Haatuf News

Home | Contact Us | Links |  Archives

Abaal Marino La Gudoonsiiyey
Shakhsiyaad Ilaaliya Xuquuqda
Caruurta Ee Boorama

“Madaxweynaha Waan Uga Waramay
Mashruuca African 70 Iyo Xaalada Biyo Soo Saarkaba”
Injineer Jeeni Liqe

Ra’iisal-Wasaaraha Xukuumadda Mbagathi Oo Ka Badbaaday
Qarax Lala Beegsaday
Dhimashada Iyo Dhaawaca Uu Sababay Qaraxaasi Oo Sii Korodhay

Khasaare Roobabku Gaadhsiiyeen Degmada Dhahar

Xuska Sanad Guurada Saddexaad Ee Geeridii Marxuum Maxamed
Xaaji Ibraahim Cigaal

Xaflad Allay-baday Loogu Qabtay Xubnihii Dhawaan Ku Soo Biiray Xisbiga UDUB

Jaaliyada Reer Somaliland
Ee Britain Iyo Doorashada
Beri Ka Dhacaysa Dalkaasi

ODHAAHDA AKHRISTAHA:Nasiib Darrada Haysata Dhalinyarada Somaliland

Fariin Ku Socota Qurba Jooga Somaliland

“Xasuuqan Oo Kale Wuxuu Ka Dhacay
Ruwaanda, Waxaana Sameeyey Dad,
Laakiin Waa In Maxkamad La
Soo Taagaa Dadkii Geystay ”
Madaxa Weftiga Midawga
Afrika Mr. Patrick Mazimhaka

Hargeysa, May 4, 2005 (Haatuf) – Xubnaha wafdiga Midowga Afrika ee booqashada xaqiiqo-raadiska ah ku jooga Somaliland ayaa shalay kulan la yeeshay mudanayaasha labada gole ee Baarlamaanka.

Kulankaa oo ka dhacay xarunta golaha Guurtida waxa gudoominayay gudoomiyaha Guurtida Saleebaan Maxamuud Aadan (Saleebaan Gaal), waxayna qoraal ay labada gole ee Baarlamaanku soo wada diyaariyeen ka akhriyey gudoomiye xigeenka koobaad ee golaha Wakiilada C/qaadir Jirde. Intaa ka dib waxay mudanayaasha madasha fadhiyey qaarkood weftiga weydiiyeen su’aalo la xidhiidha sida ay midowga Afrika u arkaan qadiyada madaxa banaanida Somaliland iyo sababta ay ilaa hada u citiraafi waayeen.

Waxaanu isu diwan-geliyey inay codkooda gaadhsiiyaan weftiga midowga Afrika, dhowr mudane oo ka tirsan labada gole. Laakiin xubnaha weftigu kama wada jawaabin waxyaabahaa, waxayna qoranayeen waxyaabaha la weydiinayo, si ay warbixintooda ugu darsadaan, waxaana xubnaha mudanayaasha ah ee weftiga la hadlay ka mid ahaa gudoomiye xigeenka koowaad ee Guurtida Sh. Axmed Nuux oo yidhi “Maadaama aad aragteen wadankani waxa uu qabsaday, waxa ka dhiman wixii aad ku dari lahaydeen oo ah citiraaf iyo horumarin dhaqaale”.

Mudane Sh. Ismaaciil oo ka mid ah mudanayaasha meesha ka hadlay, wuxuuna sheegay in aanay Somaliland ahayn dal cusub, isagoo yidhi “Dalkani maaha dal cusub, hadii aad isku daydaan inaad nagu celisaan Soomaaliyana dagaalkii aanu galay mid ka xun ayaa dhalanaya”.Mudane Maxamed Maxamuud Garaad oo isaguna ka mid ahaa xubnaha la hadlay ayaa yidhi “Afrika isma guumaysan kartee waxa fiican inay is-aqoonsato, umad walibana iyadaa xaq u leh inay aayaheeda ka tashato, idinkuna hadaad aqoonsataan dalkaa dadkiisa la xasuuqay ee maalkoodii la dhacay, Taariikhda ayaad baal dahab ah ka geli doontaan”.

Mudane Axmed Dirir oo yidhi “Midowga Afrika haduu aqoonsanyahay xuduudihii uu ka tegay guumaysigii, anaguna la mid ayaanu nahay, hadii kale Somaliland waxay noqonay dal madax banaan oo aan cidna marti uga ahayn gooni isu taagiisa iyo qaranimadiisa”.Xaaji C/kariin (Cabdi Waraabe) oo ka mid ah odayaasha ugu da’da weyn golaah ayaa isaguna si kooban uga waramay sida uu ku yimi midowgii Soomaaliya ee 1960-kii iyo sababta keentay inay Somaliland noqoto mid aan diyaar u ahayn midaw dambe oo dhex mara Soomaaliya, wuxuuna yidhi “Waxaanu ahayn markii aanu midawnay laba dal oo aan waxba kala qoran, markii dambena anagaa qaranimadayadii la soo noqonay ee waa in aad sidaa u ogaataan”.

Prof. Maxamed Cumar Jiir oo ka mid ah xubnaha ka hadlay kulanka dhexmaray mudanayaasha labada gole iyo weftiga Midowga Afrika ayaa yidhi “Somaliland iyo Soomaaliya waxay ahaayeen laba dal oo midoobay, hadii ay midowga Afrika taa aqoonsan yihiin waa inay qorshahooda ku daraan Somaliland”.

Gudoomiyaha golaha guurtida ayaa isaguna si kooban uga hadlay qadiyada madax banaanida Somaliland, isaga oo weftiga ku adkeeyey inay gudbiyaan fariimaha dhabta ah ee ay kala kulmeen shacbiga Somaliland intii ay booqashada ku marayeen.Laakiin madaxa wafdiga midawga Afrika Mr. Patrick Mazimhaka ayaa hadal kooban oo uu ka jeediyey madasha ku sheegay sida aanay raali uga ahayn in geedi socodka dimuqraadiyada iyo madax banaanida Somaliland la carqaladeeyo, wuxuuna Mr. Patrick yidhi. “Meelaha dhibaatooyinkii dadkan loo geystay ay ka dhaceen waanu soo eegi doonaa. Waxaana markii gumaysigu ka baxay kaga tegay dadkii uu tababaray oo u dhaqmay qaab xun oo digtaytarnimo ah. Anaguna waanu qabnaa, marka aad leedihiin uma adkaysanayno in faragelin lagu sameeyo geedi socodkayaga, xornimadayaga iyo qaranimadayaga waana mid nagu weyn in aanay Afrika idiinkaga iman faragelin”.

Mr. Patrick waxa uu sheegay inay ku faraxsan yihiin waxa ay Somaliland qabsatay, isla markaana waxa uu xusay in aragtida ugu weyn siyaasada midawga Afrika ay tahay mid ay hogaaminayaan dadka reer Afrika.Mar uu ka hadlayey sida ay ku yimaadeen Somaliland, wuxuu sheegay in booqashadoodu ka dhalatay kulan ku dhexmaray dalka Itoobiya, madaxweynaha Somaliland Daahir Rayaale Kaahin, wasiiradiisa iyo gudoomiyaha midawga Afrika Alpha Cumar Konare, balse waxa uu sheegay inkasta oo kulankaa aan siyaasiyan meelaha qaar laga jeclaan ay taasi xudun u ahayd in loo soo diro Somaliland weftigan si loo ogaado xaqiiqda ka jirta iyo xaalada dhabta ah ee Somaliland.

