“Waxaanu Geyn Doonaa Baarlamaanka Ajande Ugu Baaqaya
Xukuumadda Kenya In Ay Horseed Ka Noqoto
Aqoonsiga Somaliland”
Paul Muite, Madaxa Wafdiga Baarlamaanka Kenya
Ururka Almis Welfare Association Oo 35 Arday
Ugu Deeqay Kharashka Ay Wax Ku Baranayaan Muddo
Laba Sannadood Ah
“Lacagta Wadooyinka Taal Ee Aanay
Gaadh Iyo Bileys Toona
Ilaalinayn Meel Walba Waxa Ay Kugu Noqonaysaa Wax Aan
Hore Loogu Arag Dunida”
“Anaga Guddida Horumarinta Ee
Ceerigaabo Nama Metelaan Maadaama Aan Taladeedii Wax Saami Ah Nalaga Siin”
Maayarka Degmada Ceel-Afweyn
Ciidamada Amniga Boorama Oo Labadii
Habeen U Dambeeyay Xoogga Saaray Amaanka Magaaladaas
Wafdiga Baarlamaanka Kenya Oo Shaaca
Ka Qaaday In Mooshin Ay Ku Taageerayaan Aqoonsiga Somaliland
Ay Ka Soo Jeedin Doonaan Golahooda
Wakiilkii Somaliland Ee Djibouti Oo
Sheegay In Lagu Amray Inuu 48 Saacadood Dalkaas Kaga Baxo, Xafiiskana Ku
Xidho
Dagaalo Ba’an Oo Maalintii Saddexaad
Ka Socda Agagaarka Baydhabo Iyo Wararkii U Dambeeyay
Guddoomiyaha Gobolka Awdal Oo Iska
Daafacay Eedeymo Kaga Yimi Mid Ka Mid Odayada Reer Boorama
Xidhiidhka Ciyaaraha Fudud Oo Ganaaxii
Ka
Qaaday Shan Orad-Yahan
ODHAAHDA AKHRISTAHA:
Dawladda Ayaa Ogolaatay In Hantidayadii La Dhaco
|
|
“Waxaanu Geyn Doonaa
Baarlamaanka Ajande Ugu
Baaqaya Xukuumadda Kenya In Ay Horseed Ka Noqoto
Aqoonsiga Somaliland”
Paul Muite, Madaxa Wafdiga Baarlamaanka Kenya |
Hargeysa, December 22, 2006 (Haatuf) –
Madaxweynaha Somaliland Daahir Rayaale Kaahin ayaa shalay xafiiskiisa ku
qaabiley wafdi xaqiiqo raadis ah oo ka socda baarlamaanka dalka Kenya oo
maalintii doraad booqasho ku yimi caasimada Somaliland ee Hargeysa,
halkaas oo ay labada dhinac isku weydaarsadeen warbixino wax ku ool ah oo
ku saabsan ujeedada socdaalka wafdiga iyo qadiyada Somaliland, ugu horeyna
madaxweyne Rayaale ayaa kulankan uga mahad celiyey weftiga imaatinka iyo
shaqada ay u yimaadeen Somaliland, halka uu sidoo kale Poul Kibuge oo ah
madaxa weftiga isaguna ka mahad-celiyey sida fiican ee looga soo dhoweeyey
dalka. Waxa kale oo madaxweyne Rayaale ku sheegay safarkooda ka dib in ay
baarlamaanka Kenya hordhigi doonaan ajande ay baarlamaan ahaan ugu
baaqayaan xukuumada Kenya inay horseed u noqoto aqoonsiga Somaliland.
Sidaana waxa lagu sheegay war-saxaafadeed ka soo baxay xarunta qasriga
madaxtooyada, kaas oo uu ku saxeexan yahay afhayeenka madaxtooyada Cabdi
Idiris Ducaale, qoraalka warsaxaafadeedkaas oo dhamaystirana waxa uu u
qornaa sidan:
“Madaxweynaha JSL ayaa maanta xafiiskii booqasho sharaf ugu qaabiley
weftiga xaqiiqo raadinta ahaa ee ka socday baarlamaanka dalka Kenya.
Madaxweynuhu isgoo uga mahad-celiyey kuna soo dhoweeyey imaatinka shaqada
ay ugu yimaadeen Somaliland, waxa uu ugu horeyntii uu warbixin kaga
dhegaystay ujeedada socdaalkooda madaxa weftiga baarlamaanka Kenya mudane
Paul Kibuge Muite oo ka mahaed-celiyey sida wanaagsan ee loogu soo
dhoweeyey Somaliland dawlad iyo shacbi, taas oo uu sheegay inay ku
dhiiri-gelinayso hawshii ay u yimaadeen inay mid midho dhal ah noqoto,
wuxuuna cadeeyey in laba qodob ay kahawl-geli doonaan:
1. In baarlamaanka Kenya uu ka qayb-galo raaridiska Afrika iyo caalamkaba
in aanay Somaliland ahayn gobol ka go’ay Somaliya ee ay ahaayeen dal
dadkiisu ay iskood ugu biireen Somaliya la soo noqoshada madax
banaanidoodana iyagu ay goysteen iyo inuu yahay dal jira oo nabdoon.
2. Waxaanu geyn doonaa baarlamaanka Kenya ajande aanu dawlada Kenya uu
baarlamaanku ugu baaqi doono in xukuumada Kenya ay horseed u noqoto
aqoonsiga Somaliland.
Madaxweynaha Somaliland intaas ka dib, wuxuu mudanayaasha baarlamaanka
Kenya u cadeeyey in uu aad raali uga yahay booqashadii uu ku tegay dalkoda
Kenya iyo gaar ahaan madaxweynaha Kenya Kibaki sidii maamuuska lahayd ee
uu uga dhegaystay qadiyada Somaliland, isagoo ka mid ahaa raggii
waayo-araga ahaa ee taariikhda Afrika ka qarsoon ee Somaliland xog-ogaalka
u ahaa, kana garaabay gar-naqsigii aanu ula soconay.
Madaxweynuhu waxa kale oo uu weftiga uga waramay si faahfaahsan:
1. Somaliland inay ahayd dal madaxbanaan oo ka horeeyey intii uu
Talyaanigu guumaysan jirey iyo sababtii doonista shacbiga ahayd ee ay ugu
biireen.
2. Halgankii Somaliland ay u gashay dib ula soo noqoshada
madaxbanaanideedii iyo qaabkii ilaa heerkan ay ku soo gaadhay, iyadoon
ciddina dibada ka taageerin.
3. Sharciga caalamka marka loo eego iyo xeerarka midowga Afrikaba sida
gooni isu taaga Somaliland aan loogu xad-gudbaynin, gaar ahaan Afrika
go’aankeedii ahaa in Afrika ay wadamo ku kala ahaato xuduudihii guumaysigu
uga tegay ee caalamiga ahaa oo uu sheegay in Somaliland ay dib ugu soo
laabatay xuduudaheedii uu caalamku aqoonsanaa hadana ay buuxisay
shuruudihii looga baahnaa dal madaxbanaan.
Madaxweynuhu waxa uu intaa ku daray in aanay Somaliland canaan ugu ahayn
dhinaca Afrika la socodka taariikhda Somaliland, maxaa yeelay taariikhda
dalkani waxay ku dhex luntay ku biiristii Somaliya ee deg-dega ahayd,
waxaanuse aaminsannahay in waxaa noo qabsoomay, iyadoon waxba nala tarin
ay magac Afrika ku faanto noqon karto, sidaas awgeed mar haddii
qadiyadayada ictiraafkeedu aanu ku xad-gudbahayn xeerarkii dal lagu
aqoonsanayay, waxaanu mudanahay in cadaalad ay tahay in xaqa aanu leenahay
lanoo aqoonsado, waxaanu ku soo gabagabeeyey waxaanu nahay dalka qudha ee
aduunka lagu dulmay, wax wanaagsan ayaad qabsateen iyo dalka kaliya ee
wadamada badan ee Afrika ee midoobay hadddana ka noqday laga gudbiyey,
sidaas awgeed waxaanu idinka codsanaynaa in baarlamaanka Kenya
xukuumadiisa uu ku xoojiyo inay hogaamiso ictiraafka Somaliland, arintaas
oo weftigu balan-qaaday ka hawl-gelisteeda.
Kulankaasi oo ku dhamaaday jawi aad u wanaagsan, waxa madaxweynaha ku
weheliyey guddoomiyaha golaha wakiilada, wasiirka arimaha dibada iyo xubno
kale oo ka tirsan xukuumada iyo golaha wakiilada”.
