaadhayba, gar ahaana ciidamadii u soo gurmaday deminta shilkaasi.

Guddidu waxay si buuxda u taageeraysaa go’aankii ay xukuumadu ka soo saartay shilkaa ee ka soo baxay madaxtooyada 6/2/06.

Guddidu waxa kale oo ay cadaynaysaa in aanu golaha wakiiladu marnaba is-hortaagin, isna hortaagi doonin xukuumada inay gudato waajibkeeda ku aaddan dhinaca nabadgelyada, xaqna ay u leedahay inay adeegsato ciidamada iyo qalabkii kale eel oo baahdaba, markii ay timaado dhibaato iyo fawdad gelin karta dalka khalkhal iyo xasilooni daro, hadba inta kaga aadan, iyada oo xukuumada ay waajib ku tahay dhacdooyinka ka hor inay qaado tallaabooyin ka hortag ah oo xal u helid ah, si looga badbaado aafooyinka.

Guddidu iyaga oo dib u milicsanaya jawaabo ka soo baxay masuuliyiin ka tirsan xukuumada oo tilmaamaya inay xukuumadu talaabooyinkii nabadgelyo ee dhacdadii 4/2/06 looga baahnaa ay u qaadi weyday sababo la xidhiidha go’aankii ka soo baxay golaha wakiilada ee khusaynayay dhacdadii hore ee cusbitaalka oo ay uga jeedeen hadii ay xukuumadu qaado tallaabooyin ku haboon dhacdadan waxay ka baqatay in golaha wakiiladu eed dhakada ka saari doono.

Guddidu waxay ku jawaabaysaa sidan:
Golaha wakiiladu uma abuurna mana caadaysan in uu xukuumada iska hortaago xilkeeda ilaalinta nabadgelyada ee dadka iyo dadkaba ee uu distoorku siiyey. Guddidu waxa kale oo ay tilmaamaysaa inay labadii dhacdo ee kala dambeeyey ay aad ukala duwanaayeen, iyada oo dhacdadii hore ay ka dhacday cusbitaal dhexdii, isla markaasna aanay jirin iska hor-imaad shacbi oo xiligaas hubaysnaa amase dagaalamayay oo lagu kala gurmadaa, halka tan dambe ay ahayd dagaal hubaysan oo shacbi oo laba dhinac ah oo ay weheliso gubid iyo boob hanti dadweyne oo ay cudur daarna aanay u noqonayn hadaladaasi.

Sidaas darteed guddidu waxay u aragtaa weedhahaas ka soo baxay masuuliyiinta ka tirsan xukuumada laguna baahiyey warbaahinta kuna waajahnaa golaha wakiilada in aanay meesha qabanayn ayna ahayd weedho ay dabaylo sitaan, goluhuna u qaadan doono daandaansi ay xukuumadu bilaabayso.

Ugu dambayntii guddidu waxay ku hambalyaynaysaa madaxweynaha go’aankii uu ka qaatay dhacdadaasi, fulinta go’aankaasina waxay cibro iyo digniin u noqon doontaa cidii dambe ee ku kacda fool xumadaas oo kale”.

Top

Hargeysa, February 10m 2006 (Haatuf) – Ururka Dhakhaatiirta Xoolaha ee ULPA ayaa ugu baaqay madaxweynaha Somaliland in uu suuro-geliyo dib u bilaabista Barmaanij Daaweynta xaalaha ah oo ay hay’ada Coopi ka waday gobolada Togdheer, Sool iyo Sanaag, kaas oo ay sheegeen in uu barnaamijkaasi uu joojiyey wasiirka xanaanada xoolaha Dr. Idiris Ibraahim Cabdi.

Sidaana waxay ku sheegeen warsaxaafadeed uu ku saxeexan yahay xoghayaha ururka ULPA Dr. Cali Maxamed Cabdi, warsaxaafadeedkaasi oo dhamaystirana waxa uu u qornaa sidan:

