Haatuf News

Home | Contact Us | Links |  Archives

Saddex Askari Oo Maraykan Ah Oo Ku Dhintay Shil Diyaaradeed Dalka Ciraaq.

Hambalyo Meher.

Xaraash Baabuur Bus No: S/Land 2416, Oo Uu Leeyahay C/Laahi Axmed Xasan.

Xayiraad Dhul.

Cajalad La Sheegey In Uu Dubey Saddaam Xusseen Oo La Helay.

ODHAAHDA AKHRISTAHA: Ciraaqna La Xoree, Somaliland-Na Is Xureeysay!

Dedaal La’aanta Dimuqradiyada Iyo Duufanada Shuuciyadda Ee Qarniga.

Xaaladda Ardayda Somaliland Ee India.

Somaliland Gefbay Ka Galeen Komishanka Iyo Qarankaba.

Shacbigu Wuxuu Sugayaa Go’aanka Maxkamadda Sare.

Natiijadda Doorashada Ee Khilaafka Keentay Hala Tir-Tiro.

Waxa La Xidh-Xidhay Wariyeyaal iyo Wakiilo Xisbi.

Hargeysa (Haatuf): Waxay ahayd nuskii dambe ee Habeenimadii khamiista ayaa wadada Togdheer ee hormara xarunta shabakada Haatuf, waxa isu baxay dhawaaqa siidhiga ciidamada oo uu sanqadha qaabka dhiiladda habka dagaal gelinta, goobtaas oo ahayd isgoyska wadada Togdheer, ayaa weriyayaal ka tirsan Wargeyska Haatuf oo ka soo baxay xafiiskooda waxay arkeen ciidanka booliska ee heeganka oo hareereeyey haan kuwa booyadaha shidaalka ah oo saaran gaadhi u eg nooca tareelayaasha ah ee loo yaqaan kaare xambaarka, isla markaana waxa weriyayaasha dareenkooda soo jiitay qarada iyo balaadhka haanta booyadda ah ee gaadhiga xanbaarsani, taas oo aan nooceda hore loo arag.

Weriyayaashu waxay markiiba maqleen muran ka dhex aloosmay booliska iyo saddex nin oo gashanaa dirayska ciidamada qaranka oo saarnaa gaadhiga is-xambaarka ah, kuwaas oo markii ay boolisku joojiyeen ee ay waydiiyeen cida leh haanta weyn ee gaadhiga saaran sheegay in ay leeyihiin ciidanka qaranku. Hase yeeshee booliska oo aan arrintaa ku qanacsanayn ayaa la xidhiidhay madaxdooda waxaana markiiba goobtii yimid taliyaha ciidanka Birmadka Cabdi Fool Xun, waxaana dhacay is-afgaran-waa iyo khilaaf ka dhex abuurmay ciidanka booliska iyo saddexda nin ee booyada watay oo hubaysnaa, waxayna weriyayaashu maqleen sarkaalka booliska oo ciidamo xoojin ah ku dalbanaya is-gaadhsiinta raadiyaha.

Hase yeeshee markay arrintu halkaa marayso ayaa weriyaha Haatuf Maxamed Amin isku dayey inuu sawiro booyada haanta ah ee gaadhiga saaran oo muran iyo shaki ka taagnaa, laakiin sarkaalka booliska ee Cabdi Fool Xun ayaa amar askartiisa ku siiyey in kamarada laga qaado, taasina waxay keentay in mid ka mid ah askartu oo xoog kaga fara maroojiyo, weriyaha Haatuf oo ah nin caato ah, wuxuuna xoog kaga qaaday kamaradii, isaga oo ciidanka ku amray inay qabtaan, isla markaana waxa weriyaha loo gaystay hanjabaad iyo cago-juglayn, taasoo keentay in weryayaashu ay ku soo laabtaan xafiiska ka dib markii ay dedaal badan u galeen in kamarada loo soo celiyo, balse waxa ka madax adaygay Cabdi Fool Xun oo ku adkaystay inaanu kamarada bixinayn iyaga oo kaga daba tegay saldhiga dhexe ee booliska, balse waxa uu ugu hanjabay inuu ciqaabi doono haddii aanay meesha ka tagin.

Laakiin weriyayaashu waxay door-bideen nabadgelyada waxaanay dib ugu soo laabteen xarunta Wargeyska, xiligaas oo ahayd afartii subaxnimo.

Dhinaca kale waxa beryahan isa soo tarayey falal ka imanayey dhinaca xukuumadda ah oo lid ku ah xorriyadda, xorriyadda saxaafadda iyo hanaanka dimuqraadiyadda ee ku salaysan hanaanka xisbiyada badan.

Waxaana falalkaa ugu dambeeyey gudoomiyaha xisbiga KULMIYE Axmed Yuusuf Faarax (Dhakhtar) oo maalintii jimcihii lagu xidhay magaalada Boorama, waxaana xadhigiisa loo aaneeyey war uu siiyey wargeyska Haatuf oo uu ku cambaareynayey masuuliyiinta xisbiga UDUB ee Boorame inay wadeen falal lid ku ah qaranimada Somaliland.