Ururka Almis
Welfare Association Oo 35 Arday Ugu
Deeqay Kharashka Ay Wax Ku Baranayaan Muddo
Laba Sannadood Ah |
Hargeysa, December 22, 2006 (Haatuf) –
Xaflad ballaadhan oo dorraad Arbacadii lagu qabtay hotelka Maansoor ee
magaalada Hargeysa, ayaa ururka Almis Welfare Association kaga dhawaaqay
deeq warbarasho oo ay ugu deeqeen 35 Arday oo ka mid ah dadka dan yarta ah
ee magaalada Hargeysa.
Deeqdan oo ay ku deeqeen ururka Almis Welfare Association laantiisa UK,
ayaa waxay ka kooban tahay 25 Arday oo ay ka bixiyaan kharash xifdiga
Quraanka muddo laba sannadood ah iyo 10 arday oo iyagana laga bixinayo
kharashka barashada Jaamacaddaha dalka muddo laba sannadood ah.
Ururka Almis Welfare Association waxa ay xaruntiisu tahay dalka Sucuudiga,
balse laamo ku leh dalka Somaliland, UK iyo wadamo kale. Top
“Lacagta
Wadooyinka Taal Ee Aanay Gaadh Iyo Bileys Toona
Ilaalinayn Meel Walba Waxa Ay Kugu Noqonaysaa Wax Aan
Hore Loogu Arag Dunida” |
Warbixin Wakaaladda Wararka Ee Associated
Press Ka Qortay Somaliland
Hargeysa, December 22, 2006 (Haatuf) – Wakaalada Wararka ee Maraykanka ee
marka magaceeda la soo gaabiyo la yidhaahdo AP ayaa ka warantay dhibaatada
aqoonsi la’aanta ka haysata Somaliland iyo sida ay ugu baahan tahay,
waxaanay wakaaladu sidaa ku sheegtay warbixin dheer oo ay shalay baahisay.
Warbixintaasi oo aanu idiin soo turjunayna waxa ay u qornayd sidan:
“Lacagta wadooyinka taal ee aanay gaadh iyo bileys toona ilaalinayn meel
walba waxa ay kugu noqonaysaa wax aan hore loogu arag dunida.
Laakiin tani waxa ay ka jirtaa Somalia. Dadka reer Somaliland ee meeshan
deggan ee dhinaca waqooyi, ee dal lagu yaqaan sharci la’aanta iyo
rabshaduhu yihiin wax iska caadi ah, waxaanay ku doodaan inay helaan
meeqaam ka sareeyo oo la mid ah ka Suuqooda sayladaha lacagta lagu kala
bedesho, halkaasi oo ay sariflayaashu ka taliyaan suuqa ganacsiga.
Min madaxweynaha ilaa hogaamiyayaasha mucaaradka iyo ragga meelahaa ku
cabaya shaaha caanaysan iyo dumarka riyaha iyo idaha ku iibinaya suuqa
hawada u furan, dadka reer Somaliland waxa ay kugu weydiinayaan cod keli
ah, sababta ay dunidu u aqoonsan weyday madax banaanida dalkooda.
Waxa ay la yaaban yihiin sababta Somalia-da kale oo ay dagaalo aafeeyeen
ay indhaha caalamku ugu jeedaan, isla markaana ay caawimo yar oo kooban
siiso dunidu, iyaga oo qabsaday doorashooyin madaxweyne iyo baarlamaan
sannadihii u dambeeyey.
Waxa ay hubka ka dhigeen maleeshiyadoodii halkan iyo meelaha kale ee
Somalia rabshadaha ka abuuray, waxaanay bilaabeen inay gobolkooda dhisaan,
ka dib dagaalo si xun u burburiyey, guryahooda, dhismayaasha iyo weliba
kaabayaashii dhaqaalahaba.
Dhinacyada wadada tagta dekedda ugu muhiimsan gobolka ee Berbera waxa aad
ku arkaysaa taagniyada laga cararay iyo gaadiidka kale ee dagaal oo weli
daadsan. Iyo weliba hadhaaga cusbitaal Ruushku dhisay oo ku yaal meel ku
dhaw magaalada dekeda ah oo ay ku yaalaan xabada.
Somalia waxa ay ku jirtay qalaalaase dagaalo qabiil muddo dheer, ka dib
markii ay hogaamiye kooxeedyadu awooda ka tuureen keligii taliyihii
Maxamed Siyaad Barre 1991-kii.
Dawlad ku meel gaadh ah oo lagu dhisay sannadkii 2004-kii taageerada
Qaramada Midoobay, laakiin iyadana waxa qariyey maamulkeeda awooda sii
kordhaysa dhaq-dhaqaaqyada islaamiga ah.
Somaliland lafteedu kama madhna qaybsanka qabyaalada ku dhisan ee dhinaca
siyaasada ee Koonfurta. Halka mid keli ah oo ah qabiilka ugu balaadhan ee
Isaaqu, ay si weyn u taageeraan firkada madax banaanida, iyada oo kuwa
kale ama badhkoodna aanay haysan kalsooni ama taageerayaan midnimo lala
galo koonfurta Somalia.
Laakiin hay’adda ka hortaga qalalaasaha Adduunka oo ah hay’ad ka tala
bixisa qalalaasaha oo xarunteedu tahay Belgium ayaa ku yidhi warbixin uu
soo saaray bishii May ee sannadkan, in bilawga isbedelka ee dadka yar yar
oo ah inta badani ay wax yar uun ka ogyihiin midnimada Somalia iyo in
midnimadaasi ahayd uun qalalaase.
Maxamuud Saalax Nuur Fagadhe oo ah sarkaal sare oo mucaarad ah ayaa
sheegay in Somaliland intan in ka badan horumarin lahayd haddii dunidu u
aqoonsan lahayd dal madax banaan.
Maqnaashaha aqoonsigan “waa waxa ugu weyn ee caqabada ku ah ama
horjoogsada in la helo maalgashi debadeed” ayuu yidhi Nuur (Fagadhe) oo
ah, ku xigeenka gudoomiyaha xisbiga KULMIYE oo ah xisbiga ugu weyn
mucaaradka baarlamaanka dhexdiisa.
“Xaqiiqdii waanu halawnay, maxaa loo dafirayaa dhalashadayada iftiimaysa
ee ah in aanu noqono qaran madax banaan”.
Arrinta aqoonsiga madaxweyne Daahir Rayaale Kaahin ayaa u sheegay AP inay
dawladiisu qorshaysay inay ka hesho wadamada Afrika.
In laga iibiyo madax banaanida Afrikaanka kale, inkasta oo ay adagtahay,
dalalka Sudan iyo Nigeria, kuwaasi oo ay ka jiraan kooxo ku kacsan oo u
tafa-xaydan madax banaani ma doonayaan inay arkaan wax go’is la yidhaahdo.
Gudoomiyaha Midawga Afrika Alpha Oumar Konare ayaa u sheegay AP in aanay
urur ahaan aqoonsanayn Somaliland. “Laakiin waa in la ogolaado inay
Somaliland tahay nabadgelyo dimuqraadi ah oo lagu daydo”
Waxa kale oo uu sheegay in Midawga Afrika jecel yahay in hogaamiyayaasha
Somaliland inay kala hadlaan kuwa dawladda ku meel gaadhka ah ee Somalia
xidhiidhka ay yeelanayaan mustaqbalka.
Dawladda ku meel gaadhka ah inkasta oo ay isku dayday inay maamulkeeda
hirgeliso, haddana waxa barbar yaala kooxaha islaamiyiinta ah oo doonaya
inay sharci qur’aani ah iskugu keenaan Somalia oo dhan, xataa Somaliland.
Dhawr ka mid ah hogaamiyayaasha Islaamiyiinta ah ayaa ku dooda firkada
Somali weyn. Fikradda ah, inay la yaab tahay madax banaanida somaliland,
laakiin doonaya midnimada dadka ku hadla afka Soomaaliga oo dhan, oo ay ku
jiraan gobolka Waqooyi bari ee Kenya, gobolka ogaadeeniya ee bariga
Itoobiya iyo Djibouti.
Waxay ahayd (Somaliland) maxmiyad Ingiriisku gumaysto, ka hor madax
banaanida 1960-kii, ka dibna waxa ay Somaliland la midawday gobolkii
Talyaanigu gumaysanayey ee Somalia ee dhinaca Koonfureed, oo madax
banaanidiisa qaatay 1, July, 1960, si ay u abuuraan Jamhuuriyadda
Qawmiyadda Somalia ee cusub.
Iyada oo aanay weli cidina aqoonsan Somaliland madax banaanideeda, haddana
sanadihii u dambeeyey dawlado waxoogay ah ayaa bilaabay inay horumariyaan
xidhiidh wada shaqayneed oo ay la yeelanayaan Somaliland. Itoobiya waxay
ku lahayd xafiis wakiil ganacsi Hargeysa dhawr sannadoodba. Kenya-na mid
bay ka furatay August.