Xubnaha wafdiga midawga Afrika markii ay dhamaysteen kulankaa ay la yeesheen labada gole waxay booqasho ku tageen qaar ka mid ah xabaalo wadareedyada xasuuqa ay dadka Somaliland u geysteen taliskii Maxamed Siyaad Barre.

Waxaana ay soo mareen xabaalo wadareedyada ku yaala dhinaca koonfureed ee Hoteelka Hargeysa Club oo dhinaca galbeed kaga toosan xerada milateriga ee Birjeex, waxaana halkaa warbixin ku saabsan xasuuqa weftiga siiyey gudoomiyaha guddida xasuuqa Rashiid Gadhweyne.
Waxa kale oo ay soo mareen xabaalo wadareedyada xasuuqa ee Malka Dur-Duro, wuxuuna Mr. Rashiid Gadhweyne sharaxaad ka bixiyey xabaalaha, isaga oo sheegey in qaar ka mid ah ay ku jiraan ugu yaraan 50 qof oo xabaal keliya ah, halka ay qaar kalena ku jiraan tiro intaa ka yari, wuxuuna xusay in 1998-kii ay koox Faransiis ahi timi xabaalo wadareedyadaa oo daadku soo saaray, isla markaana ay jiraan goobo kale oo ay sheegeen dadkii waday gaadiidkii lagu aasay markii la laayey dadka.

Mr. Rashiid waxa kale oo uu sheegay in xabaalahan oo akle ay ka wada jiraan magaalooyinka Somaliland, isaga oo xusay in dadka siyaabo kala duwan loo ururin jirey marka la xasuuqayo.
Madaxa weftiga midawga Afrika Mr. Patrick oo hadal kooban ka jeediyey xabaalaha ay booqdeen ayaa yidhi. “Marka hore waan ka tacsiyadaynayaa ummadda Somaliland waxan loo geystey. Xasuuqan oo kalena wuu ka dhacay dalka Rwanda, waxaana sameeyey dad, laakiin waa in maxkamad la soo taagaa dadkii waxan geystey, si aanay mar dambe u dhicin oo ay wax ugu qaataan kuma dambe”.

Weftigu markii ay ka soo laabteen xabaalaha xasuuqa waxay soo mareen wadada biriishka sabada jiifta ahaa ee daadku burburiyey, waxaana halkaa madaxa weftiga warbixin ku saabsan dhibaatada ay roobabku u geysteen Somaliland ku siiyey wasiirka warfaafinta C/laahi Maxamed Ducaale, wuxuuna madaxa weftigu uga tacsiyadeeyey dadkii waxyeeladu ka soo gaadhay roobabkaa.Waxaana weftiga qaddo sharaf ugu sameeyey Hoteelka Ambassador, guddiga doorashooyinka qaranka, iyadoo ay kulan qaddo ah wada yeesheen xubnaha weftiga, guddiga doorashooyinka, xubno ka socday saddexda xisbi qaran iyo xubnaha wasiirada ah ee weftiga hogaaminayey.

Kulankaa qaddada ah ka hor waxay xubnaha weftigu la kulmeen gudoomiye ku xigeenka shirkada Dahabshiil C/Rashiid Maxamed Ducaale iyo xubin kale oo ka mid ah masuuliyiinta shirkadaasi.
Madaxweynaha Jamhuuriyadda Somaliland, Mudane Daahir Rayaale Kaahin, ayaa xalay muddo saacad ah xog-warran ku saabsan ujeedada loogu marti qaadnay Somaliland ku siiyey weftigii ka socday midawga Africa intii aanay gudo galin casho sharaftii uu ku marti qaaday ee loogu sameeyay madaxtooyada.

Sida lagu sheegay warsaxaafadeed uu xalay soo saaray Afhayeenka madaxtooyada Cabdi Idiris ducaale, wuxuuna qoraalka warsaxaafadeedku u qornaa sidan“Mudane Daahir Rayaale Kaahin waxa uu yidhi ugu horreyntii” waxaan aad ugu faraxsanahay inaan idinla kulmo idinkoo ka jawaabaya codsigaygii oo aad soo aragteen xaqiiqada ka jirta Somaliland ee ahayd:
1. Inaad shacbigayaga rabitaankiisa ogaataan
2. Inaad aragtaan waxa noo qaybsoomay iyadoo Africa iyo caalamku midna uuna kaalmo na siin.
3. Inaad u dhabo gashaan inaanaan ahayn Gobolk ka go’ay Somalia, ee Somaliland iyo Somalia ay laba dal kala ahaayeen sida wadamada Africa ee lixdankii xorroobay.
4. In Xornimada Somalia shan bari aanu ka horreynay, sidii riyadii Kuwaami Nekrooma ee midawga Africa ay u jirtey Lixdankii in aanu anakuna doonaynay inaanu Somaliweyn midayno, oo waliba hamigayagu ka fogaa shanta Soomaaliyeed ee ay ahayd halkii Somali joogtaba.
5. In riyadaasi Africa iyo Caalamkuba ka soo horjeedsadeen iyo dagaaladii ay sababtay
6. Madaxweynuhu waxa uu intaa ku daray in midnimada doonisteeda aanu kala kulanay 30-sanno oo dulmi caddaalad darro iyo xasuuq lagu dambaysiiyay, taasi oo shacbigu ka dagaalamay, dibna ula soo noqday madaxbanaanidiisa 1991-kii oo magaaladii aad tagteen ee Burco, Jabahaddii Xoreynta SNM ay ku marti qaaday beelaha JSL, dhammaantood halkaana lagu go’aansaday dib ula soo noqoshada madax banaanidii Somaliland iyadoo loo wada dhan yahay.
Mudane Daahir Rayaale Kaahin, waxa uu weftiga u faah faahiyey in shirweynahaas oo ay qaban qaabisay SNM ay beeluhu u dhammaayeen laguna go’aamiyey laba sanno inay jabhaddu xukunka hayso, ka dibna 1993 ay sidii ballanku ahaa dib ugu soo celiyeen shirweynihii beelaha Somaliland, sidaad soo aragteenna waxa noo hirgalay:
1. Dib u heshiisiin
2. Abaabul ka saar uu ka soo dhex baxay ciidamada hadda sugay Nabadgelyada oo ku walaaloobay qaranimada Somaliland.
3. waxa noo dhismay haykal dawladnimo, waxana noo suurto gashay dib u dhiskii dalka, intii awoodayadu noo suurto galisay.
4. Inaanu samaysanno Dastoor ay shacbigu y ugu coddeeyeen 97% gooni isu taagu inuu yahay lagama noqdaan.
5. Waxaanu dhaqan galinay qodobadii dastuurka oo ay ka mid ahayd, markii Madxweynihii dalku geeriyooday alla ha u naxariistee in saacad gudaheed laygu dhaariyo jagadan. Madaxweynanimda.
Waxa noogu xigtay doorashooyinkii deegamada iyo Madaxtooyada, haddana waxa kaabiga nagu soo haysa doorashada Golaha Wakiilada oo dhammaystiraysa dhaqan galinta habka Dimoqraadiyada Xibiyada badan.

Madaxweynuhu waxa uu weftiga u sheegay aqoonsiga Somaliland inaanay waxba ka bedelayn xuduudihii guumesyi ee afriki ay ka baqayso bedelkooda, maxaa yeelay annagu waxaanu leenahay xuduudo caalamka iyo afrikaba laga aqoonsan yahay oo ahaa kuwii guumaysiga, sidaasi awgeed waxaanu ka xunnahay inanu u xidhnaano qaran aan jirin.