Sidoo kale maalintii khamiistii waxa isna magaaladda Boorame lagu xidhay weriyaha Wargeyska Haatuf ee Boorame Maxamed Cumar, waxana sida ay sheegeen masuuliyiinta gobolku xadhigiisu la xidhiidhay isla warkaa lagu xidhay gudoomiyaha KULMIYE oo uu ka soo diray Boorame, kaasoo ku soo baxay cadadkii 7-dii May ee arbacadii dabayaaqadii todobaadkii ina dhaafay.

Waxa iyana mudooyinkan dambe isasoo tarayey caga-juglayn iyo xadhig lagula kacay weriyayaal ka tirsan wargeysyada madaxa banaan axsaabtii iyo dad kale oo isagu jira dhalinyaro iyo haween, kuwaasoo ay ka mid yihiin laba haweenay da’ah iyo wiil dhalinyaro ah oo reer Gebiley ah oo sida la sheegay aan wax dambi ah lagu hayn.

Waxa iyana jira dad kale oo lagu xidhay saldhigyada magaalooyinka, kuwaasoo loo malaynayo inay u xidhan yihiin arrimo xisbi iyo afkaartooda siyaasadeed ama caga juglayn loo geystay.

Top

Baqdaad (W. Wararka) Saddex askari oo Mareykan ah baa ku geeriyooday mid afraadna waa ku dhaawacmay markii shalay oo jimce ahayd ay la qaraxday dayuuraddii ay saarnaayeen oo nooceedu ahaa kuwa qumaatiga u haada oo loo yaqaan Black Hawk .Dayuuraddaas qaraxday waxay kamid ahayd labo dayuuradood oo loo diray degmada Tikrit si ay usoo badbaadiyaan wiil ciraaqi ah oo qarax ku waxyeeloobay.Dayuuradahaasi waxay ku degeen ugu horreyntii jiinka wabiga Tigriis waxaana wiilkii dhaawaca ahaa lagu riday mid kamid ah dayuuradahaas oo la haaday mushkilad laáan ,hasayeeshe dayuuraddii labaad baa waxaa markii ay kacaysay baalaha ay ku dhufatay xadhkaha xogga korantada arintaas oo sababtay in dayuuraddii majarihii ka lumo ayna wabiga kusoo duldhacdo ,waxaana ka badbaaday nin qur ah oo u dabaashay banaanka wabiga .Wiilkii dhaawaca ahaa iyo dhaawacii Mareykankaba waxaa lagu daweeynayaa Cisbitaal ciidamada Mareeykanku leeyihiin.

Saddexdaas askari oo Mareeykanka ah oo dhimatay waxay tiradii askartii mareeykanka kaga dhimatayhawlgalkii dagaalka Ciraaq ka dhigayaa 145 Askari.

Wararka qaarkood oo aan wali la hubin ayaa sheegaya in dayuuradaas laga soo toogtay dhulka Dayuuradii ugu dambaysay oo isla noocaan ah waxaa lagu soo riday agagaarka karbala ee dalka Ciraaq labadii abriil halkaas oo ay ku dhinteen lixdii askari oo dayuuradaas saarnaa.

Top

Hoodo Ismaaciil Nuur, Khadra Maahir, Sacdiya Maxamed, Hana Siciid Cali, Muna Siciid Cali Maxamed Sakariya, Ismaaciil Maahir, Ugbaad Maxamed Nuur, Sucaad Cabdi Ismaaciil, Hibo Muuse X. Cali, C/Salaan Ismaaciil Nuur, Safiya Ismaaciil Nuur Dhamaan Dadkaasi Waxay Hambalyo Iyo Bogaadin U Dirayaan Meherka Saki Faysal X. Jaamac Iyo
Milgo Ibraahim C/Laahi Oo Isku Mehersaday 08/05/03 Magaalada Hargeysa Waxaanay Leeyihiin Noqda Kuwii Isku Waara Ubad Khayr Qabana Kala Hela. Aamiin.

Top

Maxkamadda Gobolka Hargeysa, Waxay Dadweynaha Ku Wargelinaysaa Inay Xaraashayso Baabuurka Lambarkiisu Yahay S/L 2416, Noociisuna Yahay Caoster. Baabuurkaasi Oo Uu Leeyahay C/Laahi Axmed Xasan.

Haddaba Waxay Maxkamadda Ku Wargelinaysaa Ciddii Danaynaysa Inay Ugu Soo Hagaagaan Maxkamadda Gobolka Hargeysa, Xaraashkuna Wuxuu Ka Bilaabmayaa Laga Bilaabo Maalinta Laga Sii Daayo Idaacadda, Jaraa’idkana Lagu Baahiyo, Xaraashkuna Wuxuu Socon Doonaa Muddo Shan Cisho Ah.

Ciise Yuusuf Faahiye, Garsooraha Maxkamadda Gobolka Hargeysa.