Somaliland waxay leedahay dhuxul dhagax, saliid caydhiin iyo ilo dhaqaale
oo kale oo dabiici ah ayuu u sheegay wasiirka maaliyadda Somaliland Xuseen
Cali Ducaale AP, laakiin buu yidhi waxay u baahan tahay khubaro caalami ah
oo sahamisa.
“Maalgashadayaashu ma imanayaan sababta ugu yarina waa in aananu haysan
aqoonsi diblomaasiyadeed” ayuu yidhi Ducaale, “Waxa aanu nahay dad, waxa
aanu nahay dal, laakiin xaqiiqdii aragtida beesha caalamka ma jirno, lacag
kama amaahan karno hay’adaha caalamiga ah, ma heli karno caawimo toos ah,
baananka gaarka loo leeyahay ma imanayaan sababta oo ah ma haysano aqoonsi”.
Sida Geeska Afrika intiisa kale, Somaliland dhaqaalaheedu waxa uu si weyn
ugu xidhan yahay dhoofinta lo’da, geela, riyaha iyo idaha, waxaanay ka
heshaa 60% lacagta adag ee ay dunida wax kaga soo iibsato.
Waxa kale oo ay Somaliland lacagta adag ka heshaa xawaaladaha dadka
Soomaalida ah ee debada. Waxaanu Ducaale ku qiyaasay inay sannadkii
Somaliland loo soo diro $450 milyan oo dadka gobolka u dhashay u soo
diraan qaraabadooda ku nool.
Cabdi Bader Cabdi waxa uu muddo toban sannadood ah sarifle ka ahaa
Hargeysa wadooyinkeeda, waxaanu ku qiyaasay lacagta ay isaga iyo
saaxiibadiisa sariflayaasha kale bedelaan maalintii $600,000 oo lacagaha
qalaad ah. Waxaanu Cabdi oo faraxsani tibaaxay inay bedelaan Dollar
Australia, Rubiga Hindiya, Shilling-ka Kenya, iyo lacago kale oo caan ah,
sida dollarka Maraykanka iyo lacagta Yurub.
“Waxa aanu daawanaa TV-yada oo aanu ka baranaa qiimayaasha sida BBC-da,
CNN-ta, Al-Jazeera, Euronews, waxa kale oo aanu ka daalacanaa Internet-ka”
ayuu yidhi Cabdi.
Inkasta oo aanay indhaha caalamku u soo jeedsan, haddana waxa uu yidhi.
“Qoladiinan weriyayaasha ahi waad timaadaan oo ka qaadataan nimankayagan
lacagta dariiqa dhiniciisa ku sarifaya, laakiin weli aqoonsi kama aanu
helin caalamka, siday u dhacday?” Top
“Anaga Guddida
Horumarinta Ee Ceerigaabo Nama Metelaan
Maadaama Aan Taladeedii Wax Saami Ah Nalaga Siin”
Maayarka Degmada Ceel-Afweyn |
Warbixin - Qaybtii 2-Aad – Weriyaha Haatuf
Ee Gobolka Sanaag
Magaalada Ceel-afweyn waxa ka muuqday isbedel weyn oo dhinacyo badan leh,
gaar ahaan xaga nabadgelyada, maamulka iyo horumarka.
Dadweynaha ayaa isugu xidhnaa si aad uga duwan sidii hore ay u ahaan
jireen oo muujinaysay waayo-aragnimo iyo bisayl ay ka dhaxleen
dhibaatooyinkii soo daashaday. Mudadii aanu joognay oo dhamayd laba
caalamaal waxaan fursad u helay inaan la kulano maayarka magaalada Maxamed
Cilmi Cali, wuxuuna ii sheegay in xaalada nabadgelyadu marayso meel aad u
wanaagsan, falalkii dilalka ahaa ee ka dhacay Ceel-afweyn sanadkan in lagu
guulaystay in la soo qabto gacan ku dhiiglayaashii geystay.
Dhinaca horumarka degmada isaga oo ka hadlaya wuxuu maayarku ii sheegay in
hay’ada DRC ay balan-qaaday in ay degayso magaalada, isla markaana ay
nogonayso hay’adii 1-aad ee ka hawl-gasha degmada Ceel-afweyn. Wuxuu kale
oo i-soo tusay maxkamadii degmada iyo booliskii oo shaqaynaya.
“Anaga guddida horumarinta ee Ceerigaabo nama khuseeyaan, kana ogolaan
mayno in ay Ceel-afweyn metelaan, maadaama aan taladeedii wax saami ah
nalaga siin, Ismaaciil X. Nuurna ha ogaado in uu yahay maayarka Ceerigaabo”
sidaa waxa yidhi maayarka degmada Ceel-afweyn oo aaminsan in guddiga
horumarinta ooh ore loo diiday si qarsoodi ah u shaqayso.
Maayarku mushkiladaha degmada ugu waaweyn wuxuu ku tilmaamay dhinaca
biyaha, wuxuuna sheegay in hay’ada UNICEF masuul ka tahay in dhibaatada
biyaha wax laga qabto, arintii mashiinka biyaha ee ay cudur-daarka ka
dhigan jirtay hay’adaasi waxa soo iibiyey dadka degmada u dashay ee ku
nool qurbaha, D/hoosena wuxuu yidhi waxaa kaga baxa kharash ilaalinta
qalabkaas ah.
Mudadii aanu joognay degmadaas waxa kale oo aan la kulanay maamulaha
cusbitaalka Maxamed Cilmi Raage, wuxuuna sheegay in aanay jirin adeegyo
caafimaad, cusbitaalkuna aanu lahayn shaqaale iyo daawo toona.
Tuulada Fadhi-gaab, waxaan kula kulmayo waayeel farabadan oo uu ka mid
yahay Muuse Ismaaciil Ibraahim, waxayna cabasho weyn ka muujiyeen sida
degaankoodu ay mar walba uga maqan yihiin kaalmooyinka samofalka iyo
fursadaha shaqo ee ay hay’aduhu bixiyaan, waxayna sheegeen in ay
gudoomiyaha gobolka Sanaag ay arkeen maalin kali ah oo uu la socday
madaxweyne ku xigeenka Somaliland.
Degmada Gar-adag ayaa iyana waayeelkoodu muujiyeen cabasho taa la mid ah
oo ay ku dhaliilayaan badhasaabka gobolka Sanaag oo aan marna-ba
degaankooda iman.
“Badhasaabku mar uu wadadaa marayo oo uu na dhaafayo mooyee markale ma
arag” sidaa waxa yidhi mid ka mid ah koox dhalinyaro iyo waayeel isugu
jirta oo aanu caweys dambe kula kulanay maqaaxi soo jeeday magalada Gar-adag.
Si kastaba ha ahaatee waxa xaqiiq ah oo dad badani rumaysan yihiin in
badhasaabka gobolka Sanaag aanay damiirkiisa ka maqnayn in uu u shaqeeyo
si u keenta in bulshada gobolku ku kalsoonaato, balse ay jiraan kooxo iyo
caqabado u diidan ama ka hor-taagan inuu si habsami ah shaqadiisa u wato,
kooxahaas oo tiirar adag ku leh caasimada Hargeysa, way adag tahay sida uu
mar-qudha uga fara mudhaxsado. Waxaase wakhtigan la filayaa in xukuumadu
badhasaabka u samayzso tiirar dawladnimo oo adag, waxaana waqtigan muhiim
ah in ay gobolka tagaan wefti qaran oo uu hogaaminayo wasiirka arrimaha
guduhu.
Wadada isku xidha Burco iyo Ceerigaabo ayaa xiligii roobabka ay gaadiidku
kala kulmeen dhibaatooyin aad u badan oo sababay in gaadiidka shixnadaha
sidaa muddo bil ah ku xayirnaadaan dhiidhiga wadada, waxa kaloo mudadaa
hakad galay ganacsigii oo awelba iska koobnaa ee ka dhexeeyey gobolka
Sanaag iyo gobolada Somaliland.
Mashaariicda wadada lagu samaynayay oo ka socday laba dhinac, qaybta
wadada ee laga bilaabay Ina Af-madoobe, waxa ka hawl-gashay shirkada ADCON
oo wadatay qalab iyo injineero suurta-geliyey in wadada qaybta ay
sameeyeen noqoto wada raandhus leh, iyada oo wada loo sameeyey meelo
biyaha ka leexiya iyo moosas ka baariya biyaha xooga leh. Wadadan oo aan
shaqadeeda hore uga sii socon halkii ay joogtay waxa shaqaalaheedu dib u
habayn ku samaynayeen jiid balaadhan oo u dhexaysa degaanka Tuulada
Qaasin-qodax ilaa iyo xayira.