“Barnaamijka Daaweynta Xoolaha ee ka socday gobolada bariga wuxuu ka mid ahaa mashaariicda gurmada deg-dega ah ee midowga Yurub ugu deeqeen gobolada Togdheer, Sanaag iyo Sool. Barnaamijkan oo ay fulinaysay hay’ada Coopi, iyada oo ay kaalinayaan ururka dhakhaatiirta xoolaha ee ULPA iyo dhakhaatiirta wasaarada xoolaha ee ka hawl-galaha goobaha uu mashruucani ka socday. Mashruucan oo ahaa hawl-samofal ah oo xoolo dhaqatada goboladaasi si lacag la’aan ah xoolahooda loogu daawaynayay. Barnaamijkan oo socday muddo Afar Bilood ah, waxa ka faa’iidaystay in ka badan 1900 oo qoys oo xoolaho dhaqato ah, iyada oo la daaweeyey in ka badan 210,000 oo neef oo isugu jira geel, adhi, lo’ iyo dameero, iyada oo laga daaweeyey xanuunada ay ka mid yihiin Shilinta caalka, dhuuga, canbaarta, dhibiijada, jabtida, iwm. Xoolo dhaqatada, madax-dhaqmeedyada iyo madaxdii degmooyinkaas ayaa aad uga mahad ceshay hawl-galkan, iyaga oo weliba codsaday in loo sii wado hawshan waxtarka leh.

Haddaba, waxa dhowaan wadanka yimi madaxii mashruucan ee hay’ada ka socday, isaga oo u sheegay wasiirka in mashruucii lagu daray laba bilood oo kale oo hawsha daaweynta xooluhu sii socoto iyo weliba barmaanijka caafimaadinta xoolaha oo laga bilaabi doono degmada Baki ee gobolka Awdal. Nasiib darro-se halkii laga filayay wasiirka mahad naq iyo wada shaqayn, ayaa wuxuu ku armay madaxii mashruuca in gebi ahaanba u joojiyo hawshii daaweynta oo dhan, isaga oo aan sheegin wax sabab ah. sidaas ayaa kooxihii dhakhaatiirta ahaa ee hawsha waday ay si dhakhso ah uga soo baxeen gobolada ay ka shaqaynayeen, iminkana dhakhaatiirtii hawsha waday iyo baabuurtii oo ay saaran tahay dawadii iyo qalabkii waxay ku sugan yihiin magaalada Hargeysa. Ninkii ka madaxa mahaa mashruuca ee ka socday hay’adu wuxuu dib ugu laabtay Nairobi, ka horna wuxuu isku dayay wasiirku inuu is-hortaago mashruucan, laakiin waxa fasaxay oo amar bixiyey madaxweynaha hirgelintiisa markii la ogeysiiyey. Waana markii labaad ee wasiirku carqaladeeyo hawshan taakulaynta ah ee ku waajahan xoolaha oo badi nolosha dadkeenu ku tiirsan tahay. Hadda waxaanu filaynaa in madaxweynuhu mar labaad arinta dhex-galo oo ogolaado in hawshii dib loo bilaabo. Mashruucan oo kale aya isla goboladan hore looga fuliyey sannadkii 2004. mashaariicda marka hore waxay la xidhiidhaan wasaarada, wasaaradaana heshiiska la saxeexata, markaa ka bacdi ayaanu ka urur ahaan ka qayb qaadanaa kolba wixii barnaamij ah ee marka la fulinayo. Mashruucan hada wuxu ka kooban yahay saddex kooxood oo koox waliba tahay Afar dhakhtar.

Haddaba, si ay wada shaqayntayadu u hagaagto koox kasta waxaanu ka dhignay saddex dhakhtar oo ururka ah iyo hal dhakhtar oo wasaarada ah oo jooga degmooyinka ay hawshu ka socoto. Annaga oo eegayna xaalada dalka, ayaa waxaanu dejinay qorshe ay dhakhaatiir badani uga qayb galaan. Labadii biloodba waxaanu sarnaa dhakhaatiir cusub, iminka waxa shaqaynay difcadii saddexaad. Kooxuhu markay degmooyinka joogaan waxay ku shaqeeyaan magaca wasaarada, mar qudha hadii uu wasiirku soo mari lahaa goobahaas iyo degmooyinkaas waxa loo soo dhoweyn loo lahaa sida madaxweynaha, laakiin taasi ma dhicin. Waxaanu idinka rajaynaynaa inaad nagala shaqaysaan wax kasta oo suurta gelinaya in barnaamijkan ku waajahan xoolo dhaqatadeena si dhakhso ah loogu bilaabi lahaa iyo sidii madaxweynaha loo gaadhsiin lahaa maadaama uu yahay qofka keli ah eel oo doortay masuuliyada iyo maslaxada ummada”.

Iska Horimaad Sababay Dhimasho Iyo Dhaawac Oo Ka Dhacay Muqdisho
Muqdisho, February 10, 2006 (Haatuf) – Laba qof ayaa ku geeriyooday 3 kalena dhaawac ayaa soo gaadhay, ka dib markii dagaal shalay uu dhex maray maleeshiyooyin taageersan wasiirka amniga Qaranka ee Somaliya Maxamed Qanyare iyo kooxo hubeysan oo isbaadho u taalay xaafadda Raadaarka ee degmada Dayniile ee magaalada Muqdisho.

