Haatuf News

Hargeysa (Haatuf) - Madaxweynaha Jamhuuriyadda Somaliland, Daahir Rayaale Kaahin, ayaa shalay ku qaabilay xarunta Madaxtooyadda Somaliland wefti ka socda shirkad kala talisa shirkadaha dalka Japan maal-gelinta wadamada Carabta.

Sida uu sheegay War-saxaafadeed uu soo saaray Afhayeenka Madaxtooyada Cabdi Idiris Ducaale, gudoomiyaha weftigan Mudane Masakatsu Sonobe, waxa uu Madaxweynaha u sheegay in iyagoo hore ula soo xidhiidhay Rugta Ganacsiga Somaliland ay muddo sideed bilood ahba ay sahaminayeen khayraadka Somaliland ee maal-gashi lagu samayn karo, si ay ugu bandhigaan shirkadaha iyo dawladda Japan-ba xogta xaqiiqeed ee ka jirta Somaliland, haddana aanu u socono in aanu dhawaan keeno haddii aad naga ogolaataan qaybtii ugu horeysay ee danaynaysay in ay maal-gelin ku sameeyaan wadankan, ayuu yidhi.

Gudoomiyuhu, wuxuu intaa ku daray in isagoo ay tahay markii ugu horeysay ee uu yimaado Somaliland uu aad ugu farxay wixii uu ku arkay dalkan oo uu sheegay in aanu markii hoe sidan moodayn.

Madaxweynaha oo weftiga uga mahad celiyay imaatinkooda iyo sahamiska hore ee ay wadanka ku sameeyeen, waxa uu yidhi: “Aad baanu ugu faraxsanahay in ay yimaadaan Jabaaniisku wadankayaga oo aanu wax ka wada qabsano manafacaadsiga kheyraadka kala gedisan ee uu dalkani hodanka ku yahay oo weli dihin.”

War-saxaafadeedku waxa uu sheegay in ay kulankaa Madaxweynaha ku wehelinayeen Madaxweyne Ku-xigeenka Axmed Yuusuf Yaasiin iyo wasiir ku-xigeenka arrimaha dibadda Maxamed Cabdi Ismaaciil (Digtoorka).

Top

Somaliland Oo Laga Xusayo Maalinta Carruurta Afrika.

Hargeysa (Haatuf) waxa maanta oo ay bisha Juun tahay 16 laga xusayaa dalka Jamhuuriyada Soomaaliland maalinta Caruurta Afrika oo sanad kasta maanta oo kale laga xuso dalalka afrika.

Xuska maalintan oo loo sameeyey si dalalka afrika loogu baraarujiyo qiimaha Caruurta iyo xanaanayntooda waxa munaasabad balaadhan oo lagu xusayo maalintan lagu qaban doonaa xarunta guriga shaqaalaha taasoo ay soo qabanqaabiyeen ururada wadaniga ah ee kala ah ANDP,SOYDA, SOCSA ayna maalgelisay hay’ada SCF/USA xarunteeda Hargeysa, halkaasoo lagusoo bandhigi doono arrimo kala duwan, isla markaana waxa lagaga hadli doona xaalada caruurta iyo dhibaatooyinka haysta.

Xuskani waxa uu suurto galiyaa in la isku baraarujiyo sidii wax looga qabanlahaa dhibaatooyin badan oo caruurta haysta kuwaasoo ay ka mid yihiin dayac kasoo gaadha caruurta dagaalada kuwaasoo sababa waalidla’aan soo food saarta caruurta marka waalidka caruurtu ku dhintaan dagaaladaasi, taasina waxay sababtaa inay caruurtu ku dayacmaan suuqyada oo ay kala kulmaan dayac soo gaadha ubadka oo ku daarxumooba suuqyada iyo gidaarada.

Waxa kale oo ay taasi keentaa inay ubadku la kulmaan mustaqbal xumo dhinaca aqoonta ah maadaama ay seegto fursada wax barasho ee ay ubadku ubaahanyihiin inta ay da’doodu yaryartahay.

Meelaha qaarna waxa la sheegay inay ubadku la kulmaan dhibaatooyin ka soo gaadha iyadoo dagaalada ka socda goobo ka mid ah Afrika si khasab ah lagu geeyo caruurta iyo iyadoo si khasab ah loogu shaqaysto, kuwaa soo ay in badan ka hadleen ururada xuquuqda caruurta u doodaa.

Xuskan maalinta afrika waxa uu leeyahay qiimo gaar ah iyadoo ay lagama maarmaan tahay in lagu baraarugo xuquuqda caruurta iyadoo ay jiraan caruur badan oo ku dayacan gidaarada darxumana hayso.

Top

Aqoon-Isweydaarsi Ku Saabsan Toosinta Maamulka Oo Ka Furmay Gabiley.

Gebilay (Haatuf): Aqoon isweydaarsi lagaga hadlayay sidii loo higaajin lahaa maamulka ayaa shalay lagusoo gebegebeeyay hoolka shirarka dawlada hoose ee gebilay. Aqoon isweydaarsigaa oo ay kasoo qayb galeen 45 xubnood oo ka kala socday , saraakiisha wasaaradda arrimaha gudaha , mudanayaasha golaha deegaanka ee gebilay , madaxda laamaha dawlada hoose,laamaha wasaaraddaha ee ka hawlgala degmada, ururada bulshada iyo cuqaasha.

Sida uu kusoo waramay weriyahaha Haatuf ee gebilay, aqoon isweydaarsigaa waxa soo qaban qaabisay haya'ada wadaniga ah ee FOBAG, waxa uu soday mudo laba maalmood ah, waxaana mudadii uu socday waxa lagu falan qeeyay dhibaatooyinka maamul ee caqabadaha ku noqonkara iyo sidii ay ka qayb galayaashu usoo jeedin lahaayeen, talooyin lagu xalin karo dhibaatooyinkaas iyo in lasameeyo isku xidh. Wasiir ku xigeenka wasaaradda arrimaha guddaha Axmed jaanbiir suldaan oo ka hadlay mudadii uu socday aqoon isweydaarsigu, ayaa sheegay inay umadu usoo dooratay mudanayaasha golaha deegaanka inay iyaga u shaqeeyaan, islamarkaana loo baahan yahay sidii ay u maamuli lahaayeen hawsha ay umada u hayaan iyo sida ay lagama maarmaanka u tahay in gudida fulinta lagula xisaabtamo wixii la fuliyay iyo wixii aan la fulan. Mr jaanbiir wuxu intaa ku daray inay xaaraan tahaya in qof golaha deegaanka ah uu qabto , ama farageliyo shaqo uu leeyahay , wuxuuna sheegay in golaha loo doortay inay horumariyaan oo ay hagaajiyaan degmada. Gudoomiye xigeenka degmada gebilay Maxamed Xaaji Ibraahin oo ka hadlay xidhitaankii aqoon isweydaarsigaa ayaa sheegay inay ka faaidaysteen, wuxuuna u mahad naqay haya,ada FOBAG, oo soo qabanqaabisay.

Aqoon isweydaarsigaa waxa labadii maalmood ee uu socday casharo ka bixinayay,Cabdi Axmed Nuur iyo Ismaaciil Ciise oo ah laba sarkaal oo ka tirsan haya'ada FOBAG.

Top

HAMBALYO MEHER.

C/Laahi Ciise Cawaale, Maxamed C/Raxmaan Muxumed, C/Risaaq Jaamac Xuseen, Axmed Jaamac Ismaaciil, Fu’aad Mawliid Yusuf, Naasir Cabdi Hariir, Axmed Sheekh Maxamuud Ismaaciil, Sacad Jaamac Askar, Xasan Yusuf Xuseen, Daahir Xasan Nuur, Cabdi Muxumed Warsame, Cabdi Axmed Nuur, Aadan Maxamed Xuseen, Xasan Colaad Aadan, Ibraahim Jaamac Ciise, Dhamaan Dadkaasi Waxay Hambalyo Iyo Bogaadin U Dirayaan Meherka
Iid Nuur Garaw Iyo Saado Sheekh Ibrahim X. Cali Oo Isku Mehersaday 12/06/03 Magaalada Hargeysa, Waxaanay Leeyihiin Noqda Kuwii Isku Waara Ubad Kheyr Qabana Kala Hela Aamiin.

HAMBALYO MEHER
Hooyo Faadumo Axmed Yusuf, Maxamed Xasan Xuseen Iyo Xaaskiisa Xamda Maxamed C/Laahi, Maxamed Aw Cabdi Iyo Xaaskiisa, Aamina, Samsam, Layla, Muxyadiin, C/Naasir, Dhamaan Ilma C/Laahi Dhega Laab, Cabdoo Cali Nuur Sheekh Iyo Xaaskiisa, Maxamed Sheekh Iyo Xaaskiisa, Dadkaas Oo Kala Jooga Dalka Gudihiisa Iyo Dibadiisa, Waxay Hambalyo Iyo Bogaadin U Dirayaan Meherka Maxamed Cabdi C/Laahi Riiraash Iyo Deeqa Maxamed Xandule Oo Meherkood Ka Dhacay Todobadkii Aynu Soo Dhaafnay Magaalada Paris Ee Dalka Faransiisk,A Waxay Ilaahay Uga Baryayaan Inay Arooskooda Ku Gaadhaan Bash Bash Iyo Barwaaqo Aamiin.