Qaybta labaad ee wadada oo ka kala socotay magaalooyinka Ceerigaabo, Yufle,
Kalshiika iyo Ceel-afweyn ma jirin wax shaqo ah oo iminka ka socotay,
mashruuca qaybta wadadan oo ay wado hay’ada wadooyinka Somaliland wuxuu
kaga duwan yahay qaybta hore ee aan soo sheegnay waxa shaqaaluhu
isticmaalaan qalab gacmeed ay kamid yihiin majarafado iyo madaraqyo,
arintaasina waxya sababtay intii ay wadada hagaajiyaanba in roobabku
waxyeeleeyaan.
Wadadan oo hawlbawle u ah Somaliland, gaar ahaan gobolka Sanaag iyo
Togdheer, waxa dadweynaha reer Sanaag aaminsan yihiin in aan loo hagar
bixin wax ka qabashadeeda. Waxaana lagama maarmaan ah maadaama waqtigan ay
soo kordheen xaalado iyo duruufo siyaasadeed oo khatar gelin kara
jiritaanka Somaliland in sanadkan cusub ee 2007 xukuumadu ugu talo-gasho
qorshe leh waqti mashruucan lagu dhameeyo. Haddii aan taa la helina marka
laga tago istaraatijiyada guud ee laga leeyahay waxaa burburaya tacab iyo
dhaqaale farabadan. Top
Ciidamada
Amniga Boorama Oo Labadii Habeen U
Dambeeyay Xoogga Saaray Amaanka Magaaladaas |
Boorama, December 22, 2006 (Haatuf) –
Ciidamada kala duwan ee ka hawlgala degaanka Boorama ayaa habeen hore
raxan-raxan iyagoo ah ugu wareegayey magaalada Boorama, kuwa kalena la
dhigay goobo muhiim ah taas oo loo qaadan karo xoojin dhinaca amniga ah oo
aan waayadan dambe la arag.
Sida uu ku soo waramay weriyaha Haatuf ee gobolka Awdal, Maxamed Cumar,
dadka habeen hore arkayey ciidamadaasi oo isugu jiray kuwa qaranka iyo
kuwo ka socday la labada saldhig Bileys ee Boorama, ayaa u qaatay in la
xoojinayo amniga magaalada oo labadii toddobaad ee ugu dambaysayba xaafado
ka mid ah lagu sheegayey falal isugu jira budhcadnimo hubaysan iyo kufsi
haatan Cusbitaalka Boorama ay u yaallaan laba gabdhood.
Falalkan budhcadnimada ah ee waayadan dhaweyd laga sheegayey xaafado ka
mid ah magaalada ayaa la sheegayaa in kooxo sita hub fudud, ay habeenkii
meelaha madow ee ka tirsan daafaha magaalada u joogsadaan dadka ka
yimaadda suuqa ama ku socda halkaas oo ay kaga qaataan wax dadkaasi sitaan.
Dhinaca kale dad kale ayaa sheegay in xoojinta amniga magaalada ee habeen
hore uu la xidhiidho socdaalka hawleed ee Taliyaha ciidanka qaranku Nuux
Ismaaciil Taani, shalay galab ku yimi Boorama, halkaas oo sida la sheegay
uu tan iyo habeen hore kulamo kala duwan la lahaa madaxda gobolka iyo
saraakiisha ciidanka qaranka.
Taliyaha oo wata ciidan iyo gaadiid farabadan ayaa shalay gelinkii hore u
ambabaxay dhinaca degaanada xeebta Galbeedka ilaa jiidda Lawyacaddo ee
soohdinta Djibouti iyo Somaliland.
Inkastoo aanu taliyuhu ka warramin ujeedada socdaalkiisan, waxase dad
badan oo la socda xaaladda dalku sheegeen in socdaalka taliyaha ciidanka
Somaliland ee Galbeedku la xidhiidho xaaladda sii xumaanaysa ee ka dhex
taagan Somaliland iyo Djibouti, halkaas oo ergeygii ama wakiilkii
Somaliland ee dalkaa deriska ah loo sheegay inuu Djibouti kaga baxo 24
saacadood gudahood. Top
Wafdiga
Baarlamaanka Kenya Oo Shaaca Ka Qaaday
In Mooshin Ay Ku Taageerayaan Aqoonsiga Somaliland
Ay Ka Soo Jeedin Doonaan Golahooda |
“Shaki nagagama jiro in Somaliland u
qalanto aqoonsi, balse waxa jira aqoon la’aan caalamka iyo mandaqada ka
haysata taariikhda qadiyadeeda”
“Waxaanu ku dedaali doonaa in Kenya caalamka iyo Afrikaba u horseedo
Aqoonsiga Somaliland”
Mr. Paul Kabete Muite, Hogaamiyaha wafdiga Baarlamaanka Kenya
Hargeysa, December 22, 2006 (Haatuf) – Xubno ka tirsan Baarlamaanka
Jamhuuriyadda Kenya oo booqasho xaqiiqo-raadisa ku jooga dalka Somaliland,
ayaa shaaca ka qaaday in ay golahooda ka soo dhex jeedin doonaan Mooshin
dawladda Kenya ugu baaqaya inay Somaliland u aqoonsato dal madax banaan.
Hogaamiyaha wafdiga Baarlamaanka Kenya, Mr. Paul Kabete Muite oo shalay
khudbad ka jeediyay fadhi ay u dhan yihiin labada aqal ee Baarlamaanka
Somaliland oo ku qabsoomay xarunta Golaha Guurtida ee Hargeysa, ayaa si
ballaadhan uga hadlay arrinta ictiraafka Somaliland, waxaanu yidhi: “Waxa
jira dalal jecel inay ictiraafaan Somaliland, sida; Itoobiya, UK, USA iyo
kuwo kale, balse ka gabanaya inay iyagu ugu horeeyaan, laakiin waxaanu ku
dedaali doonaa in Jamhuuriyadda Kenya caalamka iyo mandaqadaba ugu
horseedo aqoonsiga Somaliland.”
Weftiga Baarlamaanka Kenya oo maalintii dorraad ay dalka uga bilaabantay
booqasho rasmiya, waxay kala yihiin Mr. Paul Kabete Muite, Mr. Oloo Oringo,
Mr. Maoka Maore (Ntonyiri), Mr. Patrice Ivuti (Kitui South) iyo Mr. Jimmy
Choge (Aldai), kuwaas oo laga soo doorto degaano kala gedisan oo ka mida
dalka Kenya, isla markaana ka soo kala jeeda axsaabta kala duwan ee ka
dhisan dalka Kenya.
Xildhibaanada weftigan waxa weheliya Prof. Anyoti oo ah khabiir ku
xeel-dheer arrimaha sharci dejinta, isla markaana dhalasho ahaan ka soo
jeeda dalka Yugandha, Mr. Aadan Macalin Cabdillaahi oo ka tirsanaan jiray
Baarlamaanka Kenya iyo Mr. Cabdiraxmaan Maxamed Ismaaciil oo isaguna ka
tirsan Barnaamijka Nepad ee Midowga Afrika.
Waxa si diiran xubnaha weftiga Baarlamaanka Kenya ugu soo dhaweeyay
Madasha fadhiga gudoomiyaha Golaha Guurtida, Saleebaan Maxamuud Aadan iyo
Gudoomiyaha Golaha Wakiilada, Cabdiraxmaan Maxamed Cabdillaahi (Cirro) iyo
madaxda kale ee labada gole.
Madaxa wafdiga Baarlamaanka Kenya Mr. Paul Muite waxa uu khudbadii
fadhigaasi ka jeediyay ku bilaabay “Hadaan iskiin baro xubnaha weftiga
Baarlamaanka Keyna ka socda ee aan hogaaminayo, waxay kala yihiin, Mr.
Oloo Aringo, Mr. Maoka Maore, Mr. Patrice Ivuti iyo Mr. Jimmy Choge. Waxa
kaloo ka mida Prof. Anyuti waana nin Looyara oo aqoonyahana, isla markaana
ku takhasusay arrimaha sharci dejinta, waana nin u dhashay dalka Ugaandha,
Mr. Aadan Macalin Cabdillaahi waxa uu ahaa Mudane ka tirsanaa Baarlamaanka
oo ka meteli jiray degaanka Mandheera ee gobolka Waqooyi Bari, imikana
waxa uu helay xubin sharaf ka tirsan Beesha Isaaqa, Mr. Cabdiraxmaan
Maxamed Ismaaciil, waa dhaqaalayahan ay awoowyaashiisii hore ka tageen
dalkan Somaliland, haddana waxa uu madax ka yahay hay’adda Neppad ee isu
soo dhaweynta dadyowga iyo dawladaha Midowga Afrika.