Wuxuuna xog warankiisii kusoo gaba gabeeyay, waxaan idinku soo martiqaaday inaad ogaataan xaqiiqada ka jirta Somaliland oo aad runta gaadhsiisaan wadamada Africa, waxaanan idiin sheegayaa ictiraafka iyo ka mid noqoshada Ururka Midawga Africa inaanu Somaliland kaligeed dan u ahayn ee uu yahay maslaxadda nabadgelyada iyo horumarka gobolka guud ahaan, waxaan mar kale idiinka mahad celinayaa imaatinkiina iyo daalka badan ee aad u gasheen sida aad runta u soo ogaataan.

Guddoomiyaha Weftiga Mr. Patrick, ka dib markii uu ka mahad celiyey soo dhaweyntii diiranayd ee shacbiga iyo xukuumaduba ay siiyeen iyo u fududayntii shaqadii loo soo diray waxa uu yidhi, qaybaha kala gedisan ee bulshada, xataa dadka baadiyaha ayaanu ka ogaanay shacbiga rabitaankiisa oo meel walba waxaanu ugu tagaynay “ No Moqadisho”, waxaanu soo aragnay, oo ogaanay dhibaatadii dalkan gaadhay iyo wixii aad qabsateen, waxaanu gobolada ugu tagnay inuu maamulkiinii hoos u dagay oo ay is maamulaan, oo markaanu goboladaa tagnay, hawshii Masuuliyiinta Goboladaasi ay wadeen Wasiiraduna aanay shaqo ku lahayn.Waxaanu shacbiga u soo ballan qaadnay inaanu farriintooda gaadhsiino wadamada Africa, sidaasi awgeed waxaan Madaxweynoow kaa ballan qaadayaa inaan warbixin runa kula noqona guddoonkayaga, taas oo aanu ku rajaynayno inay midho dhasho.

Madaxweynaha ka hor waxa weftiga dhulkii ay soo booqdeen uga waramay, Wasiirkiisa Madaxtooyada Mudane, Nuux Axmed Cismaan, waxana kulankaa ku waheliyey Madaxweynaha, Wasiirada Maaliyadda, Arrimaha Gudaha, Warfaafinta, Wasiiru Dawlaha Arrimaha Dibadda, Wakiilkeena Ethiopia. Waxana kulankaasi uu ku dhammaaday jawi aad u fiican, waxana looga gudbay casho sharaftii Madaxweynaha, taasi oo xog waraysigii halkiisii uu ka sii socday, Marwada Madaxweynuhuna waxay hadyad gudoonsiisay Marwada Guddoomiyaha Weftiga.”Xubnaha wefidiga midawga Afrika waxa la filayaa inay beri u baxaan dhinaca magaalada Boorama, taas oo soo geba gebaynay socdaalkooda.

 

Top

Boorama May 4, 2005 (Haatuf) - Xaflad abaalmarinno lagu guddoonsiinayey xubno isugu jira shaqaale, arday iyo odayaal ka hawlgala Xarunta Agoomaha Kaalmo ayaa shalay lagu qabtay xarunta maamulka xeradaasi.Sida uu ku soo waramay weriyaha haatuf ee Boorama Maxamed cumar Xafladdaan oo ay kasoo qaybgaleen xildhibeenno ka tirsan Golaha deegaanka Boorama, Maamulka xerada agoomaha kaalmo iyo martisharaf kale ayaa waxa hadal ka jeedisay guddoomiyaha Ururka Haweenka Kaalmo, marwo Caasha Jaamac faarax, iyadoo guddoomiyuhu ka warrantay dedaalkii ay usoo galeen nolosha iyo daryeelka ubadkaasi, iyo isbeddelka ka muuqda noloshooda ,iyo waxbarashadooda oo ay ku tilmaantay heer ay dadkooda iyo dalkooda iyo mustaqbalkoodaba wax ugu qaban karaan.Marwo caasha waxay ammaan iyo mahadcelinba u gudbisay cid kasta oo kalasoo qaybqaadata hawlaha lagu daryeelayo ubadkaasi taasoo ay sheegtay in ifka iyo aakhiradaba ilaahay kaga heleyaan ajar.Waxay munaasbaddan Guddoomiyuhu ka magacowday xubnaha abaalmarinada la siiyey oo ay ugu hoirreysay haweenayda la yidhaa Caasha Dhoolaal, kana tirsan shaqaalaha ka hawlgala x erada agoomaha,iyadoo sheegtay inay ku mutaysatay sidii wanaagsanayd ee ay ubadka u qaadin jirtay waxna ugu karin jirtay agoomaha muddo toban sano ku dhawaad ah ,iyo sidii haweynaydaasi,iyo sidii ay ubadkaa u ilaalinin jirtay xuquuqdooda sida waxbarashadooda ,nabadgelyadooda, nadaafaddooda ,iyo sidii ay uga ilaalin jirtay jidh -dilka iyo karbaashka. Dhinaca kale guddoomiyuhu waxa kale oo ay sheegtay Xaaji Axmed Miisaan, oo ay sheegtay inuu abaalmarintan ku muteystay sidii jaaliyadaha debedda ee Reer Boorama qaadhaanka ay xarunta ugu talo galeen uu ugu soo gudbin jiray ilaa maantana uu si ndaacad ah ugu adeegayo.Xaaji Axmed Miisaan oo isna ka hadlay munaasabadda ayaa sheegay in Ururkani yahay kan keli ah ee kasoo hadhay tobannaankii urur ee sheeganyey samofalka ee gobolkan ka jiray sanooyin badan taana waxa u kasbadeen ayuu yidhi sida hagar la'aanta ah ee ay ugu dhabar adaygeen ururkaasi Kaalmo daryeelka carruurta isla markaana ay ugasoo gudbeen aflagaadooyin iyo caqabado badan oo hakin lahaa hawlahan alagu daryeelayo ubadkaasi.Munaasabaddan waxa kale oo abaalmarinno lagu siiyey arday ku jirta xarunta agoomaha oo lagu sifeeyey inay la yimaaddeen akhlaaq wanaag iyo waxbarasho heer sare marka la barbardhigo ardayda kale ee ku jirta xaruntaasi.Munaasabaddan waxa kale oo ka hadlay xubno ka tirsan Golaha deegaanka Boorama ,oo uu ka mid ahaa Maxamed Cabdi Gaafane..

 