Top

Qaab Maamuus Heer Sare Ah, Oo Lagu Soo Geba-Gabeeyey Sanad-Dugsiyeedka Al-Baraka.

Hargeysa (Haatuf): Xaflad si heer sare ah loo soo agaasimay oo lagu soo gebogebeynayay sanad-dugsiyeedka dugsiyada AL-BARAKA, ayaa maalintii shalay lagu qabtay xarunta hay’adda shaqaalaha ee magaalada Hargeysa. Xafladaasi oo ay kasoo qaybgaleen dadweyne aad u tirobadan iyo marti-sharaf ay ka mid yihiin salaadiin, xil-dhibaano iyo walaadiinta ardayda wax ka barata dugsiyadaasi waxay ahayd mid loo soo agaasimay qaab-maamuus aad u heersareeya, iyadoo lagu soo bandhigay khudbado iyo maaweelo kala duwan.

Maamulaha dugsiyadaasi AL-BARAKA, Nuuradiin oo xafladaasi ka hadlay ayaa ka waramay dugsiyada AL-BARAKA iyo marxaladihii ay soo mareen, waxa kaloo uu ka waramay waxyaabaha lagu barto dugsiyadaasi. “Ma jiro iskuul aan kaayaga ahayn oo leh sanad walba manhaj waxbarasho oo wata buugaagtiisii iyo dhamaan qalabkiisii oo dhan,” ayuu yidhi maamuluhu. Isagoo hadalkiisa sii watana waxa uu beeniyay hadallo la isla dhexmarayay oo sheegayay in dugsiyadaasi ay maalgelin jirtay ama ay xidhiidh la lahayd shirkadii la xidhay ee AL-BARAKAAT. “Dugsiyada Al-Baraka shaqo kuma laha shirkadii la xidhay ee AL-BARAKAAT, mana jirto cid na maal-gelisaa, waxaanuse nahay dugsiyo sanad walba leh sanad-dugsiyeed cusub,” ayuu yidhi.

Mar uu la hadlayay waalidiinta ardayda dugsiyadaasi waxa uu sheegay sida loogu baahan yahay in ardayda lagu dhiirigeliyo sidii ay waxbarashadooda u sii kordhisan lahaayeen, isagoo amaan u soo jeediyay sida ay waalidiinta badhkood ula shaqeeyeen dugsiyadaasi.

Gebogebadii waxa halkaasi shahaadooyin lagu gudoonsiiyay ardaydii gashay kaalmaha 1aad, 2aad, 3aad iyo 4aad, sidoo kale ardaydii dhinaca akhlaaqda ugu wanaagsanaa ayaa iyagana abaal-marino la gudoonsiiyay.

Si gaar ahna waxa isha loogu hayay oo ka dhexmuuqday xafladda ardayda yar-yar ee ku jirta qaybta Tarbiyadda Caruurta ama Rowdada loo yaqaan.

Top

Maxkamadda Gobolka Hargeysa.

Cadayn Lambar Shirkadeed.

Ku: Xoghayaha Dawladda Hoose Ee Hargeysa.

Og: Dhamaan Saldhigyada Caasimada Hargeysa.

Ujeedo Calaamadda Shirkadda 571 Ee Jaadka.

Anigoo Tixraacaya Warqadda Nootaayadda Sharciga Ah Ee La Qoray 11/06/03 Kuna Saabsanayd Calaamadda Shirkadda, Taas Oo Awood Loo Siiyey Inuu Masuul Ka Yahay C/Laahi Nuur Ibraahim Si Aan Cid Kale Ugu Takri Falin, Sidaa Darteed, Maadaama Ay Sharci Ahaan Ugu Qorantahay Shirkadaasi 571 Al-Najax X, Maxamed Ismaaciil Tarabi, Gacan Ha Lagu Siiyo Si Cidii Ganacsi Ahaan Ugu Takri Fasha Lambarkiisaa, Hana Loo Mariyo Sharciga, Cabdi Cawil Maxamed, Garsooraha Maxkamadda Gobolka Hargeysa.

Top

Dugsiga Al-Baxreyni Iyo Geba-Gabada Sanad Dugsiyeedkiisa.

Hargeysa (Haatuf): Xaflad lagu soo gebogebaynayay sanad-dugsiyeedka dugsiga H/Dhexe ee AL-BAXRAYNIYA ayaa maalintii shalay lagu qabtay xarunta dugsigaasi oo ku yaala xaafadda Gurya-samo ee magaalada Hargeysa.

Xafladaasi oo ay ka qaybgaleen mas’uuliyiin, culimaa’udiin, siyaasiyiin, waalidiinta ardayda iyo marti-sharaf kale oo badan waxa halkaasi laga soo jeediyay hadalo kala duwan. Ugu horayn waxa halkaasi ka hadlay Sh. Maxamed Cali Geedi oo madax ka ah hay’adda Al-qarni Al-Ifriiqi oo dhistay dugsigaasi, waxaanu ka hadlay mas’uuliyadda waalidka ka saaran caruurtooda. “Mustaqbalka caruurteena waxa madaxa kaga jooga dadkeena, taasoo keenaysa jahli ay ubadku ku jiraan,” ayuu yidhi Sheekhu. Kadib waxa halkaa ka hadlay Sh. Mustafe X. Ismaaciil oo ka tirsan culimaa’udiinka Hargeysa, waxaanu ka hadlay xilka saaran waalidiinta iyo ardayda, isagoo kala hadlay waalidiinta inay caruurtooda waxbarashadooda mudnaanta koowaad siiyaan, waxaanu yidhi, “20,000 ilaa 30,000 oo dollar oo aanu guryaha ku dhisano waxa ka fiican inaynu caruurteena ku dhisno waayo iyaga ayaa dhaxalka ugu weyn ee aynu ka tegayno ah ayuu yidhi Sh. Mustafe. Isagoo ardaydana kula taliyay inay faa’iidaystaan waqtigay fasaxa yihiin awoodana saaraan inay aqoontooda sii korodhsadaan.

Waxa isaguna halkaa ka hadlay guddoomiyaha xisbiga UCID, Faysal Cali Waraabe, isagoo ka hadlay ahmiyadda ay waxbarashadu leedahay, “Dadweynaha waxaan u sheegayaa inaynu inagu u baahanahay tacliinta ee ayna tacliintu inoo baahnayn, dhibaatada ina haysatana waxa inoogu wacan dugsiyadii ay inoo dhistay gaaladu, kuwaasoo inoo horseeday burbur iyo musuq-maasuq,” ayuu yidhi Faysal Cali Waraabe, isagoo intaa ku daray in ay reer-galbeedku fahmeen hablaha iyo inamada in la kala saaro oo uu sheegay midna inaanu waxba baran karin isagoo ka kale la jooga.

Ugu dambayntii waxa halkaasi abaal-marino iyo shahaadooyin lagu gudoonsiiyay ardaydii dugsigaasi kaalmaha ugu horeeya galay.

Dugsiga Al-Baxrayniya wuxuu ka mid yahay dugsiyada madaxa-banaan, waxaana dhigtay ilaa 1045 arday, waxaana la dhigtaa labada gelinba, waxaana haatan lasoo gebogebeeyay sanad-dugsiyeedkii 2002-2003.

Top

Tababar Waxbarasho Oo Ka Furmay Boorama.

Boorama (Haatuf): Wasiir-ku-xigeenka waxbarashada Somaliland Ismaaciil Muxumed Madar ayaa shalay Boorama tababar uga furay in ka badan 216 macallin o wax ka dhiga Dugsiyada Hoose dhexe ee Gobollada Togdheer, Awdal iyo Hargeysa.

Sida uu ku soo waramay weriyaha Haatuf ee gobolka Awdal Maxamed Cumar Tababarka macallimiinta oo ah kuwii ugu dambeeyey ee tababar loo siiyo manhajka cusub ee waxbarashada Somaliland. Waxa uu socon doonaa muddo 18 casho ah. Wasiir ku xigeenka oo ka hadlay furitaankii tababarkaas ayaa ka qaygeleyaasha waxa uu ku guubaabiyey, in tababarkani uu fursad u yahay hagaajinta habka waxbarashada ama hirgelinta manhajka cusub, looguna socodsiin lahaa waxbarashada ardayda.

Isaga oo hadalkiisa sii watana waxa uu ku booriyey inay wakhtiga dhowraan muddada uu socdo. tababarku waxa kale oo halkaa ka hadlay isduwaha wasaaradda waxbarashada ee gobolka awdal ,Aadan Nuur Meecaad, isagoo ka warbixiyey sida wasaaradda waxbarashada e Gobolka Awdal ugu diyaar garowday socodsiinta ama hirgelinta tababarkan iyadoo uu xusay in tababarkan oo dedaal dheer wasaaradda waxbarashada iyo hay’adaha taakuleeyaa u soo mareen iyaga oo ku doonaya inay ka midho dhaqliyaan hadafka waxbarasho ee Somaliland iyo sidii kor loogu qaadi laha atayada waxbarasho ee ardayda wax ka barata dugsiyada Somaliland.

Top

Cabdalla Deerow Isaaq Oo Ku Dhawaaqay Jago Ka Qaadis Madaxweynanimo.