Top

Maxkamadda Gobolka Hargeysa Waxay Xayiraysaa Dhulka Cabirkiisu Yahay Laba Baloodh Oo Midkiiba Yahay 60x80 Ft. Kuna Yaala Degmada Axmed Dhagax Qaybta Sh. Muuse Ducaale, Dhulkaasi Oo Ay Dacwadiisu Taalo Maxkamadda Gobolka Hargeysa, Kana Dhaxaysa Dhinacyada Kala Ah:-

Dacwoode Cabdi Ibraahim Xasan Iyo Dacweysane Mawliid Kayse Muxumed, Iyada Oo Sohdimaha Dhulkaasi Yahay Bari Wado, Galbeed Dhisme, Waqooyi Waddo, Koonfur Dhisme.

Haddaba Waxay Xayiraysaa Dhulkaasi, Amraysaana In Aan La Kala Wareejin Karin, Lana Rahmi Karin, Lana Dhisi Karin, Lana Hibayn Karin, Sifa Sharci Oo Kalena Loo Isticmaali Karin Ilaa Amar Dambe Uu Maxkamadda Ka Soo Baxayo Maxkamadda Gobolka Hargeysa.

Sh. Faarax Nuur Maxamed, Garsooraha Maxkamadda Gobolka Hargeysa.

Top

BBC, Weriyayaashu, waxay sheekooyinka muhiimka ah xaqiiqsadaan marka ay baadhitaan dheer ku sameeyaan, hase yeeshee koox weriyayaal ah oo ka socda Jaraa'id Sydney Morning Herald ee dalka Australia, ayaa waxaa si toos ah u soo gaadhay cajaladan, sida uu qirayo weriyahooda Ed O'Loughlin.

Weriyuhu, wuxuu sheegay in ay joogeen hotel-ka ay degan yihiin bannaankiisa, kaasoo ku dhagan hotel-ka Falastiin ee ku yaalla badhtamaha magaalada Bagdaad, laba nin oo baabuur wadata ayay arkeen mid ayaa soo aaday xooga, oo tarjumaankooda waydiiyay halka ay joogaan weriyayaasha oo dhan, gaar ahaan Al-Jazeera, laakiin maadama hotel-ka cidii galaysa ay sii marayso ciidanka maraykanka ee ilaalinaya ayay ku adkayd in ay gaadhsiiyaan cajalada Al-Jazeera oo ay ugu talogaleen.

Labada nin way walwalsanaayeen ayuu yidhi weriyuhu, ugu dambayntiina maadaama kooxdan weriyayaasha wargayska Australia ka socday ay bannaanka joogeen, cajaladii ayuu mid ka mid ah ragii uu u dhiibay tarjubaankooda kadibna baabuurkoodii ayay ku baxsadeen labadii nin.
Markaa ka dib ayaa cajalada la daarey waxaanna ku duuban, Saddam Hussein oo khudbadiisa ku bilaabay aayad qur'aan ah wuxuu hadlayay muddo shan iyo toban daqiiqo ah, madaxwaynihii hore ee Ciraaq, wuxuu dadkiisa ugu baaqay in ay qaadaan dagaal dhulka hoostiisa ah oo ka dhan ah ciidamada Maraykanka ee ku soo duulay dhulkooda.

Wuxuu ku dhiirigaliyay in ay ku laabtaan wax uu ugu yeedhay nidaamkii sirta ahaa ee halganka ee ay noloshoodu ku bilaabatay, oo ay ka mid yihiin halkudhegyo lagu qoro darbiyada, bannaanbaxyo ka dhan ah cadowga oo la oogo, in la weeraro ciidamada Maraykanka, la diido in wax laga gato ama laga iibiyo iyo wixii la mid ah.

Codka cajalada ku duuban waxaa ka muuqday daal, iyadoo uu dhowr jeer qufacay.

Weriyayaashu, waxay cajalada u daareen dhowr qof oo Ciraaqiyiin ah, waxaa inta badan ay isku raaceen in ay suurtagal tahay in codku uu yahay kii Saddam Hussein balse aan boqolkiiba boqol la hubin in uu isagii yahay.

Waxaa xaqiiqo ahayd in codku uu ahaa mid dadka dhagahooda soo jeediyay oo ay yaqaaneen, dadkii meeshaa iska marayay ee maqlay cajalada way ku soo leexdeen, waxayna waydiiyay raadiyaha uu madaxwaynuhu ka hadlayo.

Nuqul ay ka sameeyeen cajaladan ayaa weriyayaashu ay telefoonka satellite-ka ah ku dhagaysiiyeen khubaro ku takhasustay aqoonsiga codadka, waxaanay mar kale suurtagal ka dhigeen qubaradu in boqolkiiba todobaatan ilaa sideetan uu codku yahay kii Saddam Hussein, ama uu yahay isagii ama qof si aad iyo aad ah ugu cod dhow.

Hadaba hadii Saddam Hussein uu wali nool yahay, waaba uu nool yahaye, oo sida uu sheegayna wali uu ku sugan yahay Dhul-waynaha Ciraaq, sidee Maraykanku u dareemayaa dareemayaa?