Top

Hargeysa May 4, 2005- (Haatuf)- Eng; wakaalada Biyaha Hargeysa, Axmed Jeeni liqe ayaa ka waramay mushkilada mashruuca ay ka wado geed deeble Hayada Afrikan 70 iyo mushkilada ka jirta halkaa, isagoo oo sidaa ku sheegay warbixin uu siiyay Madaxweynaha Somaliland Daahir Rayaale Kaahin, waxayna warbixintaasi u dhignayd sidan “Iyadoo aynu ka war-qabno in dhibaatooyinkii roobabku dalka waxyeelo u geysteen meelo dhowr ah oo ay ka mid yihiin; Ceelasha Biyaha ee Geed-deeble ayaa hadana waxa marag ma doon ah in ay jirtay Mashruuc ay fulinaysay hay’ada African70 oo ay ahayd in uu dayactiro ceelasha biyaha Geed-deeble oo horeba loo ogaa in ay roobabku faro-ba’an ku hayaan aanay ahayd in laga mooso dooxa iyo laagaha ku soo jabaya ceelasha iyo xarunta dhexe ee biyo soo-saarka Geed-deeble oo ay imika waxyeelo badan u geysteen roobabkii dhowaan da’ay. Sidaa darteed safar uu dhowaan ku tegay madaxweynuhu Mr. Daahir Rayaale Kaahin ayaa warbixin ay siiyeen madaxweynaha Injineerada wakaalada biyaha ee ka shaqeeya xarunta biyo soo saarka Geed-deeble ayaa si qoto dheer ugaga waramay madaxweynaha xaalada dhabta ah ee biyo soo saarka iyo mashruuca ay fulinaysay hay'ada African70, mashruucaas oo la odhan karo dhaliilo way ka muuqdeen, aan la qarin karina in aanay aad u dhaliilaan shaqaalaha farsamada ee biyo soo saarka Geed-deeble. Warbixintan oo uu siiyey madaxweynaha Daahir Rayaale Kaahin nin ka mid ah madaxda farsamada ee Geed-deeble Eng. Axmed Jeeni-liqa, waxaanu yidhi Injineerku sida ay xaqiiqadu tahay mashruuca waxa uu u qaybsanaa saddex qaybood oo kala ah: 1. Qaybta biyo xidhada moosaska iyo gabyanka la dhigayo dooxa
2. Qaybta mishiinada laydka dhaliya oo ka kooban saddex Generator oo dhaliya korontada iyo (Synchronisigbanel). Transformers Step-up iyo Step-down iyo Caple lines. Taas oo ay qaban lahayd marka ay hagaag u shaqayaan, ay Power-ka korontada gaadhsiiyaan 12-ka ceel ee biyo soo saarka, iyadoo ay wali qabyo tahay oo aanay dhamaystirnaan, walina ay maqan yihiin saddex Band oo la yidhi bishan ayaanu keenaynaa, waxaanu yidhi Injineerku korontadii la dhali, Se taa macnahu maaha sida ay dadweynuhu u haystaan in wax walba la dhamaystiray, waxaana dhiman qaybihii muhiimka ahaa ee biyo soo saarka oo ah tan saddexaad ee ah ta muhiimka ah oo ay ahayd in la cusboonaysiiyo qalabkan biyo soo saarka Geed-Deeble ah ceelasha biyaha ka soo saara oo ah 12 bam oo ay awoodoodu tahay 22KVA oo kala qaybsan qumka iyo xadhiga ku jira ceelka iyo Daynabo, waxaanu sheegay in aan waxba laga qaban. Waxaas oo dhan oo ay ahayd in Geed Deeble oo ah afar bam iyo biyo Shiinaha oo ah afar bam iyana weli waxa ku jira ama shaqeeya kuwii Shiinaha oo aanu anagu farsamo ku hagaajinay, una baahan in la bedelo, isla markaana ay ahayd inay bedesho African70.

Waxa kale oo uu yidhi Injeernku “Waxay ahayd in ay hadda dhamaystirto hawsha mashruuca African70, iyadoo muddada ay gacanta ku haysay ay ahayd inay fuliso qaybta ugu muhiimsanayd oo ah tan maanta aynu gacanta ku hayno ee mooska ceelasha si looga badbaado khatartan xilligan roobabka, waanay muuqataa inaynu ka daba tagayno hawshii ay ahayd in sannadka horaantiisii qabato African70, maantana aynu u wada joogno khasaarihii ay roobabku ina gaadhsiiyeen. Hawshooduna inaga dhacday madaxweyne iyo wakaaladaba”.

Inj. Axmed Jeeniliqe waxa uu sheegay in warbixintan uu siiyey madaxweynaha isla markaana markuu dhegeystay madaxweynuhu u sheegay inuu la xidhiidhi doono qolada mashruuca inagu caawisay oo ah EU-da.

Mar uu ka hadlayey Injineerku qalabka ay keentay hay’adu waxa uu yidhi. “Mishiinadan ay keentay African70 waa qaar tayadoodu liidato oo ah TAD ama Tijaariga oo aan hawl adag geli karin, waxaananu ku cadaynaynaa intii aanu imika isticmaalaynay way qaadi kari waayeen. 300KVA waxaanay noqotay in aanu ka dhino si aanay u duqayn, tusaale ahaan imikadan way wada qiiqayan, naaftadan way badsadaan, waxa kale oo dhibaato ah in aanay la socon buugaagtii mishiinada hadday tahay manual book iyo buugaag kale toona.

Arrintana waxay u muuqataa in aanay waxba u tarin hawshii ay qabatay hay’adani, waxa kale oo uu sheegay injineerku, in ay ku kala aragti duwan yihiin iyaga iyo injineerada xooga korontada Hargeysa oo uu yidhi waxaabad moodaa inay la safan yihiin African70 oo iyaga qandaraas ku siiyey xidhista dabkase laakiin way cadahay in aanay islahayn waxa qabadka African70 iyo lacagta la leeyahay waa loogu talo galay mashruuca biyo soo saarka Geed-Deeble.”
 

Top

Muqdisho, May 4, 2005 (Haatuf) – Ugu yaraan 17-qof ayaa ku dhintay ilaa 32 kalena way ku dhaawacmeen markii uu shalay Bam ku qarxay garoonka Muqdisho Stadium, shalay mar uu khudbad ka jeedinayay ra’iisal wasaaraha Soomaaliya Cali Maxamed Geedi.

Sida uu ku soo waramay weriyaha Haatuf ee Muqdisho Yaasiin Maxamed, qaraxa ka dhacay halkaasi waxa uu ahaa mid aad u weyn oo gil-gilay Muqdisho, Taas oo anfariir ku riday dad kumanaan qof gaadhaya oo isugu yimid garoonka, kuwaas oo danaynayay inay dhegaystaan khudbada uu halkaa ka jeedinayay Cali Maxamed Geedi, kuwaas oo is-jiidhay markii uu qaraxu dhacay, Taasina waxa ay keentay in halkaasi ay ku dhintaan dadweyne farabadani. Markii uu qaraxu dhacay qaar ka mid ah masuuliyiintii ku sugnaa halkaas iyo Marti sharaf ka socotay caalamka ayaa kala yaacay, iyadoo uu ra’iisal wasaare Cali Maxamed Geedi uu si dirqi ah isaga tuuray makarafoonkii uu ku hadlayay isaga oo markaa u khudbadaynayay dadweynaha.

Shir jaraa’id oo uu qaraxa ka dib qabtay Cali Maxamed Geedi waxa uu ku sheegay in waxa dhacay uu ahaa shil caadi ah oo si aan Kama ahayn u dhacay, isla markaana uu ka xunyahay, isla markaana waxa uu tacsi u diray dadkii ku dhintay qaraxaasi. Ilaa iyo hada lama garanayo sababta keentay qaraxaasi, balse qaar ka mida h dadkii goobta joogay ayaa sheegay inuu ka dhashay xabad Baasuuke ah oo ka fakatay mid ka mid ah ilaaladii Cali Maxamed Geedi.
Wararka qaarna waxa ay sheegayaan inuu ahaa qarax bambaane lagu sii rakibay goobta ay khudbadu ka dhacaysay.

Sida la sheegay Shalay aroornimadii ayaa waxa la soo camiray garoonka weyn ee Muqdisho Stadium, waxaana isugu yimid dadweyne aad u farabadan oo ka kala socday ururada bulshada qeybaheeda kala gedisan oo ay wehliyaan mas'uuliyiinta G/Banaadir, qaar ka tirsan xubnaha labada gole, iyo ra'iisal wasaare Cali Max'ed Geeddi iyo wefdigii beesha caalamka ee uu hogaaminayay oo iyagu beryaan ku suganaa magaalada Muqdisho.