Mbagathi (W. Wararka): Sida ay sheegayaan wararka ka imanaya madasha shirka kooxaha Soomaalida ee Kenya, Gudoomiyaha Baarlamaanka Dawladda Carta ayaa ku dhawaaqay inuu xilkii ka qaaday Madaxweynaha dawladaas C/Qaasim Salaad Xasan, taas oo ka dambeysay markii ay labada dhinac uu ka dhex aloosmay khilaaf siyaasi ahi, iyada oo maalintii shalay ay shirka dhexdiisa feedh isku higiseen Deeraw iyo ku xigeenkiisu, markii ay isku maandhaafeen ajandaha shirka.

Shirka oo lagu sheshiisiinayo kooxaha Soomaalida ee Mbagathi waxa la sheegay in warsaxaafadeed uu shalay soo saaray Gudoomiyaha baarlamaanka KMG Cabdalla Deerow Isaaq ku sheegay inuu xilkii madaxweynanimo ka qaaday madaxweynaha Dowlada KMG C/qaasim Salaad Xasan.

Cabdalla Deerow wuxuu sheegay in C/qaasim uu sii hayn doono Jagadiisa madaxweynanimo mudo bil ah, tan iyo inta madaxweyne lagu soo dooranayo shirka haatan kooxaha Soomaalida uga socdo magaalada Mbagathi ee dalka Kenya.

C/lla Deerow ayaa Warsaxaafadeedkan ku sheegay in Cabdiqaasin uu ku tuntay dastuurkii iyo axdi qarameedkii lagu soo dhisay madasha Carte In kastoo aan ilaa iyo haatan war tafaasiil ah laga bixin sida ay sheegayaan wararka naga soo gaadhaya halkaas arinta ku saabsan xilka qaadista madaxweyne C/qaasim ee uu Cabdalla Deerow warsaxaafadeedkiisa ku sheegay inuu xilkiisa madaxweynanimo kaqaaday, Hadana tanina waxay mar labaad muujineysaa in khilaafkii u dhaxeeyey madaxweynaha, Cabdalla Deerow Isaaq, iyo Xassan Abshir Faarax aan weli xal loo helin, kuwaaso beryahan si weyn loo hadal hayey khilaafka siyaasadeed oo u dhaxeeyey.

Xilka qaadista Madaxweynanimo ee uu Cabdalla Deerow Isaaq warsaxaafadeedkiisu ku sheegay ayaan la ogeen in uu aqbalayo C/qaasim iyo in kale, iyadoo haatan ka mid yahay raga u sharaxan madaxweynaimada soomaaliya oo dhawaantan la filayo in laga soo doorto shirka kooxaha soomaaliya ee Kenya.

Sidoo kale ku dhawaaqista xilka qaadistan ayaa timid xilli uu weli Dowlada KMG ah uu dhexdeeda is qab qabsiiyo badan ka jirro. Dowalada KMG ah ee madaxada kayahay C/qaasim Salaad Xasan ayaad guud ahaan ku fashilantay wax ka qabshada nabadgalyada magaalada Muqdisho iyo dib u dhiska dalka,waxaana madaxda dowladu caan ku noqdeen iney dalka dibadiisa safarro ugu baxaan, iyagoo ka qeyb galla shirar caalami ah.

Top

Ciidamada Maraykanka Oo Hawlgalo Ka Fuliyey Ciraaq.

Baqdaad (W.Wararka) - Ciidamada Maraykanka ee ku sugan Ciraaq ayaa weerar ku qaaday degmada Faluuja, iyagoo adeegsanaya Diyaaradaha dagaalka iyo Taangiyada uu ka dhaco hubka culisi maalintii shalay.

Sida ay sheegayaan wararku ciidamada Maraykanku waxay cagta mariyeen ilaa 16 guri oo ay sheegeen inay ku sugnaayeen kooxo iyo hub farabadan oo ay ku doonayeen inay u adeegsadaan weeraro ay ku qaadaan ciidamada Maraykanka. Sidoo kale, waxa la sheegay in xabsiyada loo taxaabay ilaa 7 qof kuwaasoo ay ciidamada Maraykanku ku tuhmayaan inay ka tirsan yihiin kooxaha Argagixisada.

Sidoo kale, ciidamada Maraykanku waxay sameeyeen hawlgal balaadhan oo ay ku baadhayaan hubka, guud ahaanba magaalooyinka waaweyn, iyagoo ku andacoonaya inay baadhayaan kooxo argagixiso ah.

Top

Toban Qof oo Ku Dhintay Weerar Ay Ciidamada Sucuudigu Ku Qaadeen Guri Ku Yaal Magaalada Makkah Waxa Fooda Is-Daray Ciidamada Amaanka iyo Dabley Hubaysan.

Maka Al-mukarama (W.Wararka) - Ugu yaraan 10 qof ayaa ku dhintay, qaar kalena way ku dhaawacmeen kadib markii ay ciidamada amaanka ee Sucuudigu weerar balaadhan ku qaadeen guri ku yaalay magaalada Maka oo ay ku tuhunsanaayeen inay ku dhuumanayeen kooxo argagixiso ahi.

Sida ay wararku sheegayaan dadka dhintay waxa ka mid ah shan ka tirsan ciidamada Amaanka, kadib markii ay labada dhinac isweydaarsadeen rasaas muddo socotay, inkastoo aanay cadayn cida ay ciidamada Sucuudigu weerareen balse sida uu qoray wargeyska “Cukaad” ee kasoo baxa Sucuudigu dagaalka halkaasi ka dhacay wuxuu ahaa mid culus, iyadoo la sheegay in kooxaha halkaa ku jiray ay difaac adag kala horyimaadeen ciidamada Sucuudiga.

Dad goob-joog ah ayaa sheegay in ciidamada amaanku ay gurigaa ku galeen si xoog ah, iyagoo marka hore ka faaruqiyay dhamaan dadkii deganaa, balse lama sheegin wax khasaare ah oo dadka rayidka ah gaadhay.

Sida uu sheegay wargeysku gurigaasi waxa loogu tegay hub farabadan oo ku kaydsanaa oo isugu jiray waxyaabaha qarxa iyo hubka fud-fudud, taasoo ay ciidamada amaanku ku tilmaameen inay la mid yihiin hubkii loo adeegsaday qaraxyadii ka dhacay Riyaad.

Warar kasoo baxaya dhinaca mucaaradka ayaa iyaguna sheegaya in 8 ka mid ah ciidamada amaanku ay ku dhinteen dagaaladaasi iyo Saddex ka mid ah dadka rayidka ah, balse lama xaqiijin arrintaasi.

Arrintani waxay kusoo beegantay iyadoo ay mudooyinkanba ciidamada sucuudigu wadeen hawlgalo ka dhan ah waxay ugu yeedheen kooxo argagixiso ah oo xidhiidh la leh ururka Al-qaacida, taasoo soo bilaabantay tan iyo markii ay qaraxyadu ka dhaceen magaalada Riyaad ee caasimadda Sucuudiga 12-kii bishii May ee ina dhaaftay.

Top

Cabdiqaasim Oo Ka Hadlay Xaalada Siyaasadeed Ee Soomaaliya.

Waxaa shir jaraa'id oo ballaadhan xaruntiisa ku qabtay madaxweynaha dowladda KMG ah, Cabdiqaasim Salaad Xasan, halkaasoo uu kaga hadlay arrimo dhowr ah oo ay ugu weyneyd xaaladda siyaasadeed ee dalka iyo shirka kooxaha Soomaalida hadda uga socda dalka Kenya.

Shirkaasi jaraa'id oo ka dhacay xarunta madaxtooyada dowladda KMG ah, ayuu madaxweynaha dowladda, Cabdiqaasim Salaad Xasan, kaga hadlay arrimaha hadda ugu culus ee aragtida dowladdiisa ee shirkaasi.

Cabdiqaasim waxa uu sheegay in aanay dowladdiisu sinnaba u aqbalaynin in Soomaaliya loo kala qaad-qaado gobollo ama in shirka hadda kooxaha Soomaalida uga socda dalka Kenya uu noqdo mid tarjumaaddiisu noqoto shir koofur Soomaaliya ay leedahay, wuxuuna si cadho leh Cabdiqaasim uga hadlay shirka oo uu ku tilmaamay in uu ahaa mid ay dowladdiisu codsatay.

Cabdiqaasim waxa kaloo uu sheegay in hadda muranka socda ee ku saabsan in dalka magaciisa uu noqdo Dowladda Federaalka Soomaaliya aanay ahayn wax suurtogal ah waqtiga la joogo, waayo wuxuu yidhi weli ma kala cadda sida federaalkaasi noqonayo, soohdimaha gobollada iyo waxyaabo kaloo badan, sidaasi darteed waxa uu muujiyey in federaal lagu soo boodo uu ka dhigan yahay in Soomaaliya la doonayo in ay fowdo dib u gasho oo qabiilba qabiil qabsado iyo gobolkan annagaa iska leh iyo wax la mid ah oo ujeeddooyin gurracan laga leeyahay sida uu hadalka u dhigay.

Cabdiqaasim waxa uu sheegay in uu oggolyahay in dowlad KMG ah la sameeyo kaddibna ay labo sano kaddib iyadu diyaariso nidaamkii federaalka ahaa ee mustaqbalka dalka lagu xukumi lahaa oo dadkana loo diyaariyo noocaas siyaasadeed.