Charles Owens oo ka tirsan taliska Maraykanka ee Xarunta Dhexe ee Doxa ayaa ka jawaabaya.Waxaa uu yidhi "Hogaamiyihii rajiimka xukunka waa laga tuuray, awood ma hayso, ma soo qaadi karo weerar xoog leh ama wax uu iska difaaci karo ma leh, wax dhib ay oo ay nagu hayso in uu nool yahayna ma jirto."

Top

Caalamku wuxuu maryaa meelihii uu ugu qaska badnaa. Reer Ciraaq waxay dhex joogaan "Xoriyad" la muquuniyey. Soomaalida inteeda badanna waxay ku dhex noolyihiin "Xoriyad" macnayaal fara badan leh.

Somaliland oo ah gobol gooni isu taagay ayaa galay baal cusub oo siyaasadeed iyo bulshadeedba. Somaliland waxaa ka dhacday doorasho aanan ka dhicin inta badan dalalka Africa iyo kuwa muslimka ahba. Sida ay sheegeyso hey'adda horumarinta ee Qaramada Midoobay-, UNDP, 9 waddan oo islaam ah ayaa sheegta dimoqoraadiyad, halka 3 waddan oo kaliya eey si rasmi ah ugu dhaqmaan.

Dabcan Somaliland cidna ma xisaabsaneyso, ha yeeshee waxay ila tahay in la soo gaadhay waqtigii la xisaabsan lahaa! Soomaali fara badan ayaa qoraallo fara badan ka qoray arrinta Somaliland. Waxaa kawada muuqatay inta badan ineey ama hinaaseysan yihiin, ama xaasid yihiin.
Walaalkey Amiin Caamir ayaa kamid ah. Waxay ila tahay inaan si xushmad leh u khilaafo saaxibkeey, sawir gacmeedka caanka ah ee uu ka sameeyey doorashaas. Kaas oo qeexaya in woxoogaa laaluush ahi meesha soo galay.

Anigu xitaa Ayeyadeey kama soo jeedo somaliland. Ha yeeshee Soomaali runta alle ku ogyahay baan isku arkaa. Somaliland lama xoreynine, weey is xureysay! Dadka reer Soomaaliland Matoorka saarani waa mid lamid ah midka saaran dadka waddamada horey u maray. Sida Plato & Artistortle- Siyaasiyiin qadiim ah oo reer Giriig ahaa- eey isku raacsan yihiinba, Dimoqoraadiyadu waxay timaadaa marka laba arrimood laga helo bulshada dimoqraadiyad doonka ah. (A) Aqoonyahanno mug leh (B) Xeyn kamid ah bulshada oo dhaqaale ahaan iska ladan. Sababta eey sidaas u yidhaahdeen macnayaal fara badan ayaa loo sameeyey.

Horta qofku marka uu cilmi leeyahay wuxuu dareemayaa, isla markaana dhadhansanayaa nafciga nolosha. Midda labaad, Qofku marka uu lacag leeyahay wuxuu aad u necbaanayaa in xasilooni darro iyo maamul xumo dhacdo. Taas ayaa ku khasbeysa inuu taageero "maamul dimoqraadi ah" ayey yidhaahdeen.

Haddaba, Somaliland waxay ku guuleysatay ama hanatay ugu yaraan dhanka aqoonta. Somaliland waxeey leedahay mutacalimiinta ugu sareeysa Soomaaliya oo dhan. waxaa ka socda mashaariic kala duwan oo waxtar weyn u leh bulshada. Dhanka dhaqaalahana, ma hubo ineey dhaqaalo weyni meesha yaal. Ha yeeshee hubaal waxaa ah ineey gacanta ku hayaan ganacsiyo caalami ah oo aanay Soomaalida kale heysan. Somaliland ugu yaraan waxay ka xoroowday maskaxda.

Sidoo kale, waxay la jaanqaaday dowladaha horumaray ee dayaxa korkooda
dilaaliinta ku leh, oo boosas 20/20 ku kala iibinaya dhulka korkiisa!

Somaliland waxay caalamka u cadeeysay ineey noqon karto jiritaan ka maarma gurigoodii hooyo ee Soomaaliyeed. Anigase waxay ila tahay inaan u baahannay Somaliland, ka badan inta aan u baahanahay dadkale, noocay doonaan ha noqdeene. Hadii eey taladeyda tahayna, Waxaan Soomaaliya u dhiibi lahaa "Hogaamiye shicib ah" oo reer Somaliland ah. Sida Ciraaqba mid Mareykan ah oo shicib ah loogu dhiibay! Waxaan amri lahaa in mutacalimiinta Soomaaliland iyo siyaasiyiintoodaba u furaan soomaalida kale koorso degdeg ah oo lagu barto "Maamulka iyo Maareynta".

Intaas waxaa sii dheer, Waxaan reer soomaaliland u dhiibi lahaa duruus lagu barto sida shacbigu ugu hoosnoolaado Madaxweyne ka soo jeeda qabiil laga tiro badan yahay. Lagabana yaabee in aan u sameyn lahaa "Waaxda u carbinta isu dulqaadashada qabiilada"!