Wafdigan Baarlamaanka Kenya ka socdaa dhammaantood waxay ka wada tirsan
yihiin axsaabta siyaasiga ah ee ka wada dhisan dalka Kenya, waana wefti
rasmiya oo ka socda Baarlamaanka dalka Kenya, ujeedadayaduna waa inaanu
xaqiiqo-raadin ku soo samayno xaaladda dhabta ah ee ka jirta Somaliland,
kadibna ay warbixin dhammaystiran uga diyaarin lahaayeen aqoon-darrada iyo
jahliga ku sugan caalamka iyo dalalka deriska idinla ahba ee ku saabsan
Somaliland waxay tahay iyo halgankii ay soo martay, in Somaliland ay ahayd
Maxmiyad Ingiriisku xukumi jiray oo iyadu ay iskeed ugu biirtay. Annaga
shaki nagagama jiro in Somaliland ay u qalanto in loo aqoonsado dal gaara,
balse mugdibaa taariikhda Somaliland kaga jira, xataa dhibaatadii badnayd
ee idin soo gaadhay iyo dulmigii badnaa ee loo geystay dadka reer
Somaliland oo aanu shalay ku soo aragnay meelaha lagu xabaalay dadkii lagu
xasuuqayba, aanay dad badaniba war u hayninba, daraasad ballaadhan iyo
fahamsiin dheeraada ayay caalamku uga baahan yihiin arrimahaasi idin soo
gaadhay, wakhtigii xoraynta dalka, iyadoo aqoon darro caalamka ka haysato
taariikhdiina ay jirto. Waxaanu kulano la yeelanay Madaxweynaha,
Shirgudoonada labada aqal baarlamaan, wasiirka Arrimaha Dibadda iyo
Guddida Doorashooyinka Qaranka, waxaananu u hawlgeli doonaa inaanu xogaha
aanu idinka helno aanu u gudbino dawladayada iyo caalamkaba iisla markaana
aanu muujino xaqa ay Somaliland u leedahay in la aqoonsado ururka Midowga
Afrika, sharciyada iyo xeerarka u yaala. Waxaa ka mid ah inaan xuduudihii
laga dhaxlay gumaystayaasha aan la bedelin, arrintaas oo ay inta badan ku
horjoogsadaan xaqa ay Somaliland u leedahay aqoonsiga. Waayo, Somaliland
xuduudo gaar ah ayay lahayd, waanay soo ceshatay mana aha xaqeeda in
khilaaf iyo jahawareerin la geliyo, midnimadii ay Somaliland la gashay
Soomaaliyada kale lama marin sharciyadii, habkii lagu midoobayayna may
khusayn, sharciyana marka la eego midowgii Somalia iyo Somaliland
dhexmaray sharciyanba muu ahayn, mid jirayna muu ahayn, Somaliland xaq bay
u leedahay inay dhib u soo cesheto madax banaanideeda. Runtiina waxaanu
aad ugu faraxsannahay halgankii ay Somaliland u soo martay xoriyadeedii
iyo sida ay haykalka dawladnimo u dhisatay iyadoon beesha caalamka
taageero ka helin, waana tallaabo ku dayasho mudan oo aanu taageersannahay.
Waxa loo baahan yahay in la xoojiyo dedaalada dhinaca xukuumadda, inta
badana maamulka dawligu inuu ka fiirsasho badan la yimaado oo aanu hore
ugu dhiiranin inuu ku dhaqaaqo waxa uu aaminsan yahay. Waxaan tusaale
idiinku soo qadanayaa dalwaddaha Itoobiya, UK, USA iyo dawlado badan oo
kale oo aaminsan qadiyaddiina, laakiin hadddana aan ku dhiiranayn inay
aqoonsigiina ku hor dhawaaqaan.
Annagu marka aanu noqono waxaanu idiin balanqaadaynaa inaanu warbixin
dhammaystiran ku xusi doono taariikhdiina iyo sida aad wax u qabsateen.
Dad badan oo caalamka iyo mandaqada ah ayaa jira oo aqoon la’aani ka
haysato qadiyadiina oo aanu ka dhaadhicino, mooshinkaasina uu dhaliyo
inaanu dood (debate) ka furno baarlamaanka kuna soo dhawayno in arrinta
Somaliland mawqif laga gaadho, qaraarka uu goluhu ansixiyana ay ahaato in
dawladda Kenya ay aqoonsiga Somaliland hormood ka noqoto, Somaliland oo la
aqoonsadaana dan bay u tahay deganaanshaha iyo horumarka Geeska Afrika oo
dhanba, waxaanay u sahlaysaa in mucaawinooyin ay beesha caalamka ka hesho,
arrimaha nabadgelyadana ay ku sii xoojistaan.
Anigoo ku hadlaya magaca weftiga baarlamaanka Kenya, waxaan doonayaa inaan
marti-qaad u fidiyo xubno ka tirsan labada gole baarlamaan ee Somaliland
inay booqasho ku yimaadaan dalka Kenya.
Waxaan ka codsanayaa gudoomiyaha Golaha Guurtida iyo Gudoomiyaha Golaha
Wakiilada iyo mudanayaashaba in aynu isku taagno hal daqiiqo inagoo ku
xusayna halgankii balaadhnaa ee dalka loo soo galay ee naf iyo maalba ay u
horeen dadka reer Somaliland,” ayuu yidhi Professor Paul Muite.
Intaa kadib waxa halkaasi xubnaha weftiga baarlamaanka Kenya su’aalo ku
weydiiyay laba mudane oo ka kala tirsan labada gole ee Guurtida iyo
Wakiilada.
Ugu horeyn Xaaji Cabdikariim Xuseen (Cabdi Waraabe) oo ka tirsan golaha
Guurtida oo halkaas ka hadlay ayaa mahadnaq u jeediyay weftiga
baarlamaanka Kenya, waxaana hadaladiisii ka mid ahaa oo uu yidhi: “Waxaanu
idiinka mahadnaqaynaa booqashada aad noogu timaadeen iyo sida aydin noo
soo sharafteen, martiqaadka aydin u soo jeediseen labada gole Baarlamaanna
waanu idiinka mahadnaqaynaa, ictiraafka aad carabka soo mariseen, maahmaah
baa tidhaahda nin ooman hoo biyaha uun baa deeqda, xaaladaha colaadeed ee
ka socda Soomaliyana anaga iyo idinkaba way na soo gaadhi kartaa fidmada
halkaa ka socota, wada-hadaladii nabadeed ee u qabateen kooxaha Soomaaliya
waad ku mahadsanaydeen, balse waxa ka dhinaa nabaddu albaab laga galo ayay
leedahay, albaabka iyo daaqaduna waa kala laba, albaabkii baan laga gelin.
Idinka iyo dawladihii idinka horeeyayba, nin waalan tolkiibaa u miyir qaba
ay Soomaalidu tidhaahdaaye, waxaanu idinka codsanaynaa idinkoo xog ogaala
in aqoonsiga Somaliland ay dawladiina Kenya ku dhiirato, ayaanu idinka
rabnaa, waayo Itoobiya mashaqada Soomaaliya ayay maanta ku mashquulsan
tahay oo uma gacan banaanna, dawladdiinu ictraafka Somaliland sidii ay ugu
dhiiran lahayd ayaanu marti idiinka nahay, madaxweynaha iyo shicibka dalka
Kenyana salaam naga gaadhsiiya.”
Dhinaca kale Xildhibaan Ikraan Xaaji Daa’uud Warsame oo iyaduna su’aal ku
weydiisay weftiga fadhigaasi ayaa ku bilowday su’aasheedii; “Waxaan
weftiga Baarlamaanka Kenya weydiinayaa waxa weftiga loogu soo dari waayay
haweenka Baarlamaanka dalka Kenya ku jira oo tiradoodu tahay 8 xubnood,
arrintaasi maxaa sababay in weftigu wada noqdo xubno ragga,” ayay tidhi
Xildhibaan Ikraan.