Goobta la isugu yimid ayaa ugu horeyntii waxa ka hadlay masuuliyiintii halkaasi isugu yimid ka mid ahaa duqa magaalada Muqdisho Shaaweeye, C/llaahi Firimbi, xildhibaan Cumar Xaashi Aadan iyo gudoomiye ku xigeenka 3-aad Cusmaan Cilmi Boqore kadibna lagu soo dhoweeyey ras'iisal wasaare Cali Max'ed Geeddi oo ay dadweynaha G/Banaadir wada sugayeen balan qaad uu sheegay inuu meel fagaare ah kala hadli doono shacabka, hadalkiisana wuxuu ku bilaabay sida tan:-"bismilaahi raxmaani raxiim, masuuliyiinta kala duwan, ee heer qaran iyo heer gobol ee goobta joogta, masuuliyiinta kale ee ah qeybaha bulshada, sidii sharafa laheyd ee la iigu soo dhoweeyey magaalada Muqdisho anigoo ah ra'iisal wasaariha dalka Soomaaliya, gaar ahaan waxaan u jeedinayaa hambalyada iyo mahad celinayaa masuuliyiinta Gobolka Sh/hoose iyo shacabka G/Banaadir, walaalayaal mudanayaal iyo marwooyin waxaan hortiina ka balan qaadayaa dowladda federaalka KMG ee Soomaaliya walaalayaal dowladda Soomaaliyeed ee 2-sano iyo bar waqti ah qaadatay inay ka dhalato dalka Kenya waxaan mahad balaadhan u jeedineynaa dowladda Kenya, dowladda Kenya, dowladaha IGAD, midowga Afrika iyo dhamaan beesha caalamka oo taakuleyn iyo taageero la garab taagneyd shirkii dib u heshiisiinta Soomaaliyeed, sidoo kale waxaan u jeedinayaa mahad celintaas shacabiga Soomaaliyeed qeybahiisa kala duwan oo iyagoo hiil iyo hooba la garab taagnaa shirka dib u heshiisiinta Soomaaliyeed walaalayaal waxaan markaan u soo gudbayaa inaan idiin fasiro siyaasadda dowladda federaalka KMG ee Soomaaliya, siyaasada xukuumada aan madaxda ka ahay waa mid ku saleysan deris wanaag” isagoo ku jira fasiraada qorshaha xukuumadiisa ayaa waxaa goobtii ka dhacay qarax aan la garaneyn wuxuu yahay iyo halka uu ka yimid meel u jirta ras'iisal wasaaraha in ka yar toban talaabo, iyadoo goobtaasi isla markiiba lagu kala cararay, halkaasoo dhimasho iyo dhaawac aad u farabadan ay ka dhacday.

Sida la sheegay isla markii uu dhacay qaraxu qaar ka mid ah masuuliyiinta beesha caalamka oo ku sugneyd goobtaasi oo si degdeg ah jaran jarada uga degayeen, sidoo kale ra'iisal wasaare Cali Max'ed Geeddi oo isagu khudbad markaasi u jeedinayay shacabka ayaa si haleel isaga dhigay microfoonkii uu gacanta ku hayey isla markiina lala cararay isagoo bad qab iyadoo oo ay dadweyne farabadan dhulka daadsan yihiin oo iyagu dhimasho iyo dhaawaba isugu jiray, waxaana u badnaa dadkii halkaasi ku dhaawacmay ama ku dhintay ciidamadii ammaanka sugayay, sidoo kale, waxa goobtaasi ku dhaawacmay dadweyne aad tirabadan oo rayid ah, iyo labo weriye.
 

Top

Dhahar, May 4, 2005 (Haatuf) – Maayarka degmada Dhahar Cali Kilwe Cismaan ayaa ka waramay khasaarihii ay roobabkii dhowaan dalka ka da’ay u geysteen degmadaasi.

Sida lagu sheegay qoraal ay na soo gaadhsiiyeen maayarka Dhahar iyo xoghayaha degmadaasi C/laahi X. Faarax, roobabku waxa ay khasaare gaadhsiiyeen degmada Dhahar iyo qaar ka mid ah Tuulooyinka hoos-yimaada. Waxaanay sheegeen in roobabku ay Dhahar ka dumiyeen 79 gurri, dadkii guryahaa deganaana ay haatan debeda wadhan yihiin, qoraalka ay soo saarena wuxuu u qornaa sidan:

“sida lawada ogyahay waxa degamada S/land ka cusboonaaday roobabkii gu 'ga kaas oo khadsaarooyin kala duwan oo naf iyo maalba ah ugeystay .ayaa Degmada dhahar waxay kamid tahay dhulka uu khasaaraha ba'an ugaystay hadii aan faahfaahin kabixiyo demadu waxay kakooban tahay 30 tuulo khasaaraha ugu waynina wuxuu soo gaadhay Magaalo madaxda oo ah degmada Dhahar,Maraje iyo Kaladhacda .D/dhahareed waxaa uu roobku dumiyey 79 guri oo carshaan ubadan dadkii iska lahaa guryaha oo dhamaantood dibada hoganayaan iyada oo weli xili roobaadkii lagu jiro waxa kale oo roobkani wax yeelo ugaystay 11 dayr waxa kale oo uu daadku qaatay xoolo dhan 93 neef oo adhi ah iyo 10 neef oo lo'ah

Maraje waa dhul beereed kuyaal buurta roobkuna wuxuu wax yeelo u geystay dadkii beera layda ahaa oo uu kabaa bi'iyey 7 beerood oo waa wayn oo isugu jiray geed miroo diyo geed khudaareed isla markaan dhulkii wax laga beeran jiray ay wax yeelo aad uwayni soogaadhay
3 guri oo carshaan ubadana way kudumeen.

Tuulada Kaladhacda oo iyaduna kamid ah dhulka ay khasaaruhu soogaadheen waxaa kudumay 20 guri halka ay labakalena kagubteen dabaylihii roobka awgood oo dab qabsaday waxa iyaguna kunaf waayey 130 neef oo aari ah oo daadku qaatay.

Anaga oo weli kujirna baadidoonka iyo ururinta wax yeelada uu roonbku soogaadhsiiyeen degaamadaas ayaa waxaa noosuura gashay inaanu lasooxiriirno weriayaha BBc da ee magaalada Hargaysa Axmed Siciid Cige si uu ugu gudbiyo BBC Si ay u ogaadaaan Dawlada dhexe iyo dhamaan hay'adaha gargaarka.

Hadaba anaga oo ah maalmulka degmada waxaanu dawlada dhexe iyo dhamaan hay'adaha gargaarka kacod sanayna in ay gurmad ufidiyaan dadkaa tabaalaysan oo uu roobku wax yeelayey kuwaasoo awalba badankoodu kasoo xeerooday miyiga iyaga oo abaarihii hore oo isdaba jooga ahaa ay ku cayroobeen .Maayarka D/dhahreed Cali kilwe Cismaan Xoghayaha /dhahareed Axmed C/laahi Xaaji Faarax
 

Top

Hargeysa May 4, 2005 (Haatuf) Shalay waxay ku beegnayd sanad-guurada sadexaad ee ka soo wareegtay markii uu geeriyooday Madaxweynihii hore ee Somaliland Maxamed Xaaji Ibraahim Cigaal.