Ugu danbeystii, Soomaalida inteeda kale waxaa la gudboon ineey dib u liqaan, isla markaana u bogaadiyaan walaalohood Somaliland ee 80-ka cod ku kala baxay! Yaanan waxba la xasdin dadkaase, in lagu dayado ha la'isku taxallujiyo.

C/raxman Ceynte, Minnesota.

Ceyntejournalist@attbi.com

Top

Bilawgii qarnigan loogu yeedho (milleniumka) waxaa isdaba cararaayey xirfado ama aan si kale u dhigo eh hindisayaal aan ab iyo isir midnaba wadaagin, wuxuu ku bilaabmay cahdi Aabo u noqday Gacmo iskula tag iyo aniga ayaa kaa xoog weyn (Monopolism), ka soo bilaw akhristow seddex sanno ka hor markii sida aan kala go,a lahayn loogu dabaal degaayey qarnigani cusub ee Milleniumka ayaa waxaa Madaxweynahii hore ee dalka maraykanka Bill Clinton wuxuu yidhi "waa in ay dimuqraadiyaddu noqoto mid sida xaamiga dabaylaha u dul marta bedweynta pacific ga iyada oo lagu sandulayn doono dawladaha madaxa adagleh ee aan ogolayn inay qaatan" dhadhansiga iyo nacawda aan samirka iyo siifada ay wadato dimuqradiyado ayaa runtii waxay noqotay mid u dhadhami wayday Aabayaasha Hantiwadaaga kelitalinimo ee ka jira dunida dacaladeeda dagalyo ka tirsan.

Akhristow, qaar kalana waxay u noqotay agab ay u mahad naqaan taasi oo ay farta ku fiiqeen falaadho sannado badan ku mudna, sandulayntii dawladda maraykanku hindistay waxay dhashay in dhaawacii inta aadamaha ku dhaqan dunidu ogyahay soo gaadha dalka maraykanka waxaa sannadkii 2001 bishii september sida aad ka dheragsantahiin dhulka lala simay daarahii dhaadheera ee isha u ahaa magaalada ganacsiga iyo siyaasadda ee Waddanka maraykanka ee Newyork waa (world trade center) iyo gurigii gaashandhiga ee maraykanka ee loo yaqiinay (pentagon), waxaana halkaasi ku naf waayey kumanaan kun oo qof iyo balaayiin dollar oo runtii aan dalka maraykanka abadan ka khasaarin xitaa cahdigii lagu jiray dagaalkii 2aad ee dunida, George W. Bush iyo maamulkiisa Republicans ku waxay diiradda isla markiiba saareen waddanka Afganistan, halkaasi oo uu saldhig ku leeyahay wadaadka la yidhaahdo OSAMA BINLADEN, bishii september dabayaqadeedii ayaa waxaa lagu soo dhaqaajiyey bedweynta loo yaqaano (Arab Sea) ee ku dheraran gacanka carbeed 8 sedeed markab oo midkiiba xanbaarsanyahay inka badan 2000 oo diyaaradaha nooca loo yaqaano B52, iyo B2, isla horaantii bishii october ayaa dawladda maraykanku iyo xulafadii ay hogaaminaysay waxay ku bilaabeen dalka afghanistan garaac aan joogsi lahayn oo xagga hawada ah iyada oo halkaasi ay ka geysteen khasaarooyin aad iyo aad u farabadan oo naf iyo maalba isugu jira,waxaanay xukunkii ka tuureen maamulkii islaamiga ahaa ee Taliban, balse nasiib darro kuma ay guulaysan in ay wadaadka ay tuhmayeen iyo shabakadiisaba ay gacanta ku dhigaan, maamulka Bush iyo xisbigiisa Republican party, waxay ku faanan hadda inay rukunada ugu aaseen dalka Afghanistan dawlad si dimuqradiyad ah loo doortay, halkaasi oo ay ka sameeyen saaxiib dimuqradiyadeed oo cusub.

Isla sannadkan aynu ku jirno bishii april ayaa dawladda maraykanku waxay soo hor dhigtay golaha amaanka ee qaramada midoobay qaraar dhigaaya in xoog loo isticmaalo waddanka Ciraaq, kelitalinimadii 25 jirsatay ee Saddam Xuseen na lagaga takhaluso waxaa masuuliyinta dalka maraykanku ku tiraabeen inay ka samaynayaan waddanka ciraaq Nidaam bedel (Regime change), isla sannadkani bishii march 22 keedii ayaa ciidamada maraykanka oo ay is kaashanayaan xulafadiisa waddanka Britain waxay dagaal ku qaadeen waddanka Ciraaq, waxayna muddo 24 cisho gudohood ah kaga takhaluseen nidaamkii 25 sanno ka badan ka talinaayey waddanka ciraaq ee saddam xuseen, isla markiiba waxaa loo magacaabay Jeneraal ka tirsan ciidamada maraykanka oo Retired ah inuu dhiso saaxiib cusub oo dimuqradiyadeed kaasi oo indho caafimaad qaba ay dalka maraykanka isku eegaan, akhristow waxba yaanan hadal kugu daaline markaad dhinaca kale ka eegto qarnigani wuxuu ka tegay Siffo aad iyo aad u weyn oo lagu xasuusan doono, waxaa darmantii dimuqradiyadu cagaha hadda soo dhigtay cidhifka beri ee qaaradda africa waa dal yar oo muddo ka badan 30 sanadood ku go,doonsana Nidaam kelitalinimo hoosteed.