Cabdiqaasim Salaad Xasan waxa uu si weyn u eedeeyey dowladda Itoobiya iyo weliba dowladda Mareykanka oo sida uu sheegay u dadaalay sidii Soomaaliya loo baabi'in lahaa iyadoo lagu soo dhuumanayo magaca argagaxiso, dabadeedna la baabi'iyo dowladdiisa iyo magaca Soomaaliyeed.

Ugu dambayntii Cabdiqaasim Salaad Xasan waxa uu muujiyey in uu dhowaan u kicitimi doono dalka Kenya oo uu sheegay in uu casumaad rasmi ah ka helay madaxweyne Mwai Kipaki.

Top

Rabshado Ka Dhacey Magaalada Tehraan.

BBC-Wadooyinka caasumada dalka Iiraan ee Tehraan ayaa degan ka dib markii habeenkii afaraad ay ka dhaceen rabshado dhexmarey taageerayaasha hogaanka xag jira ah ee culumada Iiraan iyo mudaaharaadayaal dalbanaya in isbedel siyaasadeed la sameeyo.

Intii ay socodeen rabshaduhu boliiska ayaa waxay go'doomiyeen dhowr meelood oo ku yaala agagaarka Jaamacada Tehraan, halkaas oo dad badani ay isugu soo baxeen.

Kooxo u adeega Islaamka oo sita ulo iyo budhadh ayaa iyagana halkaa ku yimid mootooyin. Wariyaha BBCda ee Jooga Tehraan ayaa waxaa uu sheegayaa in ay kooxdaa wadatey qaar ka mid ah mudaaharaadayaasha, ka dibna si xun u garaaceen.

Booliiska rabshadaha ayaa lagu soo waramayaa in ay dhacdadaa ka daawanayeen wadooyin ku dhow halkaa.

Hogaamiyaha diimeed ee ugu sareeya dalka Iiraan, Ayatollah Cali Khamenei ayaa ugu digey mudaharaadayaasha in aan loo naxariisan doonin haddii ay sii wadaan rabshadaha.

Waxuuna hogaamiyihu ku eedeeyey dowladda Mareykanka in ay ka danbeyso rabshadaha ka dhacaya Tehraan.

Top

Mareykanka Oo Riixaya Nabadda Barigga Dhexe.

BBC_ Xoghayaha Arrimaha Dibadda ee Mareykanka, Colin Powell ayaa mar kale ku celiyey in dowladda Mareykanka ay ka go'an tahay in ay riixdo qorshaha nabadda ee Barigga Dhexe.

Mr. Powell oo ka hadlayey magalaalada Washington ayaa sheegey in dowladda Mareykanku ayna marna joojin doonin ama ka gaabin doonin ama baal mari doonin baadigoobka ay nabadda u jirto.

Hadalkiisaan ayaa soo baxay iyadoo Israel iyo Falastiiniyiintu ay kulan heerkiisu sareeyo ku yeesheen magaalada Qudus oo ay uga
Wada hadleen qorshaha nabadda.

Wax lagu gaarey ma jiraan wadahadaladaas, hase ahaatee, labada dhinac waxay isku afgarteen in ay mar kale kulmaan.

Wadahadaladan ayaa la qabtey ka dib markii ay dhaceen rabshado socoday todobaad oo ay ku dhinteen ilaa iyo lixdan qof.

Dhacdadii ugu danbeysayna, ciidamada amaanka ee Israel ayaa waxay ku dileen Marinka Qaza nin xubin ka ah kooxda shahiidiinta Al Aqsa, nin dhalin yaro ah oo faastiini ahna isna waxay ku dileen xerada qaxootiga ee Askar ee Daanta Galbeed.

Top

Muran Ka Aloosmay Imaaradda Ra’sul Khamiah.

Ra’sul-khiima (W.Wararka) - Muran dhinaca Siyaasadda ah ayaa ka dhashay is-maamulka Imaaradda Ra’sul-khayma oo ka tirsan isu-taga Imaaraadka Carabta, kadib markii si kedis ah xilkii looga qaaday ninkii lahaa dhaxalka madaxtinimada ee Imaaradaasi oo la sheegay in lagu bedelay walaalkii, balse uu Gaashaanka ku dhuftay.

Sida ay sheegayaan wararka ka imanaya halkaasi ciidamada qalabka sida oo adeegsanaya Taangiyada Dagaalka ayaa galay xarunta maamulka iyagoo taageeraya is-beddelka la sameeyay, isla markaana sugaya amaanka, waxaana la sheegay inay haatan ciidamada ilaalinayaan qasriyada Sheekha cusub ee loo magacaabay Imaaradaasi oo la yidhaa Sh. Sacuud iyo Aabihii oo madax ka ah Imaaradaasi oo la yidhaa Sh. Sakhar bin Maxamed Al-qaasimi oo isagu casilay inankiisii u weynaa oo uu ka qaaday lahaanshihii dhaxaltooyada madaxtinimadiisa, isagoo soo saaray wareegto Amiirnimo.

Sida ay sheegayaan wararku Sh. Khaalid oo 63-jir ah waxa uu Gaashaanka ku dhuftay amarka kasoo baxay aabihii oo la sheegay inay da’diisu tahay 90 sanadood, waxaanu ku eedeeyay inaanu caafimaadkiisu hagaagsanayn, waxaana hore loogu eedeeyay Sh. Khaalid inuu qaatay mawqifyo ad-adag marka la eego arrinta ay ku muransan yihiin Imaaraadka iyo Iiraan oo ah sadex jasiiradood. Laakiin walaalkii oo haatan la magacaabay oo ah 48-jir, waxa la sheegay inuu yahay nin ganacsade ah oo caan ka ah Ra’sul-khayma kahor intii aan la magacaabina waxa la sheegay inuu sumcad iyo awoodba ku lahaa Imaaradaasi.

Ra’sul-Khayma waa Imaarada afraad ee ugu weyn marka la eego bedka iyo tirada dadka ee toddobada Imaaradood ee uu ka kooban yahay Imaaraadka Carabtu.

Top

ODHAAHDA AKHRISTAHA: Kuwii Deegaanka Loo Doortay Ayaa Ugu Daran.

Haddaan nahay reer Tog-Wajaale waxa na haysta beryahan dambe mucjiso iyo amakaag, iyo waxaan la yaabno, oo ay wadaan kuwii ummaddu codkooda ku soo saartay ee aanu islahayn waxbay ummada u soo kordhin oo bilaabay (mashaariic hunguri), ay dhaqaale ku raadinayaan, iyaga oo bilaba joogin waxay baabiiyeen saladii ganacsiga xoolaha, ee ugu weyneyd Somaliland, oo maalintii lagu kala iibsan jiray boqolaal kun oo xoolaha nool ee dalka dibadiisa loo iib geeyo iyo in ka badan (toban xero oo habeenkii lagu xeryn jiray, in ka badan 50,000 kun ilaa 100,000 kun oo neef oo adhi ah oo ay dad rayid ahi kirada ay ka qaadan jireen nolol maalmeedkooda, taasi oo keentay in ay xoolihii habeenkii waraabaha dibada u joogaan.

Taasi oo maamulka golaha deegaanku qorsheeyey in dhulkan iyo dhul kale oo dan guud ahba inuu ganacsatada magaalada soo degtay u qayb qaybiyey, hantina ka qaato, saylada iyo xeryaha xoolaha uu u soo raro, beerahayagii oo magaalada u soo xiga una bilaabay inuu u jar jaro.
Arrintan oo anaga nagu noqotay waxaan la qaadan karin.

Anaga oo maanshanaba beeraha oo sanad walba wixii ka soo baxa aanu ku nool nahay, markii aanu maamulka hawsha waday aanu u sheegnay inay beerahan yihiin, kuwo xaasas lagu kariyo, waxay nagu yidhaahdeen waa la dajinayaa, amarkana waa amar dawlo, ee ma kuwii deegaanka loo soo doortay ayaa maanta ugu daran, wixii denbiya ee ka dhaca maamulkan miyaanay jirin, cid awood u leh inay wax ka qabato arrintu ma waa la soo doortay baa dawladdii meeday.

Maxamed c/laahi Qombor, Tog-Wajaale.

Top

Waar Ka Cararaay, Sheeko Xadiis M. Xadiis.

Waxay iigu darnayd markii aan diyaar noqday sidaasi waxaa yidhi nin dhalinyaro ah oo diyaarad noqday ama aan odhan karno dhab ahaan maya, laakiin wuu isku maleeyey inuu noqday diyaarad.

Ka dib markuu qayilay dabadeedna ay wax u khaakhaayireen, intii shaxaadaysay, horsocda isagii oo inooga warama waa kan waxaanu ku bilaabay sidan.

“Maalintii oo dhan waxaan qayilayey, iyo gelinkii hore ee habeenkii, dabadeedna waxaan seexday wakhti dambe, waxaana makhsin ka hurday niman kale oo dhalinyaro ah oo guriga wada seexano.
Markaa wakhti aan ku qiyaasay inay ahayd habeen badhkii waxay ila noqotay inaan ahay diyaarad, markaa, waxa I soo wada fuulay dadkii rakaabka ahaa oo dhan, ka dibna waxaa isoo fuulay isna bayloodkii, dadkiina wuxuu kuwa wargeliyey diyaar garoob,a diyaaradu way kacaysaaye.