Sida uu ku soo waramay weriyaha Haatuf ee Muqdisho Yaasiin Canjeex Labada qof ee geeriyooday ayaa la sheegay in ay ka tirsanaayeen kooxaha maleeshiyada ah ee isbaadhadu u taalay, iyadoo gacan ku heynta bartii isbaadhadu taalay la sheegay in ay la wareegeen maleeshiyooyinka taabacsan wasiirka amniga, ka dib istacshiiradeyn xoogan oo ka dhacday halkaasi.

Sababta isku dhacan ayaa waxa la sheegay in ay salka ku heyso nin ka tirsanaa kooxaha isbaadhadu u taalay oo maleeshiyada Maxamed Qanyare ay ku soo xidheen Maxkamadda Xararyaale, taasoo keentay in kooxihii isbaadhadu u taalay ay weeraraan maxkamadda, iyadoo arinkaasina uu sababay in iyana kooxdaasi lagu weeraro barta ay u taalay isbaadhadu, waxaana howlgalka lagu weeraray isbaadhada hogaaminayay Faarax Garamgaram sida uu saxafada u sheegay mid ka mid ah dadka deegaanka oo ku sugnaa goobta dagaalku uu ka dhacay.

Isbaadhadaasi ayaa gaadiidka waxa lagaga qaadi jirey lacagaha baadda ah, iyadoo iminka halkaasi aanu wax lacag ah lagu qaadeyn, iyadoo goobtaasina ay wali isku horfadhiyaan dhinacyadii dirirtu dhex martay.

Dadka deegaanka ayaa ka walaacsan sii socoshada arintaasi, iyagoo ka cabsi qaba in kooxihii laga qabsaday halkaasi ay dib isku soo abaabulaan.

Top

Kulan ay yeesheen koox ka mid ahayd golaha hore ee wakiilada JSL, waxay ka tiraanyoodeen dhacdadii fal-dambiyeedkii ka dhacay Degmada A/dhagax bishan afarteedii. Xubnahaas oo ku magacaaban waxay cambaraynayaan fal-dembiyeedkaa ay ku kaceen dad aan xilkas ahayn, meelna kaga dhacay sharaftii iyo karaamadii qaranka Somaliland iyo bulshadiisaba, falkan foosha xumi wuxu keenay dhaawac dhimasho iyo burburin hantiyeed, waxaan tacsi u diraynaa dadkii ku geeriyooday ehelkoodii, waxaananu leenahay samir iyo iimaan illaahay ha idinka siiyo, intii ku dhaawacantayna illaahay caafimaad deg deg ah ha siiyo.

Waxaanu taageersannahay go’aankii madaxweynuhu uu ka soo saaray falkaa ka dhacay Dumbuluq, waxaanan bulsha weynta Somaliland u soo jeedinaynaa inay ka waantoobaan gacan ka hadalka hubaysan ee dhaawaca u keenaya geedi socodkii dimoqraadiyadeena iyo nabad ka hana qaaday dalkan Somaliland. Waxaanan xukuumada kula talinaynaa inay samayso baadhitaan qoto dheer si looga gun gaadho dhacdadaas foosha xun ee qaranka iyo bulshadaba dhaawacday”.

Magacyada Xubnaha:
1. Maxamuud Axmed Bare (Garaad)
2. Ismaaciil Mire Axmed
3. Muxumed Aw Cabdi Ismaaciil
4. Rashiid Cige Xasan
5. Maxamed Aadan Gombolos
6. Axmed Xasan Dhunkaal
7. Cali Ismaaciil Jaamac
8. Cabdi Faarax
9. Maxamed Muuse Diiriye
10. Maxamed Xuseen Dhamac
11. Aadan Yuusuf Guuleed
12. Baashe Yuusuf Cade
13. Jaamac C/Laahi Been
14. Xasan Cumar Colow
15. C/Laahi Cabdi Siciid.

Top

Qaza, February 10, 2006 (W.Wararka) – Wararka ka imanaya magaalada Qaza ee degaanada Falastiniyiinta ayaa sheegaya in koox aan haybtooda ilaa iminka la garanaynin ay qafaasheen Xusaam Al-Musale oo isagu madax ka ahaa qunsiliyada Masar ee Qaza.

Wararku waxa ay intaa ku darayaan in kooxdani ay qafaasheen diblomaasigan xilli uu ku sii jeeday xafiiskiisa magaalada Qaza.

Ma jiraan ilaa iminka koox Falastiniyiin ah oo iyadu sheegatay in ay ka damaysay qafaalashada diblumaasigani.

Top