Balse su'asha akhriste la isweydiin kara ma tahay 12 sanno oo ay xorriyadd haysteen Somaliland shacbigeedu, ma la odhan karaa isbedel horleh oo loogu abaal gudo dhiigii u daatay iyo maatidii u nafwayday ayaa la sameeyey runtii jawaabta su'aashaasi oo fudud wuxuu noqonaya maya maya maya, waxaa kale oo taalla meesha dadkii u dagaalamay ee xoreeyey mansab intee le,eg ayey ku yeeshen Jamhuuriyaddii lagu dhawaaqay 18 May 1991?

Akhristow 12 kii sanno ee dalkani jiray waxaa ka talinaayey dalka dad aan shacbigu u baahnayn, waa wajiyo ku barbaaray aafaynta hawraarta siyaasadeed iyo hindisayaasha dimuqradiyadeed ee la dejiyey, waxaa dalka ka hirgelay axsaab siyaasadeed oo runtii la odhan karo waxay matali karaan hanaan dimuqradiyadeed balse nidaamka hadda dalka ka taliya sideebu u dhaqmay codayntii shacbigu ay codkooga ka dhiibteen?

Runtii waxaa lala bar bar dhigi karaa ficilkii ay ku dhaqaaqeen kal hore doorashadii uu Saddam Xuseen ka abaabulay dalka ciraaq taasi oo uu tusaayey beesha caalamku sida dadkiisu u jecelyahiin, taasi oo sida lagu dhawaaqay 100% ay shacbiga reer ciraaq doorteen Saddam Xuseen inuu ahaado madaxweynaha dalka ciraaq abadan inta noloshooda ka hadhay xisbul bacath kii shuciga ahaana abadan uu ku waaro hogaaminta dalka, ciraaq, codbixintaasi oo loo adeegsaday kuna koobnaatay oo keliya dhawr boqol oo qof oo keliya kuwaasi oo matallay 17 milyan ee ciraaqiyiinta ah.

MOHAMED ABDI HASSAN (DIRIDHABA)
KARACHI, PAKISTAN.

Top

Sida lala socdo dalka india waxa laga helaa waxbarasho aad u wacan waxaana kunool dalka india dad somalilanders ah oo ka kala yimaada dalka dacaladiisa,dadkaas oo hela wax barasho sare sida maadooyinka business ka iyo medicine ka iyo computers ka halka qaarna ka helaan engineering ka kala duwan.

Dadka somalilanders ka kunool dalka india oo ah dad isku duuban ayaa waxa ay majority ahaan u degaan magaalooyinka hyderabad iyo madras oo ay kaga badan yihiin somalida kale madras oo ah magaalo aad uga wacan xaga wax barasho kana weyn magaalada hyderabad.

Ardayda amaba jaamiciyiinta somaliland waxa ay aad u jecelyihiin dalkooda ayaga oo xata ku qorta mootooyuinkooda calkan ka dalka somaliland iyo magaca dalka.halkaas oo aad ka dareemayso jaceelka ay u qabaan dalkooda halka aadd ka arkaysid dad ku odhanya dalkii shaqo malaha amaba aan ku qanacsaneen doorashadii dhoweeyd.

Dhinaca kale dadka somalilanders ka ee kunool dalka india waxa ay qaar ka guursadaan dadka muslim ka ah ee india,taas oo keenta isku soo dhawaan sho wacan ,.nolosha dalka india ayaa ah mid aad u jaban oo u dhow tii dalkeena somaliland,waxaana kula talainaynaa dhalinta somaliland ee awooda inay waqtiga ka faaidestaan.

Ardayda somaliland ee kunool dalka india ayaa la sameeya wanaag wada noolaansho dadka ka yimaada somalia,iyaga oo ula dhaqma sidii dad ay beri ahaayeen walaalo maantase jaar yihiin aadna u ixtiraama,wayna na amaanaan nabad aanu gaadhnay runtii.

Wax barashada dalka india wa mid aad u jaban maadooyinka qaar laakiin waxaa jira maadooyin qaliya ,inkasta oo kuwa somalilanders ku galaan ay yihiin qaar sare iyo kuwa dhexeba waxaa muhiima qofku waxa uu jecel yahay inuu galo.

Magaalada koonfurta ku taal ee madras waxa kunool dad dhan 35 oo badankoodu yahay somalilanders magaaladaas oo aad u kulul xiligan oo leh xeeb aad u dheer amaba xeebta 2aad ee aduunka u dheer aya waxaa kunool dad u eg african oo tamils la yidhaahdo, Madras waxa ay leedahay jaamacado aad u da weeyn oo ay dhiseen ingiriisku waxaana laga helaa wax barasho kasta.