Markaasuu pilot-kii la soo baxay furihii uu igu dhaqaajin lahaa,markaasu bartaa dhegta ah igu geliyey furihii, markaasaan xiimay, oo kululaaday, ileyn diyaaradaha marka la kicinayo waa inay in cabaar ah sii xiimaane, markaasuu halkaa iga soo dhaqaajiyey (Airport-ga Hargeysa), anigii oo aad yaabto sidaan u xiimayo iyo nal iga baxaya, ayuu ila soo dhaqaaqay xagga magaalada, Hargeysa, dabadeed-na wuxuu iga soo wareejiyey dhinacaa iyo JigJiga yar” markaasuu haddana iga soo wareejiyey xaggaa iyo Naasa Hablood.
Waxaanu I soo mariyey xaafadahaa New Hargeysa, Sheekh Madar, dabadeedna wuxuu I soo wadaba waxay iigu darayd 2 jeer midi waxay ahayd markii hore ee aan diyaarada noqonayey, waayo gurigii baa I qaadi waayey, ileyn markii aan guriga seexday nin baan ahaa”.

Markaasuu gurigii kala dilaacay oo ay jagagac ka dhacday markay baaluhu ii soo baxayeen, ee hore marka kalena waxay ahayd siduu ii soo waday wuxuu marba xaafad I soo mariyaba markuu pilot-kii dhulka ii soo dhaweeyey aniga oo xiimaya dabadeedna aan is idhi walaahi waxaad ku dhacaysaa dabaqyada dhaadheer ee magaalada, dabadeedna aan ku soo hagaagay dabaqa dheer ee Maaweel Hotel.

Markaasaan is idhi khalaas waxaad hirdisay ood ku dhacday hotel-kii Maaweel, oo way kuu dhamaatay, markaasaan afka ku dhuftay bahal dheer oo dhawaaq ah, waar ka cararaay, waar ka cararaay”. Ileyn waxaan ahay diyaarad soo dhacaysa’e.

Markaasay mar qudha sara kaceen dhamaan dadkii guriga ila hurday, gaar ahaan dhalinyaradii aan wada hurudnay qolka, oo iyagu ka sasay dhawaaqaygii dheeraa, dabadeedna waxaan is arkay uun, iyada oo ay saaxiibaday dhinacyada I hayaan, oo ay leeyihiin waar maxaa kugu dhacay, waar maxaa kugu dhacay?

Dabadeedna markii dambe caadi baan noqday oo waan miyirsaday.

La soco todobaadka dambe.

Top

Eedaadka Soo Mara Umul Baa Ilawda.

Aniga oo ah muwaadin u dhashay dalkan Somaliland had iyo goorna jecel inuu dalkiisu gaadho horumar ballaadhan oo dhinac kastaba ah.

Runtii arigtaydan in aan jaraa’idka madaxa bannaan ku soo qoro waxa igu kalifay laba arrimood oo qof kasta oo in uun damiir wadanimo lihi uu ka aamusaa ay doqoniimo tahay oo Alla ka fogaad ah, diintuna ay saamixi doonin.

Ballanqaadkii Madaxweyne Daahir Rayaale uu ku ballan qaaday inuu soo dhisayo dawlad tayo leh:

Sida aynu wada ognahay Daahir Rayaale laba jeer ayuu shacbiga Somaliland u ballanqaaday inuu u soo dhisayo dawlad tayo leh, mid wuxuu ku sheegay waraysiyo uu kala siiyay saxaafadda madaxa bannaan, ta dawliga ah iyo idaacadda BBC-da.

Ta labaadna wuxuu ka sheegay fagaaraha khayryada sannadguuradii 12 ee la soo noqoshada Madaxbannaanida Somaliland 18/5/2003, halkaas oo uu ka jeediyay khudbad dheer oo shacbigii badnaa ee dhagaysanayay ugu ballanqaaday inuu u soo dhisayo dawlad tayo leh oo wadanka wax u qabata, isaga oo waliba intaa raaciyay inuu qof walba u dhiibi doono Wasaaradda uu aqoonta u leeyahay.

Runtii ballanqaadkaa dad badan way u riyaaqeen, iyagoo doodooda saldhig uga dhigayay mar haddii shacbiga Somaliland ay doorteen isaga oo aan cidna u habranaynayn galka ayuu seeftu ka saari doonaa oo wuu qubi doonaa goalaha wasiirada oo markii horeba Marxuum Cigaal ku keenay hab beelleed ama xal sida uu horeba u sheegay Illaahay ha u naxariistee.

Haddaba su’aasha isweydiinta mudani waxa weeyi, Daahir Rayaale ma dhabeeyay ballanqaadkii uu shacbiga Somaliland ugu ballan qaaday inuu u soo dhisayo dawlad tayo leh.

Waxaan qabaa haddii aanu nahay dhallinyarada faraha badan ee jecel in ay Somaliland gaadho horumar, lexejeclo badanna ka qaba dalkooda hooyo oo Somaliland, waxaanu qabnaa jawaabtu waa maya, Daahir Rayaale-na si ayuu uga baxay ballanqaadkii uu shacbiga la galay, 7-dii wasiir ee uu ku dhawaaqay 5/6/03, Mudane Maxamed Xaashi Cilmi iyo Mudane Xuseen X. Cali Ducaale (Cawil) ayaa cusub oo keliya oo waliba aanu midna u magacaabin jagadii uu ku haboonaa ee uu aqoonta u lahaa. Waayo, ra’yulcaamka dadku waxay aad u danaynayeen inuu Maxamed Xaashi Cilmi u dhiibo Wasaaradda Maaliyadda, iyadoo loo arkayay inuu yahay ninka keliya ee wax ka qaban kara musuqmaasuqa dalka ku baahay ee ay saldhiga u noqotay wasaarada maaliyaddu.

Maxamed Xaashi Cilmi, Wasiirka cusub ee Ganacsiga iyo Warshadaha, runtii aqoon gaar ah uma lihi, laakiin waxa aan la socday wakhtigii sagaashameeyadii ee uu Duqa ka ahaa Magaalada Hargeysa, wakhtigaas oo uu ku soo beegmay xilli qalafsan oo uu dalkeena ka jiro dagaal sokeeye, taas oo uu haddana waxa uu qabtay waxyaabo waxtar dalka iyo dadkaba u leh, taas oo aynu wada garan karno kartidiisa iyo waxqabadkiisa-ba, waxaan odhan karaa Maxamed Xaashi inuu awoodo karo inuu wax ka bedelo ganacsigeenan oo ay xuurto ku haystaan Tijaarta waaweyn oo aan ogolayn in laga daba faa’iido, taasina sida aan qabo waxa ugu wacan kala xadayn la’aanta ganacsiga, waxaanay taasi u taallaa sidii uu wax uga qaban lahaa wasiirka cusubi, balse waxaan baqayaa in kartidiisaa badan inuu ku waayo wasiirnimada, sababtoo ah Madaxweynayaasha Afrikaanku ma ogola wasiirada waxqabadka badan, halka ay ka soo urursadaan wasiiro bilaa tayo ah oo aynu ku magacawno (yes man), waxase aynu u wada joogi sida uu ka yeello Madaxweyne Daahir Rayaale.

Xuseen X. Cali Ducaale (Cawil), Wasiirka Maaliyadda ee cusub, waxaan odhan lahaa, Cawil wasaaraddan loo dhiibay aqoon uma laha, wuxuu ka mid ahaa ciidamadii la odhan jiray Somaliland Scot, waxaanu ka mid ahaa saraakiishii isku dayday inqilaabkii sannadkii 1961-kii ee fashilmay, intii ka dambaysayna wuxuu safiir uga ahaa muddo dheer dawladii kaligii taliyihii Siyaad Barre wadamada Kiiniya iyo Yugaandha, intii dambana wuxuu fadhigiisu u badnaa dalka Kiiniya, ugu dambayntii waxa lagu magacaabay wakiilka Somaliland ee bariga Afrika u qaabilsan.

Maadaama uu Cawil yahay nin da’ ah, waxa Madaweyne Daahir la gudboonayd inuu ka dhigto la taliyihiisa gaarka ah ee siyaasadda arrimaha dibadda, wasiirka maaliyaddana wuxuu u magacaabi lahaa wasiir aad uga da’ yar oo aqoon u leh wasaarada maaliyadda.

Intaa haddaan ku dhaafo labada wasiir ee cusub, 5-ta Wasiir ee kale aad ayaan u saluugay, in dib uu Daahir Rayaale u soo magacaabo, waayo waxay ka hortimid ballanqaadkii uu shacbiga u ballanqaaday, waxaan iyana wax ka odhanayaa Marwo Edna Aadan Ismaaciil, wasiirka cusub ee arrimaha dibadda, runtii anigu shakhsi ahaan aad ulamaan dhicin in jagadan loo magacaabo, waayo, waxa jira rag badan oo diblomaasiyiin ah oo jagadan kaga haboonaa, mana haboona in qof dumar ah keligeed dibadda wareegto iyada oo aan nin lahayn, waxayna ahayd inuu arrintan Madaxweyne Ku-xigeenku kala taliyo Madaxweynaha in aanu Edna u magacaabin Wasiir, maadaama oo loo tiriyo inuu yahay nin diinta ku wanaagsan.