“Ilaahay haw naxariistee, marxuum Maxamed Ibraahin Cigaal wuxuu ahaa nin ay ka Go’an tahay inuu xaqiijiyo qaranimada iyo gooni isu taaga Somaliland, wuxuuna habeen iyo maalin ku hamiyi jiray sidii looga bixi lahaa nidaamkii hab beeleedka oo ay rag badan oo siyaasiyiini u arkayeen in aanay suurta geleyn. Laakiin Cigaal xukuumadihiisii iyo aqlabiyada golayaashii labada gole way ku guulaysteen in laga boxo hab beeleedka iyo xeer jajabka. Waxaana aaninsan ahay hadii ay geeridiisu iman lahayd iyadoo aan dastuur jirin in aynaan kala baxneen. Waana ta aynu ku badbaadnay ee maanta Somaliland dunidu ku majeeranay.” Sidaa waxa yidhi C/laahi Maxamed Ducaale Wasiirka warfaafinta Somaliland oo ka mid ahaa xubnaha u dhuun daloola siyaasada Madaxweyne Cigaal, isla markaana ahaa wasiiraka ugu mudada dheer, ee xilka hayay tan iyo xukuumadii ugu horaysay ee uu marxuum Cigaal kusoo dhisay Boorama, May 1993.
Sidaa darteed waxaani idiin soo gudbinaynaa taariikh nololeedkiisii waana tan:

3-dii May 2002, alla ha u naxariistee marxuum Maxamed X. Ibraahim Cigaal oo ahaa Madaxweynihii Hore ee Somaliland uu ku geeriyooday magaalada Pretoria ee dalka Koonfur Afrika, halkaas oo uu tagay caafimaad, waxaana hatan laga joogaa mudo laba sano ah.
Marxuum Cigaal waxa la sheegay inuu dhashay sanadkii 1928-kii, sidaa darteed markii uu geeriyooday waxay da’diisu noqonaysaa 74 jir, wuxuuna ku dhashay magaalada Oodweyne ee gobolka Togdheer, marxuum Cigaal dabayaaqadii afartamaadkii ayuu waxbarasho u tagay dalka Ingiriiska wuxuuna dib uga soo laabtay horaantii kontameeyadii xiligaas oo ay Somaliland ka aloosnayd dabayshii gobonimo doonka, iyada oo wakhtigaa ay Somaliland ka talinaysay mustacmarkii Ingiriisku.

Sanadkii 1956-kii ayaa marxuum Cigaal loo doortay xoghayaha guud ee xisbigii SNL safka hore kaga jiray xisbiyaddii u halgamayey gobonimo doonka Somaliland, laakiin bishii February ee 1960-kii ayuu marxuum Cigaal oo hogaaminaya wefti Somaliland ah qalinka ku duugay heshiis dhigaya inay Somaliland xornimadeeda ka qaadato boqortooyadda Ingiriiska 26 June ee isla sanadkaa, waxaana ka mid ahaa xubnaha weheliyey Cali Garaad Jaamac, Xaaji Ibraahim Nuur, Axmed Keyse Ducaale iyo Maxamuud Cabdi Carraale, 26-kii June 1960-kii markii ay Somaliland xornimadeeda qaadatay marxuum cigaal wuxuu noqday hogaamiyihii u horeeyey ee Somaliland laakiin afar maalmood ka dib ayey Somaliland la midawday Soomaaliya, oo 1dii Julay 1960-kii xornimadeeda ka qaadatay mustacmarkii Talyaaniga, waxaana Muqdisho laga dhisay Jamhuuriyadii la odhan jiray (Jamhuuriyadda Soomaaliya) wuxuuna marxuum Cigaal xukuumadii halkaa laga dhisay ka noqday wasiirkii Gaashaandhiga, laakiin markale ayuu sanadkii 1963-kii noqday wasiirka tacliinta, wuxuuse jagadaa iska casilay 1964-kii, isaga oo hogaamiye ka noqday xisbi mucaarad ah oo la odhan jiray SNC, wuxuuse markii dambe ku biiray xisbigii SYL.
10-kii July 1967-kii ayuu marxuum Cigaal noqday ra’iisal wasaaraha jamhuuriyaddii Soomaaliya, oo uu markaa madaxweyne ka ahaa C/Rashiid Cali Sharmarke, laakiin marxuum Cigaal sanadkii 1969-kii ayuu marlabaad noqday ra’iisal wasaaraha jamhuuriyaddii Soomaaliya.
Hase yeeshee 21-kii October 1969-kii ayaa xukuumaddii marxuum Cigaal la inqilaabay, waxaana inqilaab Milatari ku qabsaday saraakiil Milatari ah oo uu horkacayey Maxamed Siyaad Barre, oo markaa ahaa taliyaha ciidamada Jamhuuriyaddii Soomaaliya, isla markaana marxuum Cigaal waxa loo taxaabay xabsiga.

1975-kii ayaa xabsiga laga sii daayey marxuum Cigaal waxaana laga dhigay danjiraha Jamhuuriyadda Soomaaliya u fadhiya Hindiya, laakiin sanad ka dib oo ahayd 1976-kii ayaa mar kale xabsiga lagu celiyey, wuxuuna ku jiray ilaa 1981-kii, xiligaas oo la soo daayey.
Markii ay burburtay dawladdii Maxamed Siyaad Barre ee Jamhuuriyaddii Soomaaliya ka talin jirtay waxa uu marxuum Cigaal ka qayb galay sanadkii 1991-kii shir ay magaalada Djibouti ku yeesheen kooxaha Soomaaliya, laakiin shirkaasi ma midha dhalin, wuxuuna marxuum Cigaal yimid Somaliland oo ay markaa ka talinaysay xukuumadii ururka SNM dhisay, ee uu madaxweynaha ka ahaa C/Raxmaan Axmed Cali, laakiin 5tii may ee 1993-kii ayaa shirweynihii beelaha Somaliland ee magaalada Boorama Marxuum Cigaal loogu doortay madaxweynaha Somaliland, markale ayaa marxuum Cigaal shirweynihii Hargeysa 1997-kii dib loogu doortay madaxweynaha Somaliland, wuxuuna geeriyooday isaga oo xilkaa haya.

Marxuum Cigaal intii uu noolaa wuxuu guursaday shan dumar ah, laakiin mid qudha ayaa carruur u dhashay, taas oo ah Marwo Caasha Siciid Caabi, waxayna u dhashay shan carruur ah, (3- wiil iyo 2-ba gabdhood.)
 

Top

Allay-badday, May 4, 2005 (Haatuf) – Xaflad ballaadhan oo lagu maamuusayay xubno hore uga tirsanaa xisbiga Kulmiye oo haatan ku soo biiray xisbiga UDUB ayaa doraad lagu qabtay degmada Allay-badday. Xafladaasi oo ay soo qaban-qaabiyeen taageerayaasha xisbiga UDUB waxa ka soo qayb-galay madaxda degmadaas ee xisbiga UDUB, xubnaha ku soo biiray iyo dadweyne aad u farabadan.