Intaa kadib, Professor Paul Muite oo ka jawaabaya su’aalahaasi la
weydiiyay, ayaa yidhi: “Run ahaantii annagu waxaanu isku dayi doonaa sidii
aanu xaaladda dhabta ah ee ka jirta dalkiina ugu gudbin lahayn dawladayada
iyo baarlamaankaba, uguna bandhigi lahayn xaqa ay Somaliland u leedahay in
la aqoonsado. Ta kale golaha Baarlamaanka Kenya saami gaara ayay ku
leeyihiin haweenku, qorshahayagana way noogu jirtay in xubno haween ahi ay
weftigaygan ka mid noqdaan, hase yeeshee xildhibaanadii weftigaygan ku
qornayd cudur-daar ayay yeelatay la xidhiidha iyadoo umushay, sidaa
darteedna arrintaas awgeed ayay noo soo raaci kari wayday, dawladayada iyo
baarlamaankuba haweenka xuquuq ballaadhan ayay siiyaan iyo mudnaan gaar
ah, wixii imika ka dambeeyana wefti ballaadhan oo rag iyo haween iskugu
jira ayaanu ku iman doonaa.”
Geba-gebadii fadhigaasina waxa erayo mahadnaqa xubnaha weftiga
baarlamaanka Kenya uga soo jeediyay gudoomiyaha Golaha Guurtida Saleebaan
Maxamuud Aadan oo sheegay in weftiga ay uga mahadnaqayaan booqashada ay
dalka ku yimaadeen iyo sida ay ugala soo qayb-galeen fadhiga wada-jirka ee
labada gole baarlamaanba.
Top
Wakiilkii
Somaliland Ee Djibouti Oo Sheegay In Lagu Amray
Inuu 48 Saacadood Dalkaas Kaga Baxo, Xafiiskana Ku Xidho |
Hargeysa, December 22, 2006 (Haatuf) –
Wakiilkii Somaliland u joogay dalka djibouti Rashiid X. C/laahi ayaa
sheegay in dawlada Djibouti ku amartay inuu dalkeeda kaga baxo 48
saacadood gudahood, kuna xidho xafiiskiisa Somaliland ee ku yaal magaalada
Djibouti, sidaasna uu halkaas kaga soo baxay, wakhtigii loo qabtayna uu ku
soo xidhay xafiiskii dawlada Somaliland, waxaanu wakiilka ka gaabsaday
inuu wax faahfaahin ah ka bixiyo sababta ku kaliftay dawlada Djibouti inay
falka noocaas ah ku kacdo.
Sidaana waxa uu wakiilku u sheegay wariyeyaal Haatuf ka tirsan oo shalay
barqadii kula kulmay gurigiisa uu degan yahay ee magaalada Hargeysa inyar
ka dib markii uu madaarka Hargeysa ka soo degay, waxaanu si gaaban u yidhi
wakiilku “48 saacadood gudahood ayay Djibouti igu amartay inaan dalkooda
kaga baxdo xafiiskan ku xidho, waanan fuliyey arintaa, sababteedana wax
faahfaahin ah kama bixinayo wixii ay ka dhalatay, aniguna markaana dalka
imaado ma ahi safiir ee waxaan ahay shaqaale wasaarada arimaha dibada ee
Somaliland ka tirsan oo wax war ah ma bixinayo ilaa aan u waramo
wasiirkayga iyo madaxweynaha Somaliland, arinta warkeedana waxaa ilaa
sabtida idiinka warami doona wasiirka arrimaha dibada oo shir-jaraa’id
saxaafada oo dhan u qaban doona”.
Lama garanayo waxa sababay in wakiilka Somaliland laga soo eryo Djibouti,
balse waxa la rumaysan yahay inay talaabadan Djibouti daba socoto, ka dib
markii ay dawladda Somaliland todobaadkan xayirtay laba markab oo adhi ka
qaadayey dekedda Berbera, kuwaasi oo doonayey inay sii maraan Djibouti,
balse markii ay dawladda Somaliland ka war heshay in laba markab oo hore
adhi uga qaaday dekedda Berbera ay ku dejiyeen Djibouti, taasina ay
sababtay xayiraadan dambe.
Xukuumadda Djibouti ayaa beryahanba waday qorshe ay doonayso inay xoolaha
Geeska Afrika kaga dhoofiso dekedeeda, iyada oo heshiis caynkaasi dhigaya
la gashay boqortooyada Sucuudiga, isla markaana ay haatan wado in adhiga
Geeska Afrika oo dhan la iskugu keeno Djibouti, ka dibna loo diro
Sucuudiga, balse xukuumadda Somaliland ayaa taasi diiday oo ku dacwiday in
aan adhi inta laga qaado Berbera la marin karin Djibouti, haddii aan
Sucuudiga toos loo geynayna aanay ogolaanayn, taasi oo ay ku macneeyeen
cawaaqib xumada ka dhalan karta mustaqbalka.
Maaha markii ugu horeysay ee ay dawladda Djibouti wakiilka Somaliland ka
caydhiso dalkeeda, balse waxa ay ahayd bishii May ee sannadkii 2000,
markii ay muddo 24 saacadood ah gudahood dalkeeda kaga saartay wakiilkii
hore ee Somaliland u joogi jiray Djibouti Cumar Dheere, waqtigaasi oo ay
Djibouti waday qaban qaabada shirkii Carta ee ay dawladdii Carta ugu soo
dhistay Somalia, xilligaasi oo Somaliland laga soo celiyey wefti
arrintaasi u socday oo doonayey inay booqasho ku yimaadaan.
Sidoo kale, waxa ay Djibouti dhawaan dalkeeda u diiday inay galaan oo ay
madaarka ka soo celiso mudanayaal ka tirsan golaha wakiilada Somaliland oo
doonayey inay ka qayb galaan aaska madaxweynihii hore ee Djibouti Xasan
Guuleed Abtidoon oo dhawaan lagu aasay Djibouti.
Sidoo kale xukuumadda Somaliland ayaa hore uga celisay diyaarad sida wefti
ka socda Djibouti oo doonayey inay ka qayb galaan aaska madaxweynihii hore
ee Somaliland 6 May, 2002.
Iyada oo aanu xidhiidhka labada dal ilaa waqtigaasi wanaagsanayn ayaa
markii ugu horeysay ee uu madaxweyne Rayaale awooda la wareegay waxa uu
booqasho ku tegay Djibouti, isla markaana intii waqtigaasi ka dambaysay
madaxweyne Rayaale oo difaaci jiray xidhiidhka ay xukuumadiisu la leedahay
Djibouti, isaga oo marar dhawr ahna warbaahinta dalka ku canaantay inay
wax ka sheegaan dalka Djibouti oo ka mid ah wadamada Somaliland aqoonsiga
ka sugayso, hase yeeshee mucaaradka Somaliland iyo jaraa’idka Somaliland
ayaa iyagu marwalba arrintaasi ka soo horjeeday.
Dawladda Djibouti ayaa iyadu marwalba ka soo horjeeda madax banaanida
Somaliland, isla markaana taageerta midnimada Somalia, iyada oo uga cabsi
qabta in Somaliland oo noqota dal la aqoonsan yahay ay kula tartanto
ganacsiga gobolka dekeda Berbera, halka uu Jamhuuriyadda Djibouti
dhaqaalaheedu ku xidhan yahay dekedda oo aanay lahayn il kale oo dhaqaale
marka laga yimaado ciidamada ay dalkeeda ka kirayso ee reer galbeedka.
Waxa kale oo ay beryahan dambe dawladda Djibouti si weyn ugu milantay,
kooxaha Maxkamadaha ee Muqdisho, iyada oo ka mid ahayd wadamadii lagu
sheegay inay Somalia hub u direen warbixintii ay dhawaan soo saareen
guddida la socodka xayiraadka hubka ee saarnayd Somalia. Top
Dagaalo Ba’an
Oo Maalintii Saddexaad Ka Socda
Agagaarka Baydhabo Iyo Wararkii U Dambeeyay |
Muqdisho, December 22, 2006 (Haatuf) –
Maxaakiimta Muqdisho ayaa sheegtay in ay guul balaadhan ka soo hooyeen
dagaalo ba’an oo maalintii labaad ka soconayay agagaarka magaalda Baydhabo
ee fadhiga dawladda ku meel gaadhka ah ee Somaliya.
Maxaakiimta Muqdisho ayaa shalay markii u horaysay sheegay in ay qabsadeen
deegaanka Idaale ee gobolka Baay sidoo kalana ay sheegeen inay guul
balaadhan ka gaadheen degaanka Daynunaay ee isla gobolka Baay.
Sidaana waxa lagu sheegay shir jaraa’id oo ay masuuliyiinta maxaakiimtu ku
qabteen shalay galinkii dambe magaalada Muqdisho.
Masuuliyiinta Maxaakiimtu waxay sheegeen in ay dhanka ciidamada Dawladda
ku meelgaadhka ah ay gaadhsiiyeen khasaare balaadhan isla markaana ay
baacsadeen waxa uu ugu yeedhay ciidamada Itoobiyaanka ee ay is hayaan.