Ugu dambayn waxaan madaxweynaha iyo wasiirka arrimaha gudaha, Ismaaciil u soo jeedinayaa in ay ka waantoobaan ciidamada ay habeenkii magaalada ku soo dhex daadinayaan ee dadka ula dhaqmaya sida naxariis darada ah, taas oo ay arrintani na xusuusinayso falalkii ay samayn jireen ciidamadii Siyaad Barre, runtii saxaafaddu aad bay wax uga qortay.

Maxamed Axmed Yoonis, Hargeysa.

Top

Madasha Kenya, Maanka Somaliland, Iyo Majaraha Habawsan.

Waxaa laga soo wareegay 12 toban sanno markii xukunka laga tuuray keligii taliyahii xukunka adka ee dawladii kacaanka ee dalkii la isku odhan jiray Somaliya waa Maxamed siyaad barre, taariikhda lama qoro iyada is xaradha eh haddii dib aynu ugu noqono, sannadkii 19990, ayaa waxaa ciidamadii xoogaga SNM oo markaasi lagu tilmaami jiray Hanadadi hafiyey kacaankii hantiwadaaga, waxay u yabooheen, hawlwadeeno badan oo ay isku hadaf ahaayeen, waxaa ka mid ahaa xoogagii uu horkacaayey Jeneral Maxamed Faarax Caydiid, oo markaasi aan lahayn cudud militery oo ay ku afganbiye karaan hanfigii shuuciyadda ee Muqdisho, waxaa kale oo ay ururkii dhaqdhaqaaqa Wadaniga ee marka la soo gaabayo loogu yeedhi jiray SNM, hogaankiisa siyasadeed xeeriyey in tilmaam midaysan lagu abaaro, waa tii ninkii jiray ka yidhi:

Haddaanan haddaanan
Haddaanan dhawaaqa
Hireyda wireyda
Hayaay ka kacayda
Jahaadka Hargaysa
Barbaartu hagayso
Haweenka godoodey
Ka qayb gelin hawsha
Haddaanan haddaanan
Intii isku hiila
Hargaysiyo Bayla
Intii la hal maasha
Bakool hilinkeeda
Heeraarta Kismaanyo
Ilaa Hobyo geynin
Hiiraan u tallaabin
Runtay la hudmeene
Haddaanan haddaanan
Sidii hanqar yeedha
Hillaac iyo maayad
Dhulkoo dhan hadhaynin
Banaadir ka heesin!
Wixii hurda toosin!
Halyeyada ciilka
Ka haajirey ciidda
Halkay talo joogto
U sii farin haadda.

Hortaantii 91 kii ayaa ciidamadii halyeeyada ahaa ee SNM waxay si ismiidamisa u hujuumeen magaalooyinka Burco, berbera, iyo weliba xaruntii ay muddoyinka badan hiigsanayeen ee Hargeysa, Keligii taliye Maxamed Siyaad Barre iyo weliba Hogaankii Ciidamada aagga gobolka Hargeysa ee loo yaqaanay qabta 26aad, Gacan ku dhiigle Maxamed Siciid Xirsi Moorgan, iyo xubno sare oo kalaba waxay ku sugnaayeen tuulada Hawash oo ay kala arrinsanayeen hogaankii sare ee dalka Ethiopia, in xoogaga SNM loo soo gacan geliyo shuuciyaddii Siyaad barre, taasi waxay noqoto hal bacaad lagu lisay, waxaanay ku noqotay Siyaad Barre iyo seedigii film hollywood jilayso, isla galabnimadii horaantii sannadkii 1991 ayaa wuxuu siyaad barre si deg deg ah kaga soo anbabaxay xarunta ethiopia ee addis ababa isaga oo hogaanka sare ee ethiopia ku eedeyey inuu khiyaamiyey, balse runtu waxay ahayd in aanay waxba kala soconin dawladda ethiopia hawl gelka xoogaga SNM, waxaa ciidamada SNM maalmo gudahood ku sifeeyen maamulkii argagaxa badna ee Siyaad barre, kumanaan qof oo ku bahalyoobay hareerada waddanka ethiopia iyo xuduudaha dhaw ee Somaliland na waxay u noqotay riyaaq iyo dabayl xoriyadeed oo aan abadan soo wajahin, akhristow, Xorrayntii SNM, waxay dhashay in Maxamed Siyaad uu ka huleesho, dhamaanba geyigii la isku odhan jiray Somalia.

Balse su,aashu waxay noqotay maxaa xigay? Dhanka kale ee bidix ayaa iyaguna waxaa soo huleeshay xoogagii USC oo aan runtii sidaa looga aqoon hirdankii halganka, Maxamed Faarax Caydiid, oo wakhtigaasi hammi badan ugu jiray sidii uu reerka uu ka dhashay ugu celin laha mansabka Siyaasadeed ayaa wuxuu isticmaalay Hammuun aan cadawga lala beegsan balse xanuun ku noqotay runtii birma gaydo farabadan oo degenayd xaruntii dhexe ee dawladi siyaad bare waa Muqdisho eh, waxaa halkaasi ay xoogagii USC ee magaalada soo gelay ka gaysteen falal foolxumo ah oo aargoosi lala beegsaday dumar iyo caruur aan waxba galabsan, taasi waxay akhristow dhashay in xabbadii muqdisho ka caafimaadka qabtay iyo hanfigii cadawadeed ee qarni jirsaday ee shacbiga reer Somaliland lala beegsaday markeliya usoo guuro magaaloyinka iyo tuulooyinka Somalia (koonfur) waxaa ninkii jiray laga haya:

Qabqabtiyo durbaannada
Daran doorri dhacayaa
Diihaal ma reebaan
Dayac beel ma haynee
Dundumaanu maydhnaa
Sida ogaxda diinkaa
Daymadu na korisaa."

Waxaaba la odhan kara shanqadhii rasaasta, darandoorigii baroonku hadduu ka bilaabmay mudqisho badiba runtii dadka ku noola waxay ku maqli jireen xan iyo xanshaashuq "Diyaaradba waqooyi garaacda, iyo Hargeysa laga qaxay", akhristow dulucdaydu ka dheer tiigsi iyo nabar aad damqo, balse ma odhan karaa hanfiga cadawadeed ee muqdisho, waxaa lagu dhayi karaa kiniin uu dawaarle soo qoray, runtii taasi waa maya, aan u dego dulucda guud ee darmaanta aan wada xanbaarsantahaye, badiba dadka loogu yeedho hogaamiye kooxeedka (faction leaders) waxaa beesha caalamku u kasbatay hilaw farabadan waxaa badiba loo igmay tobanaan xeerbeegtiya waxaa la iskugu yeedhay madal qudha, balse intuba waxay noqdeen sidii tii laga yidhi:

Ninkii digashada badnaa
Daaruhu tayo waa ka gaal
dulmay taran leeyihiin
bar duunyo ah waa ka caydh
waxay ku dul nool yihiin
nin daaqsada xoolo nool
dubbaha fakhrigay tumaan
waxay derbi jiifiyeen
barbaarkiyo doobka nool
carwada dibjirkay dhalaan
hadday kugu soo durkaan
ducaa laga hoos galaa
maxay damal weyn shiteen
maxay qudhac deebiyeen
waxay dab sudheen dhirtii
dhulkay midab dooriyeen
bal eeg degelkii hufnaa
bir iyo waxa daasad yaal
bal eega dalkii xalaa
waxay lafo daadiyeen

Shil baa dunidii ka dhacay
daacuun halisaa ku fiday
duufaan simay baa la tegay
doofaarrada aan gudnayn
diinlaawaha gaalku dhalay
maxay dulin faafiyeen
maxay samo duudsiyeen
maxay godob daaqsadeen
maxay denbi xoogsadeen
maxay dabar soo xardheen.

waa farriinta badana ay shacbiga Reer Somaliland u dirayaan kooxaha muqdisho isku dilaaya, waayo saaxiibayaal maanta anaga waxaa noo dan ah hadaanu nahay qaranka Somaliland ee aan sinaba loo duudsiyo karin, walaalahayga Somalia oo marin xalaal hela, nabadi ka aslaxdo, si nabad loogu wada noolaado geyiga fog ee beriga afrika, aan u dego dihin kale eh, hadda waxaa beesha caalamku yagleeshay shir kaasi oo badiba cidhifyo badani usoo hanaqal taagayaan, balse su,aashu waxa weeyi sideeba wax ay u dhisan karaan Somaliya? jawaabta su,aashu akhriste aad ayey u fududahay waxaanan ku soo xeeriyey hamuunta hoos ku taall:-

1. In dhamaan Beelaha, waxgaradka, siyaasiyiinta, salaadiinta, cuqaasha garaadada, iyo waxgaradka iskugu yimid madasha eldoret ee asal ahaan ka soo jeeda Somaliya ay aqoonsi buuxda siiyaan JAMHUURIYADDA SOMALILAND.

2.In dhamaanba beelaha iyo waxagaradka iyo siyaasiyiinta iyo cuqaasha, garaadadu ay go,aanshaan in shirku u gaaryahay SOMALIA, taasi oo xalka la raadinaayo loo raadinaayo SOMALIA ee dadka asal ahaan ka soo jeeda Somaliland shirka dibadda looga saaro.