Xafladan oo ahayd tii labaad ee xubnahaasi loo qabtay, iyadoo tii hore lagu qabtay dhowaan Hargeysa, waxa ka hadlay ugu horeyn Cabdi Cilmi Boon oo ku hadlayay magaca odayaasha ku biirey xisbiga UDUB, isagoo aad uga hadlay sida uu ugu faraxsan-yahay Taageerada ay kala kulmeen Allay-badday, “Hadii oday sahamiyo oo sahanka lagu caarido meel madhan buu soo baxaa, hadii aanu sahaminay oo aanu is-nidhi halkaasaa idiin gol-roon oo aad nagu raacdeen aad baad u mahadsan tihiin. Markaa xisbina wax lagama sheego, ee waxa la eegaa danta degaankaaga, maadaama aanad adigu kursi doonayn, mucaaridnimo wax ay kuu soo sidaa ma jirto, waana Ta ishaa inoo yeeshay, anagaana idiinku horseed ahayn, balse markaanu dhan walba ka eegnay halkaasaanu ku soo gabagabaynay, haatana waxaynu nahay xisbiga dawlada ee UDUB” ayuu yidhi Cabdi Cilmi Boon. Ka dibna waxa halkaa ka hadlay Muuse Cali Yuusuf iyo Caasha Guuleed Faarax oo ka mid ahaa xubnaha ku soo biiray UDUB, iyagoo ka waramay sababta ay UDUB ugu biireen iyo taageerada ay ka filayaan reer Allay-badday.
Waxa isaguna munaasibadaa goob joog ka ahaa oo hadlay gudoomiyaha suuqa Gobanimo Cali

Aw Xasan Jaamac, isaga oo u mahad celiyey dadka ku dhaqan Allay-badday, sida diiran ee ay u soo dhoweeyeen isaga iyo weftigaba, waxaanu sheegay in la gaadhay xiligii ay reer Allay-badday wax la qabsan lahaayeen Dawladooda iyo xisbiga Talada haya ee UDUB, isaga oo u soo jeediyey xubnaha ku soo biiray UDUB inay hawshooda u qabsadaan si xilkasnimo ah.

Ugu dambayn waxa halkaas ka hadlay Gudoomiyaha degmada Allay-badday Cabdi Faarax Aadan, isaga oo sheegay in maamulka degmadu ay soo dhoweynayaan sida fiican ee ay hawshaasi u dhacday. Xafladaasina ugu dambayn waxa ciyaaraha hidaha iyo dhaqanka Haweenka ku dhaqan Allay-badday oo uu ka muuqday abaabul aad u weyni.
 

Top

London May 4, 2005 (Haatuf ) Xidhiidhiyaha jaliyadaha Somaliland iyo xukuumadda ayaa ugu baaqay dadka reer Somaliland ee ku dhaqan Britain inay doorashada dalkaasi ka dhacaysa ber ay u codeeyaan xisbiga hatan talada ahaya ee shaqaalaha.

Waxaanu sidaa ku sheegay qoraal uu shalay na soo gaadhsiiyey isagoo taa sabab uga dhigay wax qabadkii xisbiga shaqaalaha ee mudadii uu talada hayey. Qoraalkiisuna wuxuu u qornaa sidan:
“Waxaynu aad uga dhareg sanahay ama aynu ognahay abaarta iyo baahida ka taagan Africa.
Dawladdii hore ee conservativeku Xoog ayey u yaraysay Mucaawinooyinkii ay siin jirtay Wadamadda soo koraya. Markiise Dawladan Leybarka la doortay markiiba way laban laabtay, waxay ku guulaysatay in heerkii United Nationku ugu talo galay oo ahaa 0.7% GDP gaadh siiso.
Waxa sii muhiimsan in dawladda Leybarku olele xoog ay qaaday sidii daymihii dawladaha looga dhaafo. Isla markiiba waxay samaysay Gudiga Africa (The Commission For Africa)
Gudigaasi oo soo saartay war bixinteeddii lana faafiyey bishii March 2005.

War bixintaas oo macne wayn uleh Africa, tan oo ka dhigan hadii uu yimaaddo Micheal Howard ama xisbiga conservativeku ay keeni karto in wax yaaba haas oo dhan la waayo, sidaad la wada socotaan Afriki wax badan ayey dhibaatootay markii ay jirtay dawladdii hore ee Toorigu (conservative) markaa ha siinin fursad. Waa in aynu iloobin qaybtii ay dawladdan leybarku ka qaadatay dagaalkii lagu xoreynayey Kosovo iyo Bosnia taa sooy garan karno halka ay ka iska is taagi lahaayeen xisbigan conservativeku.
Dawladdii Leybarku markii ay-timid Somali fara badan ayaa si xoog leh loo siiyey dhalashadda
Dalkan. Waad wada maqasheen doorkii uu iska taagey Michael Howard sharcigii ku saab sanaa Xuquuquliisaanka (Human Rights Convention).

Glenda Jackson iyo Frank Dobson waxay hormood u ahaayeen kobcinta dawladdaha soo koraya, iyagoo meel adag iska taagay kana soo horjeeday dagaalkii Ciraaq lagu qaaday oo ay ahayd mid lawada ogsoon yahay. Fadlan codkiina doorashadda ha ku qasaarin hana u ogalanin in uu Michael Howard ka soo galo albaabka dambe isa goon ognahay in uu yahay xisbi wax kaliya u oleleenaya aanu la socono in aanu haysan fursad uu ku dhiso dawladda soo socota.
Abdifatah Said Ahmed
Deputy Chairman of Camden Forum and Somaliland Government Co-ordinator
 