Ninka loo magacaabay afhayeenka ciidamada maxaakiimta Sh. Shukhri Abu
Zeynab kana mid ah masuuliyiinta sarsare ee golaha maxaakiimta ayaa
sheegay in ay dileen 203 askari oo sheegay in ay Itoobiyaan yihiin, isaga
oo intaasi ku daray in tirada ay ka dhaawaceen ay intaa ka badantahay.
Abu Saynab waxa uu ku sheegay khasaaraha xagooda ka soo gaadhay dagaalkan
in yihiin 20 askari oo uu sheegay in ay shihiideen halka ay 60 askari oo
kalana kaga dhaawacmeen dagaalkaasi. Deegaanka Iidaale oo uu sheegay in uu
ahaa meeshii ay ciidamada Dawlada iyo kuwa Itoobiyaanka ahi kaga soo
duuleen Shalay oo ay gacanta ku dhigeen ciidamadoodu una sii dhaafeen
Iidaale dhinaca Baydhabo oo ay u jiraan 5 Km.
Dagaalkan oo la isku adeegsaday hubka noocyadiisa kala duwan ayay
maxaakiimtu sheegteen in ay halkaa kaga qabsadeen dhinaca kale hub fara
badan oo iskuugu jira hubka fudud iyo ka culus.
Mr. Shukri waxa uu beeniyay warka sheegayay in dagaalkaa lagaga qabsaday
maxaabiis, waxa kale oo uu sheegay in shalay dagaal culusi ka dhicin
deegaanka Daynuunaay balse ay jireen dagaalo goos goos ah oo la isku
adeegsanayay madaafiicda goobta iyo hoobiyaal.
Dhanka kale Dawladda Mbagathi ee fadhigeedu yahay magaalada Baydhabo ayaa
iyaduna xageeda sheegatay in ay ka gaadhay dalaalada maalintii saddexaad
fooda la galay ee ka soconaya gobolka Baay ee Soomaaliya.
Af-hayeen u hadlay xukuumadda Embagathi oo lagu magacaabo Maxamed Deeq
Cabdi Qaadir ayaa sheegay in dagaal qadhaadhaa oo shalay ka dhacay
deegaanka Diinsoor ay kula wareegeen gacan ku hayntii dhulkaasi isla
markaana ay guulo ka soo hooyeen dagaalo ay maleeshiyada maxaakiimta kula
galeen Buur-hakaba.
Dawladda ku meel gaadhka ah ayaa ku eedaysay in ay ciidamada maxaakiimtu
ku soo duuleen fadhiisimadii ciidamada dawladda iyaguna ay iska difaaceen,
sidoo kale waxa ay beeniyeen in ay jiraan ciidamo Itoobiyaan ah oo ka
garab dagaalamaya.
Dhinaca kale wararka ka imanaya gobolka Jubooyinka Hoose ee Soomaaliya
ayaa sheegaya in halkaas ay ka socoto isdiiwaan galin ay wadaan dad
mutadawiciin ahi, dadkan ayaa waxa lagu diiwaan galinayaa sida ay
sheegayaan wararka halkaa ka imanayaa xarumaha ay Maxaakiimtu halkaa ku
leeyihiin, dadkaasi ayaa sheegay in ayka qayb galayaan waxa ay ugu
yeedheen dagaal jihaad ah oo lagula jiro dawladda Itoobiya. Dadka ku
dhaqan deegaanada Af-madaw iyo Dhooblay ayaa la sheegay in ay ku
qulqulayaan meelaha dadka laga diiwaan galinayo.
Magaalada Muqdisho ayaa iyana waxa si weyn looga dareemayaa abaabul dagaal
oo ay wadaan maxaakiimta islaamigu, waxa daqdhaqaaqyo badan laga
dareemayay xarumaha ciidamada maxkamadaha, Saldhigyada iyo isgoysyada ayaa
lagu arkayay cutubyo ciidamo aad u hubaysan oo goobahaa gaaf wareegaya,
waxa kale oo laga dareemayay dhaqdhaqaaqa kaalmaha shidaalka oo lagu
arkayay gaadiidka maleeshiyaadka maxaakiimta oo qaadanaya shidaalka isla
markaana maleeshiyaadkan ayaa dadka ku baraarujinaya in ay ka qayb galaan
dagaalka.
Dhanka kale magaalada Baydhabo ayaa la sheegay in dagaalkan oo ka qarxay
dhul aad ugu dhow ayay dadku waxa aad u hadal hayaan, qaraxa madaafiicda
ayaa laga maqlayay daafaha magaalada Baydhabo haddana sida ay wararka ka
imanaya Baydhabo sheegayaan waxa sidiisii caadiga ahaa u socda ganacsiga
magaaladaasi oo aanu dagaalku saamayn weyn ku yeelan dhinacyda bulshada
Maxamuud Sh. Ibraahim Suuleey ayaa sheegay oo ka mid ah masuuliyiinta
golaha maxaakiimta Muqdisho ayaa ku eedeeyay dagaalka in ay Itoobiya soo
qaaday iyada oo uga dn leh in aanay siyaasadda Soomaaliya waligeed cago
isku taain, isaga oo sheegay in ay Itoobiya markii horana ka mid ahayd
dawladihii burbuiyay dawladdii Soomaaliya, waxa kale oo uu sheegay in ay
dagaalka ku soo beegtay xili uu dalka ku soo jeeday ergay ka socday
Midawga Yurub oo dadaal ugu jira in xal loo helo arimaha dalka Soomaaliya.
Dhanka kale wasiir Ku xigeenka Gaashaan dhiga ee Xukuumadda Baydhabo
Salaad Cali Jeele ayaa sheegay in ay la dagaalamayaan ciidamo argagixiso
ajaanib ah khasaare ba’ana soo gaadhsiiyeen, isaga oo sheegay in ay wataan
ciidamadan maxaakiimta rag ajaanib ah isaga oo tusaale u soo qaatay in
deegaanka Diinsoor dagaalka uu u hogaaminayo maxaakiimta nin Suudaani ah
oo lagu magacaabo Cabdalla Suudaani halka aaga Daynuunaay uu hogaaminayo
nin bagistaani ah oo lagu magacaabo Gacamay iyo Nin Eritrean ah oo jooga
Bandiiradlay ee gobolka Mudug.
Wararkii ugu dambeeyay ayaa sheegaya in sidoo kale cabsi weyn laga qabo
dagaalo ka dhaca deegaanka Bandiiradlay ee gobolka Mudug iyo gobolka
iiraan. Waxa dhaq-dhaqaaq ciidan oo xoogan laga dareemayaa meelo ka mida
gobolada dhexe ee Soomaaliya oo ay isku horfadhiyaan ciidamada maxaakiimta
iyo qaar ka mida qabqablayaashii dagaalka ee laga soo saaray magaalada
Muqdisho oo ay kaabayaan ciidamo Itoobiyaan ah. abaabulka dagaala ee ay
wadaa dhinacyada iska soo horjeeda ayaa waxa si weyn looga dareemay
magaalad Belad weyn oo ay masuuliyiinta ciidamada maxaakiimtu abaabul
xoogan ka wadaa, waxa iyana la sheegay in ay iyana abaabul dagaal ka wadaa
tuulada Qura-joome M/dheere iyo Cabdi Qaybdiid oo kaashanaya ciidamo
Itoobiyaan ah.
Dagaalkan ka qarxay Soomaaliya ee u dhexeeya Maleeshiyaadka Maxaakiimta
iyo Dawladda Embagathi oo ay taageerayaan Ciidamo Itoobiyaan ahi ayaa waxa
laga cabsi qabaa in uu ku fido dahaam mandiqadda geeska Africa. Hadii aan
si dhakhso ah loo joojin xabadda dadaaladii xagga wada hadalada ee u
dhexeeyay Kooxaha Soomaaliyana aan si dhakhso ah loo soo celin. Top
Guddoomiyaha
Gobolka Awdal Oo Iska Daafacay
Eedeymo Kaga Yimi Mid Ka Mid Odayada Reer Boorama |
Boorama, December 22, 2006 (Haatuf) –
Guddoomiyaha Gobolka Awdal, Maxamuud Sh. C/laahi ayaa iska leexiyey
eedeymo uu u u soo jeediyey mid ka mid ah odayaasha Boorama oo ku eedeeyey
in guddoomiyaha gobolka isaga iyo beesha uu ka soo jeedaba uu ku hayo
cagojuglayn iyo caddaalad darro.