3. In la gorfeeyo iyada oo la is hor fadhiyo wixii dhibaato la isku geysto runta oo cadna la is waydaarsado lana xanuujiyo nabarkii hore loo dhaawacay lagana saaro viruska iyo bacteriayada ku dahaadhan.
4. In Somalia loo helo hogaan matali kara kuna hadli kara codka umadda Soomaliyeed kaasi oo haddii aanu nahay Reer Somaliland aanu kusoo dhawaynayno Magaalo madaxda Hargeysa Hogaankaasi oo aqoonsan jiritaanka iyo madaxbanaanida Somaliland.

5. in la helo dawlad furfuran oo ka saafi ah ururada xanuunka ku ah xuquuqda aadamaha, argagixisada, iyo weliba dhamaan aqoonta militerya.
6. Dawlad aan cadaw u ahayn hirka nabadeed ee mandaqadda beriga iyo badhtamaha africa oo la dagaalanta argagixisada caalamiga ah.
qodobadaasi iyo kuwa kale haddii ay iska indho tiraan walaalaha Soomaliyeed ee ku xeeran madasha eldoret waxaan huba in ay ku fashilmi doonan hanaanka ay mudada badan u hureen ee ay u fadhiyaan kenya.
WA BILAHI TAWFIIQ.

WAXAA DIYAARIYEY MOHAMED ABDI HASSAN (DIRIDHABA).

KARACHI, PAKISTAN.

Top

Hargeysa (Haatuf) - Inkastoo muddo hal toddobaad ah laga joogo markii xisbiga KULMIYE uu aqbalay talo-soo-jeedintii golaha Salaadiinta Somaliland ee ahayd in xisbigu aqoonsado natiijada doorashadii Madaxtooyada Somaliland ee dalka ka dhacday 14-kii bishii April ee sannadkan, isla markaana ay xukuumaddu ay wada-hadal iyo wada-tashi yeelato xisbiga KULMIYE, ayaa haddana waxa soo ifbaxay warar sheegay in Maamulka Madaxweyne Daahir Rayaale uu ka cago-jiidayo sidii wada-hadal siyaasadeed u dhexmari lahaa xukuumadiisa iyo xisbiga KULMIYE ee mucaaridka ah.

Sida ay warar xog-ogaal ahi sheegeen, Madaxweyne Rayaale ayaa u saaray guddi ka kooban Madaxweyne Ku-xigeenka, lix wasiir oo ka mid aah golihiisa wasiirada ee uu dhawaan magacaabay iyo laba wasiir oo ka mid ah golihiisii wasiirada ee hore, kuwaas oo uu u xil-saaray laba arrimood oo kala ah; in ay ka soo arrimiyaan xaaladda guud ee nabadgelyada dalka, iyo in ay qorsheeyaan qaabka uu u furmayo wada-hadalka la filayo inuu dhexmaro xisbiga UDUB ee xukuumadda iyo xisbiga mucaaridka ah ee KULMIYE.

Sida la sheegay waxa maalin dhawayd kulmay Madaxweynaha iyo guddidaa uu u xilsaaray wada-hadalka, kulankaas oo ay u jeedadiisu ahayd in la iskula meel dhigo wakhtiga iyo goobta ay ka dhacayaan wada-hadalladaasi, taas oo ay weheliso ajandaha iyo mawqifka ay dhinaca xukuumaddu la tegayaan wada-hadalladaasi oo ay qaban-qaabintooda ay ku dhex jireen golaha salaadiinta ee mudooyinkanba ku hawlanaa xalinta muranka u dhexeeya labada dhinac.

Inkasta oo aan kulankaas wixii ka soo baxay aan daaha laga qaadin, haddana ilo xukuumadda ku dhow-dhow ayaa sheegay in aan kulankaa layskula soo qaadin ajandaha khilaafka u dhexeeya labada dhinac iyo dhammaystirka muranka u dhexeeya labada xisbi.

“Waxaanu filaynaa maanta (dorraad) in ay kulmaan Madaxweynaha iyo guddi uu u xilsaaray arrintan oo uu Madaxweyne Ku-xigeenka iyo dhawr wasiir ka mid yihiin, kadib kulankoodaa ay noo soo gudbiyaan wakhtiga iyo goobta ay isugu iman lahaayeen labada dhinac.” Sidaa waxa yidhi mid ka mid ah golaha Salaadiinta ee ku hawlan xalinta muranka labada dhinac.

Dhinaca kale, xisbiga KULMIYE ayaa u diyaar-garoobay wada-hadalka ay la yeelanayaan xisbiga UDUB iyo xukuumadiisa, waxayna warar xog-ogaal ahi sheegayaan in xisbiga KULMIYE uu diyaarsaday ajandihii uu la tegi lahaa madasha wada-hadalka labada dhinac. Taas oo sida la sheegay ay ka mid yihiin ajandaha ay xisbiga KULMIYE la tegayaan; soo dedejinta doorashadii Baarlamaanka iyo nidaamka loo agaasimayo doorashada xubnaha Baarlamaanka; In damaanad buuxda ay xukuumaddu ka bixiso sidii ay xisbiga UDUB uga xakamayn lahayd ku tagri falka hantida qaranka, isla markaana ay dawladu kafaalo qaado sidii ay saddexda xisbi dhaqaale siman u siin lahayd; in iyadoo laga duulayo labadii doorasho ee dalka hore uga soo dhacay laga gaashaanto caqabadihii iyo carqaladihii ka horyimid ee muranka keenay oo ay ka mid yihiin in la helo garsoor xalaal ah cadaaladna ku maamula doorashada; in la sii daayo siyaasiyiinta ka tirsan xisbiga KULMIYE ee iyadoo aan maxkamad xukumin, laguna caddayn wax dambi ah oo ay galeen xabsiyada ku jira; iyo in baadhitaan lagu sameeyo falal ku lidi xuquuqda aadamaha oo dalka ka dhacay wixii ka dambeeyay doorashadii madaxtooyadda.
“Annagu waanu qaadanay soo-jeedintii Salaadiinta ilaa haddana iyaga ayaanu ka war sugaynaa.” Sidaa waxa yidhi xubin ka mid ah guddiga fullinta ee xisbiga mucaaridka ah ee KULMIYE.

Arrimahani, waxay ku soo beegmeen iyadoo dalka ay khatari kaga soo fool-leedahay shirka kooxaha Soomaalida uga socda dalka Kiiniya oo wakhtigan gebo-gebo ku dhow, iyadoo uu cirka isku shareeray loollanka ay hogaamiyayaasha kooxuhu ugu jiraan hogaaminta dawlad Soomaaliya loo dhiso oo shirkaa ka soo baxda.

Sida ay sheegayaan wararka qaarkood jagooyinka u sareeya dawladdaa la dhisayo waxa laga yaabaa in loo magacaabo Maxamed Cadow oo loo doorto Madaxweyne iyo C/laahi Yuusuf oo ku guulaysta jagada Ra’iisal-wasaaraha, taas oo sabab looga dhigayo labadaa nin oo ay wataan reer galbeedku, dabadana ay ka riixayaan doorashadooda.
Kadib haddii taa lagu najaxo, waxa uu qorshuhu yahay in Somaliland lagu cadaadiyo dawlad fedraal ah oo loo sameeyo dalkii laysku odhan jiray Soomaaliya, taas oo ay xoojinayso ku biiritaanka maamul goboleedka Puntland ee dawladda loo dhisayo Soomaaliya.

Haddaba, khatarta uu shirkani ku leeyahay Somaliland waa mid ka weyn shirkii kooxaha Soomaaliya ee Carta, sababtoo ah shirkan oo ay wataan dalalka reer galbeedka oo uu qorshahoodu yahay in ay khasab ku meel mariyaan go’aanada iyo dawladda ka soo baxda shirkaasi, halkii ay shirkii Carta ka wateen dalalka Carabta qaar ka mid ah iyo Djabuuti oo shirka qaban qaabisay.

Waxa kale oo jira qorshe hoosaad uu C/laahi Yuusuf wato, isagoo ka faa’iidaysanaya muran maamulkiisa iyo Somaliland ee gobollada bariga Somaliland, taas oo uu doonayo in ay u fududayso sidii Somaliland loogu riixi lahaa ama loogu dirqiyi lahaa ka mid noqoshada dawladda federaalka ah ee la doonayo in loo dhiso Soomaaliya.

Arrintani waxay ku soo beegantay iyadoo uu weli jiitamayo muranka siyaasadeed ee u dhexeeya labada xisbi ee KULMIYE iyo UDUB, kaas oo ka dhashay natiijadii doorashadii madaxtinimada ee April 14 oo aan weli la dhammaystirin xalinteeda, taas oo haddii aan degdeg loo xalin fursad siinaya khatar siyaasadeed ee ka soo fool leh shirka Kiiniya uga socda kooxaha Soomaalida ee ku waajahan Somaliland.

Top

Nabsigii Foosto-Riix, Q: 7aad Qiso Taxane Ah - Waxa Qoray Siciid I. Guraase.