Top

Sida aynu wada ogsoonahay waxa kawnkan aynu ku dulnoolnahay ka dhaca masiibooyin ay ibnu aadanku ku kasbadaan gacmahooda sidaas oo ay tahay umad kastaoo aduunyada kunool goob gaar ah waxa ay leedahay astaamo iyo dhaqamo u gaara kuna salaysan hadba diinta iyo caqiidada laga haysto goobtaas ,saamaysana badwaynta nolosha ee ay dhex mushaaxayan , iyaga oo samaysta qaabab iyo farsamooyin ay kaga hortagaan masiibooyina inta badan ka dhaca goobta ay ku noolyiin iyada oo aan laga hortagi Karin masiibo ilaahay la damco umadiisa hadan (ka hortagu uu ka wanaagsanyhay dawada )in lala yimaado qorshe dheer oo loogu tala gaylay in facba faca kale siiyo waan in ay ka fikiraan hadaba faca markaa ay ku dhacdo , dhacdooyinka kala duwan ee saamayna noloshooda ,ugana baqa qabaan in ay markale laga yaabo in ay timado sidaas darteed
Bal aan tusaale aan idin ka siiyo wadamada ay masiibooyinku ku badan yihiin ee samaystay kutalgalada lagaga hortagayo masiibooyinka dabiicaga ah(wadanka jabaan waxa ku badan dhulgariirka oo saameeya nolosha qaybaheeda kala duwan waxaana uu sambab dhimasho iyo burbur laxaad leh sidaas oo ay tahay waxa golha injeerada jabaan ku taliyeen in laga dhigo dhismaha ay dadwaynuhu samaysanaya iyaga oo tusaya sababah ay ugu dajiyeen hanaankan cusub waxa ay yidhaahdeen halaga dhigo isbriin ama biraha nooco laysku xidho hadana isgala marka ay timaado ruxan xaga dhulka uu kufadhiyo )
Sababah ay ugu dooreena waa
1. Khasaaraha uu gaysanayo oo ka yar dhismaha ka samysn dhagaxa
2. Ruxanaka dhulka oo yar sababan dilaac dhismaha dhagaxa oo aanu kani samaynan
3. iyo qaar kale oo badan ilayn qalin kuma soo koobi karno faaidadiisa e
Hadba waxa soomalida gu tilmaama u mad reer guura ah oo aan aqoon farsomo oo badan u lahayn dhacdooyinka dabiiciga ah sida looga horago aynna ku yartahay ka fakarka mustaqbalka faca danbe iyaga oo ay ku dhisantahay taariikhdoodu (oral) ama ka sheekayn, marka ay dhacdo dhacdadii hore u dhacday mid lamidi ahi.
Sidaa darted waxa magaalada hargeisa ka dhacay 25 april waxa curtay roobabkii guga inta badan ka da’ayay magaalada hargeisa ugu yaraan 9 saacadood taasi oo ay wehelinayeen roorbabkale oo ka da’ay galbeedka magaalada sababayna in daad aad u baaxad wayn uu soo maro dooxa taariikhada waynku leh gobolka hargeisa ee magaciisa la yidhaa (waaheen) kaasi oo 13 sanadood ee ugu danbeeyay ay dadwaynuhu ku hayeen boob xaga dhulka iyo ciidaaba ah taas oo sababtay in dooxi koobmo kadibna ay biyiihi goostaan gabiyada iyaga oo watay mucjisooyin fara badan waxa uu ugu horayn khasaare aad u balaadhan gaadhsiiyay biriija iku xidha magaalada dhica galbeed ee biibsiga iyo shacabka loona yaqaanay (irish brige)
Kaas oo wax wayn ka tarayay isku socodaka daafaha kala duwan ee magaalda
Isla sidoo kale waxa uu khasaar naf iyo mood ba le h ugystay hudheelada magaalada iyaga oo khasaarahoodu ku xidhnaa hadba waxtarka iyo khasaaraha uu ulahaa bulshada hudheelkaas, bal aan idiin iftiimiyo halkaas ee waxa aan ula jeeda
1 huteelka mingsing waxa uu ahaa huteel ay baryahayn danbe ay ka qaylinayeen culimada isku bahaystay wanaagfarista iyo xumaan kareebida sababtuna ay ahay inuu la yimi dhaqmo iyo caadooyin ka fog muda ku dhaqan gobolkan ,
2-huteelka-baar-xaraf-waa lajaar ming sin waana isku baaxad inta ay u jiraan dooxa hadana saamayntu inaa gaadhay waay koobnayd (dab munaafaq shido ayuu muumin ku gubtaa)
3. Hudheelka hadhwnaag waxa uu khasaare ka soo gaadhsiiyaya 12m ilaa baaxad lagu qiyaasay ayuu dooxa ka galay dhismaha halkaa kuyaalayna wax a uu ahaa meel ka go,an hudheelka intiisa kale waxaanan u malaynaa ay isagana sabab u ahayd intasi dhacdo)
Waxa intaa weheliya xaafado iyo meherado ganacsi oo uu baaba’a laxaad leh u gaystay taas oo sabab u ah dhul boobka ka dhacay dooxo ,
Hadabab aan u soo gundo dago waxqabad la, aanta xukuumada iyo kutalo gal laanta ay muujiyeen maalintii ugu horeeysay ee BBC xidhidhka sameeysay.
Xukuumada oo u sheegtay inay dhacaday tan oo kale 60aadkii iyada oo ay xukuumadu sidaas u ogayd ayay hadana dadka shicibka ah siisay ruqsado ay hudheelo iyo aqalo lagao kaga samystaan dooxo oo khasaaraha dhacay gaysankara iyo mid ka badanba
Sidaas oo aytahay dadkii ay musiibadu ku dhacday wax loo qabtay oo muuqda ma jiro iyadaoo wadankeena ay joogan in kabadan 50haayadood oo ka shaqeeya hawlaha samo falka , taas oo la sheegay in shirar kala duwan lala yeeshay maalmihii u danbeeyay ee masiibadan kadib hadba waxa aan xasuustay mahmaahdii soo malida ee ahayd (dhicisku inta birta loo soo sido ayuu bakhtiya)
Qorshaha dooxo dhagaxa lagu dhigayo oo ayka dayriyeen aqoonyahano xeelada dheer ulahe dhacdooyinkan iyo samaynta brigade aayaa hadana wali xukuumadu aanay ka tanaasulin dadwaynahana aanay u soo bandhigin qorshe cusub oo hanankara in faca danbe iyo dhacdooyinka dnabe lagaga yeesho kutalo gal

Sidaas oo ay tahay waxa aan u soo jeedinaya xukuumada in ay samayso qorshe shaqaynkara mudo dheer oo ka duwan bari ayay dhacdayAqoonyahaynaka waxa aan usoo jeedinaya inay sameeyan waxalaale wixii talooyin ah ee lagu samaynayao ka hortaga aafooyinka dabiiciga ah maadama oo nabad guur dhicawalba ahi ka socdo wadanka halisna aynu gali karno masiiboyin ayanan hore u arki jirinhudheelada waxa aan u soo jeedinaya dhibaato kuma timaado bilaadanka ilaa ay kasbdaan mooye sidaas darted ay tixgaliyaan hidaha iyo diinta islaamka
Qore :C/Risaaq Xasan Dalmar(Cabdi Dalmar)
 

Top

Beryahan danbe waxa saxaafada Somaliland ee mareegaha kasoo buuxsamaya afkaaro ay is dhaafsanayaan xubnaha taageera laba xisbi qaran ee UDUB iyo KULMIYE.Waxa marag ma Doon ah in saddexda xisbi qaran ee dalku ay ku leeyihiin taageerayaal badan debeda, mana odhan karo maanta xisbi hebel ayaa ugu taageero badan, sababta oo ah dadka ku nool qurbuhu waxa ay xidhiidh la leeyihiin dadka guddaha.

Sidoo kale waxa iyaduna saxaafada ku badan in ururkii SNM ee inaga tuuray cadaadiskii Siyaad Barre uu ku badan yahay xisbiga KULMIYE, taas anigu ma qabo. Saddexda xisbi qaranba waxa ku jira xubno ka tirsanaa ururkii SNM. SNM waxa ay ahaa urur ay ku jiraan dadbadan sidaas awgeedna in xisbi qudhi sheegto ilama qurux badna.

Waxa dalka ka dhacay doorashooyin xor ah, oo aan ka dhicin dalal badan oo aduunka saddexaad ah iyo kuwa horu marayba. Taasina dhaxalsiisay in adduunku inoo soo jeesto, haddaba waxa aan qurbo jooga Somaliland ee taageera saddexda xisbi qaran iyo kuwa aan cidba taageerin ka codsan lahaa in ay usoo jeestaan dib u dhiska dalka, iskana daayaan isu fiirsashada iyo waxa aanay waxba ka faa'iideyn.

Waxa aan aad u eegtaan intii aynaan saddexdan xisbi kala gelin waxii aynu u qabanay dalkeenii, haddii ay noqon lahayd xaga waxbarashada, caafimaadka iyo wacyi gelinta. Halkii saddexda xisbi ay inoo soo kordhin lahaayeen horumar ma fiicna in aynu colaad iyo xaasidnimo isugu qaadna. Waxana aad ogaataan qofna waxa ALLE ( SWT) uu u qoray seegi maayo, waana ka abwaanku yidhi '' Bad kaluun ku jira haday ku tahay ama fijaan shaaha qof walba wixii loo katibay waa la kulansiin''.

Saddexda xisbi qarana waxa ay isu yihiin kaabayaal, haddii mid ka middi ka baxo ama baaba'o dimoqraadiyadii aynu hiigsanaynaynay wax ay inaga noqonaysaa dhicis, ee aynu u hawlgalno sidii saddexda xisbiba inoogu jiri lahaayeen.

Nebogeenii suubanaa waxa uu yidhi '' Midkiina Alla ma rumeyn ilaa uu waxa uu isagu jecel yahay la jeclaado walaalkii''.
Hussein Wadadyare / SWEDEN


 

Top