Sida uu ku soo waramay weriyaha Haatuf ee gobolka Awdal, Maxamed Cumar,
eedeymahaasi oo lagu baahiyey wargeysyada dalka qaarkood, ayaa jawaab uu
Guddoomiyuhu ka bixiyey arrintaasi ku sheegay in eedeymaha ninka lagu
magacaabo Barkhad u soo jeediyey ay yihiin kuwa aanay waxba ka jirin, isla
markaana uu Barkhad Cumar ku doonayo inuu kaga baxsado dembiyo uu ka galay
maamulka dawladda iyo dadweynahaba.
Guddoomiyaha oo ka warramayey arrintaasi ayaa waxa kale oo uu yidhi: “Aad
baan uga xumahay in nin oday ah, kana mid ah masuuliyiinta xisbiga haya
talada dalka e UDUB ee gobolka Awdal, u sheegto in dembi laga galay, mana
aha hadallo nin masuul xisbi ahi uu ku hadlo. Waxaan Barkhad ka saamaxnay
dembiyo uu shicibka ka galay oo uu si been lacag uga urursaday, waxan
ognahay hawlaha isku-dirka shicibka walaalaha ah ee ku wada nool magaalada
uu ka qayb qaato, waxana ugu dambaysay dembiyada uu shicibka ka galay
isagoo diiday in jid isku xidha Baki iyo Boorama la soo mariyo meel u dhaw
beertiisa oo ku taal Cammuud. Wuxuu diiday inuu maqlo taladii odayaashiisa
iyo tii dawladdaba isagoo weliba dhul aanu lahayn sheegnaya, hay'addii
Jarmalka ahayd ee jidkaasi dhisaysayna Dawladda u sheegtay in haddii meel
la mariyo jidkaasi loo waayo Boorama ay shaqada joojin doonto.
Dhinaca kale waxa la yaqaannaa in qof kasta oo aan kalsooni isku qabini uu
qabiil dabada geliyo isagoon qabiilkaasi waxba ugu fillayn, tolkiina way
yaqaannaan waxana ay ka raalligeliyeen aniga iyo maamulka dawladdaba waxa
uu Barkhad ku hadlay. Aniga dadku way ii siman yihiin, laakiin maamulka
dawladdu ma oggola in cid kasta oo danta guud burburinaysa loo raaco tiisa
kamana yeelaynno mansab kasta haka hayo gobolka, ama beeshiisaba eh, sidaa
darateed baanay u jirin cid shakhsi ahaan iyo beel ahaantoona loogu
beegsado dembiyo aanu lug ku lahayn.” Top
Xidhiidhka
Ciyaaraha Fudud Oo Ganaaxii Ka
Qaaday Shan Orad-Yahan |
Hargeysa, December 22, 2006 (Haatuf) –
Xidhiidhka ciyaaraha fudud ee Somaliland ayaa ku sheegay warqad ay xalay
soo gaadhsiiyeen wargeyska Haatuf in ay ganaaxii ka qaadeen shan
orod-yahan oo hore loo saaray ganaaxyo kala duwan ka dib markii ay dhowaan
raali galin buuxda u gudbiyeen xidhiidhka.
Warqadda ganaax ka qaadista ahina waxa ay u qornayd sidan.
“Waxa dhamaan orod yahannada magacyadoodu hoos ku quran yihiin lala socod
siinayaa in laga qaaday gacaaxii ka saarnaa ciyaaraha ka dib markii ay
orodyahanadaasi raali galin buuxda ka bixiyeen fafkii ay gaystee.
Sidaa daraadeed gudiga anshaxa iyo dacwadaha xidhiidhka ciyaaraha fududi
waxay isla garteen in laga qaado ganaaxi kala duwanaa ee saarnaa ka dib
markii aanu eegnay qodobka 17-aad ee xeerka anshaxa xidhiidhka ciyaaraha
fudud.
Agaasime waxaanu halkan kuugu sheegaynaa in aanu ka qaadnay ganaaxii
saarnaa dhamaan orod yahanada magacyadodu halkan ku xusan yihiin, waxaanu
se ka xunahay in aanay dhamaan orodyahannadani ka qayb qadan doonin orodka
Hargeysa Cross Cuntry oo maanta ka dhacaya galinka dambe caasimadda
Hargeysa ka dib markii qaban qaabada iyo qorshaha orodkani ka horeeyay
mudada ganaax ka qadista.
Ganaax ka qaadistani waxa dhaqan galaysaa 27/12/2006, waxa kaloo muhiim ah
oo lala socodsiinayaa dhamaan orod-yahanadan in hadii ay mar kale ku
kacaan falal ashaxa iyo xeerka ciyaaraha fudud ka soo horjeeda aan mar
dambe gaanaaxa la saaro laga qaadi doonin.”
Magacyada Orod-yahannada ganaaxa laga qaaday
1. Muxiyadiin Rooble Xassan,
2. Cabdi Qaadir Abiib Xuseen,
3. Mustafe Cabdi Xadi,
4. Axmed Maxamed Ibraahim,
5. Siciid Mire Yoonis Top
ODHAAHDA
AKHRISTAHA:
Dawladda Ayaa Ogolaatay In Hantidayadii La Dhaco |
Anaga oo ah caruurtii agoonta ahayd ee uu ka
tagay Muj Adan Dhamac Diiriye Alla haw naxariistee waxaanu halkan ka
cadaynaynaa in gurigii dawladda ee aanu ku jiray si xooga uu nin xamar ka
yimid nagaga qaaday markii uu abahayo geeriyooday saddex sano ka hor ilaa
mudadaana aanu daba taagnayn si aanu u helo gurigaas maadaama oo uu
abahayo ahaa mujaahid markii dambana uu ka tirsanaa ciidanka qaranka
Jamhuuriyadda Somaliland.
Waxa ka dambeeyay arinta boobka cad ah ee loo gaystay gurigii dawladda ee
aanu daganayn ee ay alaabtu noo dhextaalay dawladda gaar ahaan wasiirkii
hore ee arimaha gudaha Ismaaciil Adan Cismaan, saddex sano iyo badhbaanu
hadlaynay oo aanu lahayn anagaa xaq u leh guriga e Nasiiya. Mujaahid u soo
halgamay dalkan ayaa ubadkiisii uu ka geeriyooday laga saaray nin xamar ka
yimidna waa lagu sharfay aqalkii oo ay ka buuxdo alaabadayadii aanu anagu
lahayn oo aanan shayna ka qaadan. Markii aanu ninkaa ku nidhi aqalka
anagaa daganayn oo alaab tiibaa noo taala ee nooga bax wuu nala dagalamay
alaabtii agoonta mujaahidkuna sidaasay ugu maqantahay. Waxa aanu u
dacwoonay wasiirka Diinta iyo awqaafta si aanu ula socod siino xoolaha
agoonta ee xooga lagu haysto ilaa haddana wax jawaab ah kamaanaan helin.
Inta aanu hadlaynay xukuumadu way naga indha qarsatay iyada oo og in xoog
naloo sheegtay, waxa aanu aaminsanahay in uu markii hore Abahay ahaa
Mujaahid naftiisa u hurayay xorayntii Somaliland markii uu dhintay laakiin
lagu tiriyay in uu ahaa faqash, sidaa daraadeed ay xukuumadu raali uga
noqotay in ubadkiisii la dhaco, musharkii uu ka qaadan jiray ciidanka
qarankana la jaro ama cid kale loo leexiyay, markii aanu doonanayna nalagu
yidhi liiska ciidankaba kuma jirin oo askariba muu ahayn tiyooy markhaati
ka yihiin arintaa dad badan oo ay isku ciidan iyo asxaaba ahaayeen
marxuumka.
Hadda gurigii nalaga qaaday ee ay hantidayadii ku maqnayd waxa laga
iibinayaa Haayad oo waxa iibinaya wasiirka hawlaha guud isaga oo ninkii
nadhacayna kula heshiiyay.
Haddaba ugu dambayn waxaanu xukuumadda Somaliland u soo jeedinaynaa in ay
arintan si deg-deg ah wax uga qabato inta aanay talo fara ka haadin, hadii
ay dawladu si dhakhso ah wax uga qaban weydo cabashadayada wixii cawaaqib
xumo ah ee halkaa ka yimaada iyadaa ka masuul ah.”
Mujaahid Adan Dhamac Diiriye waxa uu ka mid ahaa ciidanka qaranka
Jamhuuriyadda Somaliland, waxa uu ku geeriyooday cusbitaal ku yaala
Magalada Jidda ee dalka boqor tooyada Sucuudiga oo caafimaad loo geeyay
2003-dii. Guriga uu degenaa waxa uu ahaa mid ka mida guryaha dawladda ee
xaafadda Shacabka gaar ahaan guriga ka soo horjeeda UNICEF dhinaca
waqooyina kaga beegan guriga uu daganyahay madax weyne ku xigeenku. Top
|