Ardayda Somalilanders ka ee madras waxa ay aad ugu dadaalaan wax barashadooda waxa sanadkan 2003 dhameestay jaamacda Madras arday somalilanders ah oo gaadhaya ilaa 8 arday ah sanadka soo socdna waxa ka qalin jabinaya wa ila 15.

Waxa aan aad ugu soo jeedinaya dhalinta Somalilanders ka inay waxbarasho wacan ku fikiraan waxaana aad ugu dhiiri galainyaa inay jaamacada dalka wax ka bartaan.

Abdulfatah Sheikh Omer Arale, Madras University, India.

Top

Aniga oo ah muwaadin somalilander ah kana soo jeeda G/Awdal Degana Degmada Boorama,waxaan halkani kaga jawaab celinayaa maqaalka cadadkiisu yahay 323 ee soo baxay ee soo baxay Jimcihii 2/05/03 laguna dhaliicaynaayay komishanka qaranka iyo natiijadii doorashada ayna soo qoreen niman isku tilmaamay qurba jooga dibada uga yimiday doorashada Hadaba,marka hore ma waxay u yimaadeen soomaaliland mise Xisbiga Kulmiye sida hadalkooda ka muuqata, hadii ay u yimaadeen soomaaliland, waxaan leeyahay s/land waa ay ka dhacday doorasho xor ah xalaal ah, sababtoo ah kama ay dhicin wax rabshado ahi haba yaraatee taasaana tilaami karta in ay xor ahayd. Hadaba maxaa u muuqday nimankani goob joogayaasha ah ee ku tilmaamay ama shikaga ka muujiyay go’aanka maxkamada sare yidhina (Go’aanka maxkamada sare laga sugayaa meesha ma ka saari doonaa mugdiga komishanku natiijada galiyay),waxaan leeyahay waa denbi maxaa yeelay maxaa ay ku cadaynayaan mugdigaasi, miyaanayse ka galin komishanka qaranka ee dhaarsan denbi Ciqaab ah hadii ay cadayn waayaan) Si kastaba ha ahaatee qolyahan jaaliyadaha hal baan leeyahay,komishankana hal baan leeyahay,guurtida iyo baarlamaankana hal baan leeyahay, shacbigana hal baan leeyahay, saxaafadana hal baan leeyahay.

a) Qurba jooga hal baan leeyahoo, waar hadaad u timaadeen Somaliland mid ah,doorashadii waa ay dhacaday waxaanay ku dhacday nabad galyo, waana lagu dhawaaqay doorashada qaybteedii koowaad, qaybta labaadna maxkamadaa laga sugayaa, hadaad kulmiye ahaydeena wuu dhamaaday kaambaynkii kulmiye waana ay cadaatay in aad hiilimaadka kulmiye u timaadeen iyo u codayntiisa, maxaad ugu hadli waydeen hadaad tihiin jaaliyad Soomalilander ah ururada UCID iyo UDUBa, miyayna Somaliland ahayn, waxaanse filayaa in aad kaliya u timaadeen xaflad Kulmiye kula wareegaayo dalka taladiisa, taasina markaad waydeen idiin cuntami wayday idinkuna noqotay af kala qaad (markaasi hadii kulmiye waayay cadaaladi ma dhicin miyaa?).

b) Komishankana hal baan leeyahay waxaad qabateen wixii la idiin igmaday dhibna idinka soo gaadhay, hadaad gafteen Ilaaha wayn u toobad keena, hadaad xaq soorteena xamdiya alaha wayn,hadalka dadkana maqla waxaad u tihiin komishan qaran (Garina laba nin kamawada qosliso).

c) Guurtida iyo baarlamaanka hal baan leeyahoo (nimankani qurba jooga ee dusha idinkaga dhacay xaal ka qaata(waxay sitaan baasabooro shisheeye barayna baxayaan masaakiintayna rabaan in ay nabada ka kala tuuraan shacbigu se waa idiin hayaa hawsha aad haysaan dulqaad muujiya maxaa yeelay waxaad tihiin odayaashii qaranka).

d) Shacbiga mid baan leeyahoo (Shacbiyahaw nimaan kuu furi doonin yaanu kuu rarin) waxaan uga jeedaa dadka saxaafada isku waydaarsanaaya waan is naqaan iyo waan is naqaan Dooxa Hargaysa hala isku geeyo, haday is yaqaaniin iyo hadii kaleba laakiin waad taqaanaan maanta nabad iyo colaad inta ay isku jirto.

e) Saxaafada hal baan leeyahoo waar waxa aad qoraysaan yaanay noqonin mid la isku waydaarsado rarasaas maxaa yeelay (afbaa bilaale bixiya).

C/Naasir Yuusuf, Boorama, Awdal Region, Somaliland.