Foosto-riix iyo fatxiya waxa u bilaabantay nolol cusub iyaga oo noqday lamaane reer wada yeeshay iyada oo midwaliba uu ku aaday kaalintii kaga aadanayd reerka. Foosto-riix sida caadada u ah raga ka masuulka ah reeraha waxa uu subaxii ku kalihi jiray shaqadiisa si uu quutal daruuriga ugu soo helo reerka taasoo ka cuslaatay sidii ay ahayd markii uu kalidii ahaa,waxaana qasab ku noqotay inuu meel uu ka keenaba reerka u raadiyo masaariifdooda run ahaantiina wuxuu noqday nin mas’uuliyadaa culus kasoo baxa wax kasta oo ay ku qaadataba amaan badana wuu ku helay sida hagrasho la’aanta ah ee uu reerkiisa ugu shaqeeyo.Fatxiyana waxay guntiga dhiisha iskaga dhigtay sidii ay reerkeeda u dhisi lahayd uguna shaqayn la lahayd si bilaa hagrasho ah,marka laga yimaado shaqada gurigeeda waxa kale oo ay mararka qaarkood waxa ay ka shaqaynjirtay meheradeedii dawaarlaha ahayd in kasta oo ay inta badan hayn jirtay gabadhkale oo ay asxaab ahaayeen,taasoo ay bishiiba wax ka helijireen.

Foosto-riix shaqdiisii dhismaha wuu kusii dalacay isaga oo marba heer ka gaadhay markii dambena waxaabu noqday wastaad buure ah oo aan dhismaha cidi ugu iman, waxa kale oo uu meel fiican ka gaadhay waxbarashadiisii dhinaca qoraalka iyo farta isaga oo noqday nin waxna khriya waxna qora taasi waxay u sahashay inay aqoontiisu kordho oo oo uu la xidhiidho meelo kala duwan si uu shaqooyin uga helo.

Mudo kadibna isaga iyo ragkale oo ay saaxiibo yihiin ayaa samaystay shirkad qandaraaska qaadata taasoo uu nasiib wanaag isagu gudoomiye u noqday.

Waxaanu isaga iyo Fatxiya ilaahay ku manaystay caruur wxaana u dhashay sadex caruur ah oo kala ah Laba wiil iyo gabdh,labada wiil waxay u bixiyeen oo la kala odhan jiray Faarax iyo Farxaan gabadhana waxay u bixiyeen Foosiya, kuwaasoo ay korin tooda iyo barbaarintoodaba si weyn isugu hawleen,markii ay barbaareena waxay kula dadaaleen dhinaca waxbarashada iyagoo ku daray Dugsiyada waxbarashada.

Waxay sidaa ahaataba nin kii Foosto-riix ayaa dalacay markii ay shirkadiisii qandaraasyadu markaliya ku guulaysatay qandaraas dhisme oo ah mashruuc balaadhan oo lagu dhisayo guryo badan oo loogu talo galay in dadka dib looga kireeyo kaasoo ay maalgalinaysay dawlada kale oo ah kuwa deeqda bixiya.

Mashruucani wuxuu ku kacayey malaayiin doolar isaga oo soconayey mudo sanad ah mudadaana foosto-riix iyo saaxibadii waxay ku dhufteen bahal lacag ah oo aanay waligood ku riyoon taasoo ka dhigtay niman hantiila yaal ah,gaarahaana waxa lacagta in teedii badnayd afka u dhigtay Foosto riix oo gudoomiye ka ahaa shirkada qandaraaska heshay.

Ninkii Foosto riix markiiba waxa ka muuqatay nimcada uu helay waxaana ad kaatay sida lagu helo marka kaliya ee la arkaana waxay ahayd mar uu gaadhi dhexdii dadaka salaamo qofkii doona inuu ugu tago xafiiskiisana waxay ku qaadanaysay in mudo ah marka uu dhaafo ilaalada ku dayran dhismaha xarun ay yeelatay shirkadoodu.

Sidoo kale waxa uu haleelkoodu ku adkaaday reerkiisii iyo xaaskiisii fatxiya ee uu jeclaa kuwaasoo nuurigiisaba waayay, inkasta oo mudadii hore uu meel ugu xawilay biilkooda iyo masaariiftooda ayna wax kasoo gaadheen nimcada uu dabaashay Foosto-riix ,balse marba marka ka dambaysay uu ka sii fogaanayey aragooda iyo xasuustooda ba.

Inkaarbaa ka salag lahe waxa ay noqotay nimcadii uu helay mid uga daratay foosto-riix waxaanu madaxa la galay kibir iyo is qaad qaad.

Xaaladiisana waxa sii xumaysay isaga oo bartay gabadh layidhaahdo Fahiima oo xoghayn u ahayd shirkadooda taasoo noqotay gabdh duufsatay Foosto-riix oo bilaabay tumasho iyo dalxiis reerkiisiina nuurigiisaba way waayeen.

Foosto riix maadaama uu lacag yeeshay magacii wuu iska badalay waxaanu labaxay magac cusub oo ah Fadhi-lacag.

Lasoco.

Top

Waadiga Ciyaaraha: Real Oo Tallaabo u Jirsatay In ay Ku guulaysato Horyaalka Spain.

Madrid (W. Wararka) - Ronaldo iyo Raul ayaa xiddiga ciyaartii xalay ay kooxda Real Madrid ku garaacday 4-0 kooxda kale ee ay isku magaalada yihiin Atletico de Madrid, taas oo ay sabab rumaynaysa in ay Real Madrid ku socoto in ay ku guulaysato markii 29aad Horyaalka kooxaha Isbaanishka ah.

Ronaldo ayaa furay gooldhalinta daqiiqadii 7aad, isagoo helay fursad kale oo uu gool labaad ku dhalin lahaa balse wuu la waayay, iyadoo uu garsooraha ciyaartuna ku qaaday ofsaydh, waxaanay taageerayaasha Real Madrid ku dhawaaqayeen kelmado ay ka mid yihiin “Asi gana el Madrid” oo ka dhigan “Waa kaa dariiqa ay Real ku guulaysataa”.

Si kastaba ha ahaatee, Real Madrid waxay muujisay in aanay u baahnayn taageerida garsooraha, kadib markii Raul uu natiijada ciyaarta ka dhigay 2-0 daqiiqadii 19aad, waxaanu Ronaldo raaciyay goolkii labaad daqiiqadii 31aad.

Mar kale ayuu Raul dhaliyay goolkii ugu dambeeyay ciyaarta daqiiqadii 73aad.

Natiijadani waxay ahayd tii ugu sareysay ee ay labadan kooxood ku kala badiyaan, waxaanay ciyaartii horaantii sannadkan ay wada yeesheen ku dhammaatay 2-2.

Dhinaca kooxda Celta de Vigo ayaa heshay fursad ay kaga qayb gasho xilli-ciyaareedka dambe tartanka Horyaalka Yurub, kadib markii ay si xun uga badiyeen oo ay burburiyeen rajadii kooxda Real Sociedad ay ku noqon lahayd Horyaal Isbaanishka, waxaanay kaga badiyeen 3-2.

Goolka hore waxa u dhaliya Celta Vigo, ciyaartoyga Alexander Mostovoi daqiiqadii 10aad, goolka labaadna waxa haddana u dhaliyay Mostovoi oo loo yaqaan “Russian Zidane” oo u macnaheedu yahay “Zidane-kii Ruushka ahaa”, waxaanu goolkaa u saxeexay daqiiqadii 50aad.

Xiddiga Real Sociedad Nihat ayaa rajadii kooxdiisa soo nooleeyay daqiiqadii 66aad, kadib markii u dhaliyay gool, kaas oo ka dhigay natiijadii ciyaarta 1-2 ay Celta Vigo ku hogaaminayso. Balse afar daqiiqadood kadib ciyaartoyga reer Masar ee Mido oo amah kaga soo wareegay kooxda Ajax ayaa goolka badiska u dhaliyay kooxda Celta Vigo.

Xiddiga Nihat ayaa mar labaad u dhaliyay kooxdiisa goolkii labaad, balse tani wax faa’iido ah uma aha, keliya waxa ay sugaysaa in ay kooxda Atletic de Bilbao ka badiso Real Madrid toddobaadka soo socda.

Kadib markii uu siidhigii ciyaarta dhammaystiray dhacay, waxa aad ugu farxay taageerayaasha Celta, taas oo ay ogaadeen in ay kooxdoodu suurto-gal tahay in ay ka qaybqaadato isreebreebka hore ee horyaalka Yurub, kadib markii kooxda Valencia lagaga badiyay 1-3 oo ay Barcelona ku garaacday, waxaana imika u dhexeeya labada kooxood 4 dhibcood oo ay hal ciyaar oo keliyana u hadhay labada kooxood ee Valencia iyo Celta Vigo.

Ciyaartoyga hore ugu ciyaari jiray kooxda Valencia, haddana u ciyaara kooxda Barcelona Gaizka Mandieta ayuu ahaa ciyaartoyga gooldhalinta furay kadib markii uu rigoore u dhaliyay daqiiqadii 44aad, waxaanay natiijadii noqotay 1-0.

Labada gool ee kale ee kooxda Barcelona waxa u dhaliyay ciyaartoyda reer Holland Patrick Kluivert oo mar kale rigoore u dhaliyay kooxda iyo Marc Overmars, waxaanay kala dhaliyeen daqiiqadihii 72 iyo 79aad.

Juan Sanchez ayaa u gool keliya kooxda Valencia u dhaliyay, waxaanu daqiiqadii 88aad u dhaliyay gool rigoore ahaa.

Top