Top

Sidaynu wada ognahay 19-kii April waxa lagu dhawaaqay natiijaddii doorashada Somaliand waxaana loogu dhawaaqay UDUb laakiin xisbiga KULMIYE ayaa ku gacan saydhay dhawaaqaa komishanka. Haddana in yar ka dib ayuu soo bandhigay cadaymo muujinaya inuu kaga guulaystay 76 cod xisbiga UDUB, taasi oo uu ogaa gudoomiyaha komishanka Mr. Cadami waxa kale oo Cadami sheegay in uu khaldami karo, laakiin wuxuu sheegay in aanay ka noqonayn go’aankii hore imika waxa la sugayaa go’aanka rasmiga ah ee lagu kala hadhayo, iyada oo ay dacwadi ka socoto maxkamadda oo labada dhinacba sheeganayaan in la qalday oo wax ka maqanyihiin taasi oo hadaan wax laga qaban keeni karta dhibaato weyn oo dhinac walba ah marka waa in maxkamaddu si cadaalada u kala saartaa labada xisbi ee UDUB iyo KULMIYE waliba waa in maxkamaddu si gaara u eegtaa cabashada weyn ee xisbiga KULMIYE labada xisbina waa in aanay ku dhaqaaqin talaabooyin nabada wax u dhimaya.

C/Risaaq C/laahi Ismaaciil, Hargeysa.

Top

Sida ay xisbiyaddu ku doodayaan, iyo sida uu komishanku ku dhawaaqay is khilaaf weyn ayaa u dhaxeeya, labada gobol ee Sanaag iyo Togdheer natiijooyinkoodii khaladaad badan ayaa ka muuqda. UDUB waxa ay leedahay 142 ayaa KULMIYE dheeri ku ah tirooyinkoodii Ceerigaabo, KULMIYE_na waxa ay leeyihiin 133 cod ayaa naga dhiman Gobolka Togdheer.

Khaladka badan ee ku jira tirooyinka codadka ee goobaha wadanka ee shaxaysan midna.

Doodahan xisbiyadda waxay ku cabanayaan uun xisaabaadka ka maqan xisbi kasta, balse marka la isku geeyo goob kasta intii kaadh ee la geeyey, intii xumaatay intii soo hadhay iyo intii ay xisbiyadu heleen, oo gudubka xisaabta ah ayaa khaladaad badani ku jiraan.

Imika marka xiliggan heer maxkamadeed la soo gaadho ee khaladaadka xisaabeed soo baxeen komishanku dhex ma noqon karaan si ay isu difaacaan ayey cidna ugu eexan karaan, cidna u dulmi doonaan.

Sanaaduuqdiino dib maxkamddu uma tirin karto, sanaaduuqdana waxaa weli gacanta ku haya komishanka oo qudha, haddii aanay caadiliin ahayna waraaqo way ka saari karaan. Saxeexii inamadii yaryaraa ee muraaqibiinta ahaana laguma kalsoonaan karo.

Khilaafkuna cirka ayuu isku shareerayaaye maxaa xal ah?
Warkii ku qornaa wargeyska Jamhuuriya 8-dii May ee ku saabsanaa jawaab-celintii komishanku u diray maxkamadda sare, waxay komishanku cadeeyeen in tirooyinkii xisbiga UDUB ee magaalada Boorama ay dheeri ku tahay 27 cod, waxa kale oo ay qireen in 7 cod ay dheeri ku yihiin UDUB degmada Gar-Adag, khaladkaas oo uu hore u sheegay xisbiga KULMIYE markaas haddii tirooyinkaas laga jaro natiijadii hore loogu dhawaaqay ee UDUB 80 cod guushu ku raacday 46 cod ayey noqonaysaa tirada ay UDUB dheertahay xisbiga KULMIYE.

Haddaba haddii khaladka intaas leegi ee 34 cod ah uu qirtay komishanku, waxa lagu kala guulaysanayeyna ay ahayd hal cod dheeri qudha waxa halkan inoogu muuqanaysa in khal-khal weyn uu ku jiro natiijaddii doorashooyinka ee lagu dhawaaqay, komishankuna uu imika is-difaac laftiisa ah uu galay balse ay khaladaadka ku jira natiijaddu ay intaas ka badan yihiin.

Ceebaha ka muuqda natiijadda doorashooyinka waxa ugu weyn sanduuqa soo gurguurtay min Balicalanle ilaa maxkamadda sare. Kaas oo haddii la tiriyo iyo haddii la laalaba khilaaf weyn dalka ku abuuri kara, sanduuqaas oo la tirtiro iyo doorashada oo gebi ahaan la tirtiro waxa inoo roon, doorashada oo la tirtiro.

Xilligan oo aynu ku jirnay xaalad kasoo bogasho nabaraddii colaadii sokeeye iyo is-dhexgal ay bulshadu kaga talaabsatay xuduudihii qabiiliga ahaa ama colaadaha ahaa.

Bogsashadaas oo aan si buuxda u hirgelin ayeynu bulshadii xaaladaas ku jirtay ku dhex tuurnay loolan xisbiyeed oo aanay qaadi karin bisayl ahaan aragtida maanta dhextaala shacbigeenu waxa weeye inay jiraan xisbiyo beeleedyo inoo bedelay shir-beeleedkii iyada oo weliba shirbeeleedku ka kharash yaraa kana khalkhal yaraa loolanka xisbiyadda iyo tirinta codadka lagu kala guulaystay.

Cali Dool Axmed (Qoryoolay), Hargeysa.

Top